Shig'armani oqip beriwi kerek

14-tema. Ha'r tu'rli janrdag'i shig'armalardi oqitiw metodikasinin' o'zine ta'n o'zgeshelikleri. Ertekti oqitiw metodikasi. Oqiwshilardi ertek janri menen tanistiriw. Oqiwshilrdi ertek oqiwg'a tayarlaw.

1. 
   Ha'r tu'rli janrdag'i a'debiy shig'armalardi oqiwda oqiwsilardin' usi shig'armalardan ta'sir alip ku'tilgen na'tiyjege erisiw ushin oqitiwshi qanday jol tutiwi kerek?
   

1. 
   Shig'armani oqip beriwi kerek.
   
2. 
   Aytip beriwi kerek.
   
3. 
   Sorawlar beriwi kerek.
   
4. 
   Shig'armag'a sa'ykes metod tu'rin saylap biliwi kerek.
   

2. 
   ….. kishi ko’lemli a’debiy janr bolip, onda adam o’mirindegi ma’lim bir waqiyalar so’z etiledi.
   

1. 
   Roman
   
2. 
   Gu’rrin’
   
3. 
   Povest
   
4. 
   Tekst
   

3. 
   Ertekti owitiw arqali balalardi nege u’yretemiz?
   

1. 
   Qiyal etip, sana-sezimin o’siriw.
   
2. 
   Tuwilg’an elinin’ ta’biyati, turmisi, da’stu’ri menen tanistiriw.
   
3. 
   Jaqsi a’detlerdi u’yreniw.
   
4. 
   Ha’mme juwaplar duris.
   

4. 
   Ertekler mazmuni boyinsha neshe tu’rge bo’linedi?
   

1. 
   3
   
2. 
   4
   
3. 
   2
   
4. 
   5
   

5. 
   “Xaliq pedagogikasinin’ da’slepki hayran qalarliq u’lgileri” degen piker qaysi ilimpazg’a tiyisli?
   

1. 
   Ya.A.Komenskiy
   
2. 
   K.D.Ushinskiy
   
3. 
   Makarenko
   
4. 
   Duris juwap joq.
   

6. 
   Baslawish klass oqiwshilarina ertekti oqitiwdin’ abzalliqlari nede?
   

1. 
   Oqiwg’a jen’il, so’zleri tu’sinikli.
   
2. 
   Mazmuni jen’il, balalardi o’zine tarta aladi.
   
3. 
   Oqiwshilardi ta’rbiyalaydi, oy-o’risin o’siredi.
   
4. 
   Barliq juwaplar duris.
   

7. 
   Ta’biyattag’I ziyat ku’shler, waqiyalar su’wretlenip, onin’ qaharmanlari ayriqsha ku’shke, qa’siyetke iye bolip keletug’in ertek tu’ri qaysi?
   

1. 
   Haywanatlar haqqinda ertekler
   
2. 
   Qiyaliy ertekler
   
3. 
   Turmis ertekleri
   
4. 
   Duris juwap joq.
   

8. 
   Baslawish klaslarda ertekti oqitiw barisinda shig’armanin’ ta’sirliligin ha’m o’tkirliligin ko’binese kim (ne) ta’miynleydi?
   

1. 
   Qaharman
   
2. 
   Mug’allim
   
3. 
   Oqiwshi
   
4. 
   Kitap
   

9. 
   Ertekti analiz etiwde mug’allim aldina qoyilatug’in talaplar nelerden ibarat?
   

1. 
   Qaharman obrazlarin ayira biliwge, duris sipatlama beriwge, o’z tu’sinigi menen bayanlap beriwge u’yretiw.
   
2. 
   Turmis penen baylanistiriwg’a, obrazlardi salistiriwg’a u’yretiw.
   
3. 
   Erteklerdi u’yreniw ha’m basqalarg’a da sonday ta’sirli etip aytiwg’a u’yretiw.
   
4. 
   Barliq juwaplar duris.
   

10. 
    Ertekti analiz etiwde onin’ na’tiyjeliligin asiriw ushin isleniletug’in jumislar qatarin tabin’.
    

1. 
   Soraw-juwaplar alip bariw, kishi ko’lemli bayan jazdiriw.
   
2. 
   Su’wretler saliw, diafilmler ko’rsetiw.
   
3. 
   Rollerge bo’lip berip oqitiw.
   
4. 
   Barliq juwaplar duris.
   

Soraw	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Juwap	D	B	D	A	B	D	D	B	D	D

15-tema: Gu’rrin’ janrindag’i shig’armani oqitiw

1. 
   Ha'r tu'rli janrdag'i a'debiy shig'armalardi oqiwda oqiwsilardin' usi shig'armalardan ta'sir alip ku'tilgen na'tiyjege erisiw ushin oqitiwshi qanday jol tutiwi kerek?
   

1. 
   Shig'armani oqip beriwi kerek.
   
2. 
   Aytip beriwi kerek.
   
3. 
   Sorawlar beriwi kerek.
   
4. 
   Shig'armag'a sa'ykes metod tu'rin saylap biliwi kerek.
   

2. 
   ….. kishi ko’lemli a’debiy janr bolip, onda adam o’mirindegi ma’lim bir waqiyalar so’z etiledi.
   

1. 
   Roman
   
2. 
   Gu’rrin’
   
3. 
   Povest
   
4. 
   Tekst
   

3. 
   Gu’rrin’ mazmunin analiz etiw ushin qanday metodtan paydalanamiz?
   

1. 
   Ko’shirip jazdiriw
   
2. 
   Sorap-juwap alip bariw
   
3. 
   Tezlikke oqitiw
   
4. 
   Duris juwap joq
   

4. 
   Gu’rrin’di analiz etiw ushin beriletug’in sorawlar nege baylanisli boliwi kerek?
   

1. 
   Qaharmannin’ is-ha’reketi ha’m xarakterine
   
2. 
   Gu’rrin’nin’ du’zilisine
   
3. 
   Gu’rrin’ tiline
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

5. 
   Gu’rrin’ mazmunin analiz etiwde onin’ na’tiyjeliligin ha’m ta’sirli boliwin ta’miynlew ushin ne isleniwi kerek?
   

1. 
   Reje du’ziw ha’m rejege baylanisli bayan jaziw
   
2. 
   Bo’limlerge bo’liw ha’m bo’limlerge sorawlar beriw
   
3. 
   Su’wretler sizdiriw
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

6. 
   Gu’rrin’ mazmunin tu’siniwde oqiwshilarda qanday qiyinshiliqlar boladi?
   

1. 
   So’z ha’m so’z birikpelerinin’ ma’nisin tu’sinbewi
   
2. 
   Reje du’ziw mu’mkin emes
   
3. 
   Pikirdi uliwmalastiriw ha’m juwmaqlaw ju’da’ qiyin
   
4. 
   Sorawlarg’a juwap beriwde qiynaladi
   

7. 
   Gu’rrin’ mazmunin’ oqiwshilarg’a tu’sinikli bolg’anlig’in qalay biliwge boladi?
   

1. 
   Gu’rrin’di tezlikke oqiy aladi
   
2. 
   Gu’rrin’de berilgen qaharmanlardi ha’reketlerine qarap unamli, unamsiz tipke bo’le aladi
   
3. 
   Gu’rrin’ boyinsha diktant jumisin jaza aladi
   
4. 
   Duris juwap joq
   

8. 
   Gu’rrin’di oqitiwda sabaq o’z maqsetine jetkenligin qalay aniqlay alamiz?
   

1. 
   Oqiwshi gu’rrin’di qayta bayan ete aladi, sorawlarg’a juwap beredi
   
2. 
   Gu’rrindegi waqiyalardi ko’z aldina keltiredi ha’m su’wretler sizadi
   
3. 
   Unamli ha’m unamsiz qaharmanlardin’ is-ha’reketlerine o’z pikirin ayta aladi
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

Soraw	1	2	3	4	5	6	7	8
Juwap	D	B	B	D	D	A	B	D

16-tema: Qosiqtin’ o’zgesheligi. Qosiqti analiz etiw metodikasi. Qosiqti oqitiw sabag’inda tiykarg’i is tu’ri ta’sirli oqiw ekeni. Lirikaliq qosiqti oitiwg’a tayarlaw

1. 
   Oqiwshilardin’ ruwxiy du’nyasin bayitiw menen birge, ta’biyat ko’rinislerin, adamlardin’ o’mirindegi, turmisindag’i, miynetlerindegi go’zzalliqti ko’riwge, olardag’i poetikaliq sezgirliktin’ o’sip bariwina jag’daylar jasaytug’in shig’arma tu’rin duris tabin’.
   

1. 
   Ertek
   
2. 
   Timsal
   
3. 
   Qosiq
   
4. 
   Jumbaq
   

2. 
   Qosiqlar u’stinde jumis alip bariwda onin’ ta’sirin ha’m na’tiyjeliligin asiriw ushin en’ da’slep ne isleniwi kerek?
   

1. 
   Yadlaw kerek
   
2. 
   Oqiw kerek
   
3. 
   Ta’sirli etip oqiw
   
4. 
   Ko’shirip jaziw
   

3. 
   Qosiqlardi ta’sirli oqiw arqali qanday na’tiyjege erise alamiz?
   

1. 
   Onin’ mazmunin tu’sinemiz
   
2. 
   Ritmikaliq o’lshemin u’yrenemiz
   
3. 
   Seslerdin’ muzikaliq uqsaslig’in u’yrenemiz
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

4. 
   Oqiwshilardin intasin, sezgirligin, yadin rawajlandiriw ushin qanday usildan paydalaniwimiz kerek?
   

1. 
   Ko’shirip jazdiriwimiz kerek
   
2. 
   Oqitiwimiz kerek
   
3. 
   Yadlatiwimiz kerek
   
4. 
   Duris juwap joq
   

5. 
   3-4 klass oqiwshilari ushin qanday taqiriptag’i qosiqlar sabaqliqqa kirgizilgen?
   

1. 
   Ta’biyat haqqinda
   
2. 
   Watan haqqinda
   
3. 
   Ja’miyet haqqinda
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

6. 
   Qosiqlardi ta’sirli oqiw menen birge onin’ mazmunin toliq tu’siniw ushin oqitiwshi ne islewi kerek?
   

1. 
   Ko’shirip jazdiriw kerek
   
2. 
   Soraw-juwap o’tkerip, gu’rrin’lesiw kerek
   
3. 
   Tezlikke oqitiw kerek
   
4. 
   Yadlatiw kerek
   

7. 
   Ta’biyat haqqinda berilgen qosiqlardi tu’sindiriwde olardin’ na’tiyjeliligin asiriw ushin qanday usilardan paydalang’an duris?
   

1. 
   Ta’biyatqa sayaxat sho’lkemlestiriw
   
2. 
   Qosiqlardi yadlatiw
   
3. 
   Ko’shirip jazdiriw
   
4. 
   Tezlikke oqitiw
   

Soraw	1	2	3	4	5	6	7
Juwap	C	C	D	C	D	B	A

17- tema: Timsal janrindag’i shig’armani oqitiw metodikasi

1. 
   Oqiwshilardi ta’rbiyalawa timsallardin’ basqa shig’armalardan u’stinligi nede?
   

1. 
   Mazmuni ken’
   
2. 
   Allegoriyasi ku’shli
   
3. 
   Ta’rbiyaliq sipati basim
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

2. 
   Timsallardi oqitiwda mug’allimnin’ aldina qoyilatug’in tiykarg’i talaplar neden ibarat?
   

1. 
   Til sheberliginen ken’ paydalaniw
   
2. 
   Mazmunin a’piwayi ha’m tu’sinikli etip bayanlap beriw
   
3. 
   Personajlardin’ kelbetin ashiq, aniq jarita aliw
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

3. 
   Timsaldi tu’sindiriwde qanday usildan paydalansaq balanin’ qizig’iwshilig’i, obrazina ta’sirleniwi kemip ketedi?
   

1. 
   Ta’sirli oqip berse
   
2. 
   Obrazg’a kirip oqip berse
   
3. 
   Bunnan biz ne tu’sinemiz, bul obraz arqali neni su’wretlemekshi siyaqli sorawlar qoyilsa
   
4. 
   Duris juwap joq
   

4. 
   Timsallarda sumliq ha’m aldamshiliq siyaqli jaman illetler qaysi haywan ko’rinisinde beriledi?
   

1. 
   G’arg’a
   
2. 
   Tu’lki
   
3. 
   Eshek
   
4. 
   Pishiq
   

5. 
   L.V.Zankov timsaldi oqitiwda qanday usildi usinis etedi?
   

1. 
   Aniq mazmunin aship, keyin moralina o’tiwdi
   
2. 
   Timsaldin’ tiykarg’i bo’limlerinin’ ma’nisi, onin’ qaharmanlarinin’ ayriqshalig’ina, olardin’ minezine tu’sinbey turip oqimawdi
   
3. 
   Tiykarg’i pikirdi tu’siniwden moralg’a, onnan aniq mazmunina o’tiwdi
   
4. 
   Timsal mazmunin tu’siniwdi toliq oqiwshilardin’ o’zine qoyip beriwdi
   

6. 
   “Bo’lingendi bo’ri jer” na’siyati 4-klass sabaqlig’inda berilgen qaysi timsaldin’ tiykarg’i ideyasi?
   

1. 
   “Qumirsqa ha’m kirpitiken”
   
2. 
   “Bayiwli”
   
3. 
   “Tu’lki menen g’arg’a”
   
4. 
   “Balon menen kirpi”
   

7. 
   I.A.Krilov shig’armalarindag’i ha’mme haywanlardin’ timsalda bolg’an waqiyalardag’i ornina qarap o’zgesheliklerge iye ha’m olar haqiyqiy adamlarday bolip ko’rinedi degen o’z sin pikirin bergen ilimpaz kim?
   

1. 
   Baskakov
   
2. 
   Belinskiy
   
3. 
   Adamovich
   
4. 
   Sherbakov
   

8. 
   Qaraqalpaq a’debiyatinda timsal janrin baslap bergen shayir kim?
   

1. 
   A’jiniyaz shayir
   
2. 
   Gu’lmurat shayir
   
3. 
   Saribay shayir
   
4. 
   Berdaq shayir
   

9. 
   Timsal u’stinde islew qanday basqishlardi o’z ishine aladi?
   

1. 
   Timsal mazmunin, kompoziciyasin aniqlaw
   
2. 
   Qatnasiwshilardin’ xarakterine ta’n o’zgeshelikleri, is-ha’reketlerinin’ sebeplerin ashiw
   
3. 
   Allegoriyani aniqlaw, timsaldi analiz etiw
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

10. 
    Timsaldin’ basqa shig’armalarda qanday qa’siyetleri menen o’zgeshelenedi?
    

1. 
   Su’wretleniwi tiyanaqli
   
2. 
   Mazmuni o’tkir ha’m a’piwayi
   
3. 
   Iqsham ha’m ken’ ma’nili
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

Soraw	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10
Juwap	D	D	C	B	C	B	B	C	D	D

18-tema: Ilimiy-ken’ taralg’an shig’armalardi oqitiw metodikasi

1. 
   Ilimiy ken’ taralg’an shig’armalardi oqitiwdin’ abzalliqlari nede?
   

1. 
   Balanin’ du’nyag’a bolg’an materialistlik ko’z-qarasin qa’liplestiredi
   
2. 
   Mazmuni qiyin shig’armalardi da oqip u’yretiw
   
3. 
   Bala sanasinda ilimiy mag’liwmatlardi saqlap u’yretiw
   
4. 
   Duris juwap joq
   

2. 
   Ilimiy ken’ taralg’an shig’armalardi oqitiwda nelerge itibar beriw kerek?
   

1. 
   Oqiliwina itibar beriw kerek
   
2. 
   Ha’r bir ga’p, ha’r bir abzactqa puxta itibar beriw kerek
   
3. 
   Oqiw barisinda balalar toliq tu’siniwi ushin pawza islenip turiwi kerek
   
4. 
   Oqiliwina itibar beriw kerek, ha’r bir ga’p, ha’r bir abzactqa puxta itibar beriw kerek, oqiw barisinda balalar toliq tu’siniwi ushin pawza islenip turiwi kerek
   

3. 
   Ilimiy ken’ taralg’an shig’armalardin’ baslawish klass oqiwshilarinin’ u’yreniwinde qiyinshiliq tuwdiriwinin’ sebebi nede?
   

1. 
   Joba du’ziw qiyin
   
2. 
   Termin so’zler keltiriledi
   
3. 
   Taqiripqa baylanisli sayaxat sho’lkemlestiriwge bolmaydi
   
4. 
   Jas o’zgesheligine bola qabil etiw qiyin
   

4. 
   Baslawish klass sabaqliqlarinda ilimiy-ken’ taralg’an shig’armalarg’a baylanisli neshe kategoriyadag’i materiallar berilgen?
   

1. 
   2
   
2. 
   3
   
3. 
   4
   
4. 
   5
   

5. 
   Ilimiy-ken’ taralg’an shig’armalardi oqitiw baslawish klass oqiwshilari ushin qanday a’hmiyetke iye?
   

1. 
   O’z elinin’ geografiyasi, ta’biyati haqqinda tu’sinik aladi
   
2. 
   Ja’miyet ha’m adamlar turmisi haqqinda biledi
   
3. 
   Shig’armada so’z etilgen haqiyqiy insanlardin’ ma’rtlikleri haqqinda bilip, olarg’a elikleydi
   
4. 
   Barliq juwaplar duris
   

6. 
   Ilimiy-ken’ taralg’an shig’armalardi oqitiwda onin’ na’tiyjeliligin ta’miynlew ushin ne isleniwi kerek?
   

1. 
   Shig’armani balalarg’a yadlatiw kerek
   
2. 
   Maqalani oqiw ta’sirli ha’m tu’sindiriw isenimli ta’rizde bayan etiliwi kerek
   
3. 
   Diktant jumislarin usi shig’armalar boyinsha alip bariw kerek
   
4. 
   Ko’shirip jazdiriw kerek
   

Soraw	1	2	3	4	5	6
Juwap	A	D	B	A	D	B