Шу фикрни мантилий даюм эттириб, маъна¬вият — инсонни рухан покланиш, калбан улгайишга чорлайдиган, одамнинг ички дунёси, нродасини бакувват, иймон-эътикддини бутун кдпадиган, виждонини уйготадиган бекиёс куч, унинг барча царашларининг


Download 73.5 Kb.
Sana07.01.2023
Hajmi73.5 Kb.
#1083004
Bog'liq
AXLOQIY TARBIYA


Мавзу: Ахлоқий тарбия.
Режа:
1. Кириш
2. Ахлоқий тарбиянинг мақсад ва вазифалари
3. Ахлоқий тарбия беришнинг метод ва воситалари
4. Ватанпарварлик ва байналминаллик рухида тарбиялаш.
Таянч ибора ва атамалар: ахлоқ,. шахс маънавияти, маънавий-ахлоқий тарбия, маънавий-ахлоқий маданият, маънавий-ахлоқий камолот, маънавий-ахлоқий онг, маънавий-ахлоқий маданиятни шакллантириш, ўқувчиларнинг маънавий тарбияси, маънавий тарбия­да эътиқоднинг ўрни, одоб, хулқ, фазилат, хислат, сифат, хатти-харакат, ижо­бий хислатлар, салбий хислатлар, ростгўйлик, тўғрилик, мехнат тарбия­си, мехнат таълими, мехнат фаолияти, ижтимоий фойдали мехнат, мехнат жараёни.
Шу фикрни мантиқий давом эттириб, маъна­вият — инсонни рухан покланиш, қалбан улғайишга чорлайдиган, одамнинг ички дунёси, иродасини бақувват, иймон-эътикодини бутун қиладиган, виждонини уйғотадиган беқиёс куч, унинг барча қарашларининг мезонидир, десак, менимча, тарихимиз ва бугунги хаётимизда хар томонлама ўз тасдиғини топи б бораётган ҳа қиқа тни яққол ифода этган бўламиз.
Менинг назаримда, «маънавият» тушунчаси жамият хаёти даги ғоявий, мафкуравий, маърифий, маданий, диний ва ахлоқий қарашларни ўзида туда мужассам этади. Шунинг учун хам бу мавзуда фикр юритганда, мазкур қарашларнинг барчасини умумлаштириб, кенг маънодаги «маънавият» тушунчаси орқали ифода этиш мумкин.
Маънавиятнинг негизи ва маъно-мазмунини белгилайдиган асосий хусусиятлар, биринчи галда инсоннинг рухий ‘окланиши ва калбан улгайиши хакида га’ирар эканмиз, бир масалага ало-
хида э’тибор беришимиз лозим.
Урта Осиё мутафаккирларининг ахлок;-одоб Хакидаги фикрларини урганишнинг амалий ахами-яти шундан иборатки, унда ахлокий одоб мадани-ятидан ташк,ари халк,имизнинг кадимий урф-одат-лари ва удумлари, ан’аналари хам яхши ёритилган.
ХХ аср бошларидаги ‘едагогик фикрлар тарак-к.иётининг асосчиси Абдулла Авлоний ахлокни шундай та’рифлайди: «Инсонларни яхшиликка чак.ирувчи, ёмонликдан кайтаргувчи бир илмдир. Яхши хулкдарнинг яхшилигини, ёмон хулкларнинг ёмонлигини далил ва мисоллар билан баён кила-дурган китобни ахлок. дейилур.
Ахлок. илмини укуб, билиб амал к,илган киши­лар узининг ким эканини, жаноби хак, на учун халк. к,илганин, ер юзида нима иш килмок. учун юрга-нин билур. Бир киши узидан хабардор булмаса, илмни уламони, яхши кишиларни, яхши нарса-ларни, яхши ишларнинг к.адрини, кимматини бил-мас. Уз айбини билуб, икрор к.илуб, тузатмокга са’й ва кушиш килган киши чин баходир ва пахлавон кишидир.
Узбекицоннинг муцак,иллиги туфайли ахлок.ий тарбия мазмунини ташкил этувчи халкимизнинг миллий рухияти, юксак инсоний фазилатлари, ма’-навияти, эзгу орзу-умидлари ёрк.ин ифодасини то-’иши учун кенг имкониятлар ‘айдо булди. Янги шаклланиб келаётган муцак.ил Узбекицон давлати-нинг асосий мак,сади — жамиятни ма’навий юксал-тириш, маданиятли, баркамол инсонни тарбиялаш, ёшларда ахлоклй фазилатларни шакллантиришдир.
Хадиси шарифлардаги ахлокка оид ибратли мас-лахатлар, хикоятлар, асрлар давомида аждодлари-миз хаётида таркиб то’ган миллий урф-одатлар, ан’аналар Беруний, Форобий, Адмад Яссавий, Амир Темур, Навоий, Бобур сингари буюк алло-малар, олимлар, ёзувчиларнинг ахлок дакидаги ку’лаб фикр-мулохазалари бугунги кунда хам оила-вий хаёт учун, хар бир инсон учун кадр-киммати--ни юкотмаган мухим тарбиявий ахамиятга молик-дир. Жумладан, Амир Темур Ахлоки Хусния — яхши хулклар эгаси булган. У окил ва тадбирли саркарда сифатида одамларни ишга тайинлашда хам, вази-фасидан озод этишда хам шошма-шошарлик ва адолатсизликка юл куймаган, балки етти улчаб бир кесган.
Амир Темур сингари жахон ма’навияти салта-натида уз уринларига эга булган буюк бобокалон-ларимизнинг ахлок, г^зал хулк хакидаги фикрла-ри бугунги кун талаби билан ёзилгандек туюлади.
«Угилларим! миллатнинг улуг мартабасини, са-одатини сакламок учун Сизларга колдираётган ва-сият ва тузукларни яхши укдшг, асло унутманг ва татбик этинг.
Миллатнинг дардларига дармон булмок вазифан-
гиздир. Заифларни курикланг, юксилларни бойлар
зулмига ташламанг. Адолат ва озодлик дацурин-
гиз, рахбарингиз булсин. Мен каби узун салтанат
сурмок ицасангиз, киличингизни яхши уйлаб че-
ки нгиз. Бир даф’а чеккандан сунграда уни уца-
ликла куллангиз. Орангизда нифок тухумлари экил-
маслиги учун ку’ диккат булинг. Ба’зи
ходимларингиз ва душманларингиз нифок тухум-
лари сочмакка, бундан фойдаланмокка чалишажак-
дурлар... Буларга содик колсангиз тош бошингизга
тушмас
Амир Темурнинг бу васиятларидан унинг уз хал-Кига чексиз содиклигини, миллатини улурлагани-ни, камтарин, адолат ва озодлик учун курашув-чан, ахлокий маданияти юксак инсон булганлигини куриш мумкин. Шунингдек, Исмоил Ал-Бухорий «Ахлокнинг яхши булиши, таомнинг ‘окизалиги, роцлик ва омонатга хиёнат килмаслик шарт, ду-нёвий ишлардан четда колган булсанг хам зарари юкдир», — деб ёзади.
У рта Осиё мутафаккирларининг ахлок хакидаги фикрлари, угитлари шундай кучга эгаки, улар укув-чилар калбида инсонийлик уругларининг униб чи-Кишига, катта хаёт юлига олиб чикишга ёрдам Килади, ма’навий куч-кувват беради.
Мавзунинг мақсади:
Ёшларда маънавий-Ахлоқий ва мехнат тарбияси, уларнинг мощи-яти ва вазифалари, маънавий-Ахлоқий тарбия мезонлари, мехнат тар­биясининг асосий турлари ща=ида илмий тушунча бериш, оъ=увчи-ёшларни оииавий щаётга тайёрлаш ва интизомни тарбиялаш.
Ахло= - ижътимоий онг шаклларидан бири боълиб, унинг мощияти, шахс хатти-щаракатлари, юриш-туриши, турмуш тарзи, щаёт кечириш ламойиллари, =оидалари, шунингдек, ижтимоий муносабатлар мазмунини илодалайди. Сщу боис, ахло= ижътимоий ходиса сифатида жамият маънавий-рущий щаётида оъзига хос мущим ащамиятга эга. Муайян миллат и|иёфаси, унинг кишилик тара==иётидаги оърни белгиланаётган жараён-да мазкур тушунча асосий мезонлардан бири боълиб хизмат =илади.
«Ахло=» тушунчаси омма фикри асосида тартибга солувчи фаолият тарзида кишилик жамиятининг илк бос=ичида шаклланган. +адимдано= ижтимоий-фалсафий, ‘сихологик, ‘едагогик, тарихий, бадиий, этнографик ва маданиятшуносликка оид асарларда ушбу тушунча турли коъламда ишлатилиб келинган.
Ахло= (арабча хул=-атвор демакдир) - ижтимоий онг шаклларидан бири, ижтимоий тартиб-=оида боълиб, бу тартиб-=оида ижтимой щаётнинг барча сощаларида кишиларнинг хатти-щаракатини тартибга солиш вази-фасини бажаради. Ахло= омма фаолиятини тартибга солишнинг бош=а шакллари (оъ=ув, ишлаб чи=ариш, хал= анъаналари) да оъз талабларининг асосланиши. амалга оширилиши ва омма фикри асосида тартибга солиниши билан фар= =илади. Ахло= талаблари барчага тааллу=ли, биро= щеч ким-нинг коърсатмаси, щеч =андай махсус буйру= асосида бажарилмайди ган, ихтиёрий амалга оширииадиган бурч шаклига киради. Ахло= талаб-ларининг бажарилиши фа=ат маънавий таъсир коърсатиш шакллари доирасида юз беради.
Ахло= шахс тара==иётининг ю=ори бос=ичи боълган маънавий комиллик асосини, ‘ойдеворини ташкил этади.
Бир соъз билан айтганда ахло= - жамиятда =абул =илинган, жамоат-чилик фикри билан маъ=улланган хул=-одоб нормалари мажмуйидир.
Ахло= категориялари
Маънавий-Ахлоқий тарбияни ташкил этиш ижтимоий тарбиянинг муваффа=иятини таъминловчи энг мущим омил саналади. Маънавий-Ахлоқий таълим ва тарбия оъзаро богъли=лик, узвийлик, ало=адорлик щам-да диалектик характерга эга боълиб, шахс маънавий-Ахлоқий камо-лотини шакллантириш асоси щисобланади. Маънавий-Ахлоқий таълим оъ=увчиларга маънавий-Ахлоқий муносабатлар мощияти тоъгърисида тизимланган билимларни бериш, уларда маънавий-Ахлоқий билимларни эгаллашга боълган эщтиёжни юзага келтириш маънавий-Ахлоқий онги-ни шакллантириш жараёни боълиб, изчил, узлуксиз, тизимли тарзда таш­кил этилиши лозим.
Маънавий-Ахлоқий тарбия ёшларнинг баркамол боълиб шакллани-шида муцащкам асосдир.
Таъ лим олувчилар маънавий-Ахлоқий тарбиясида оъзига хос метод-лар. шакллар ва воситалар мавжуд боълиб, улар ушбу сощадаги фаолият олиб боришнинг самарасини белгилашда методик асос боълади. Ёш­лар орасида олиб бориладиган маънавий-Ахлоқий тарбиянинг =уйидаги-ча метод, шакл ва воситалари бор. Улар ща=ида =ис=ача маълумот берамиз.
1. Маънавий-Ахлоқий мавзудаги сущбатлар: талабанинг муома-
ла маданияти; талабанинг маънавий =иёфасига =оъйиладиган талаб-
лар; талабаларда ватан’арварлик туйгъусини шакллантириш - долзарб
вазифа; маънавият тушунчаси; Ватан туйгъуси - му=аддас туйгъу;
талабанинг таш=и коъриниши ва унинг ички дунёси; китоблар - билим
ва маънавият манбайи; талабаларда бадиий тафаккурни шаклланти-
риш; муца=иллик нашидалари; ёшлар интеллектуал салощияти - келажак
муваффа=ияти; фидокор ёшлар =андай боълиши керак?; аждодлар меро-
си - маънавиятимиз сарчашмалари; замонавий урф-одатларда мадани-
ят ва маънавият; Амир Темур ёшлар камолоти ща=ида; Ватан =ащ-
рамонлари ва уларнинг жасоратлари; муца=ил Оъзбекицон жащон ниго-
щида; Оъзбекицоннинг таш=и сиёсати ва унинг уцувор ёъналишлари;
юксак маданият ва маънавият-жамият тара==иётининг ‘ойдевори;
тарих - миллат маънавиятининг негизи каби дарсларни уюштириш. Бун-
да турли фанлар мавзуларини оътишда оъша фанда тарбияга оид лавща ва
е’изодларни намойиш =илиш амалга оширилади.
Маънавий-Ахлоқий тарбия тизимида маънавий-Ахлоқий мавзудаги сущбатлар алощида ащамиятга эга. Бундай сущбатлар мазмун жищати-дан ранг-баранг боълиши мумкин.
Щикоя;
Тушунтириш;
4. +уйидаги мавзу ва ёъналишларда маъруза ва семинарлар
ташкил этиш ва уюштириш: маънавиятимизнинг буюк тимсолла-
ри; жадидчилик щаракати намоёндалари; маънавий тарбияда оммавий
ахборот воситаларининг роли ва оърни; мещр ва мурувват - улугъ инсо-
ний =адрият; ахло= категориялари ва баркамол авлод тарбияси; эзгу-лик ва му=аддас китоблар; маънавий-Ахлоқий тарбия - касбий барка-моллик асосидир ва шу кабилар;
5. Намуна коърсатиш. Бунда уцоз ва мураббийламинг шахсий ибрат-намунаси эътиборга олинади щамда «ибрат-’агтш’а - щаёт дорилфу-нуни» рукнида фаолиятни доимо юритиб туриш лозим боълади ва бу жара-ённи талабалар оъ=ийдиган оъ=ув муассасаларидаги уцоз-мураббийлар щаёти ва фаолиятидан бошлаган маъ=ул;
Ижобий шахсий намуна - талабалар шахсини шакллантиришда алощи-да оърин эгаллаши мумкин боълган метод боълиб, шахсга шахс ор=али та1 сир этишнинг энг обектив ёъли щисобланади. Ёшлар балогъат ёши-га етиб, муца=ил щаётни бошлагунларига =адар билиш, оърганиш жараёнида оъ=итувчи-тарбиячига, ота-онага, =оъни-=оъшнига, дос-тон, драма ёки адабий асарлар =ащрамонларига та=лид =илишади. Тала­балар оъзлари ё=тирадиган одамга та=лид =илиш натижасида оъзларини магърур тутадилар, хатти-щаракатлари худди катталарникидек туюлади. Я.Н.Коменскийнинг фикрича, «Бола оъ=ишни оърганишдан олдин та=­лид =илишни оърганади». Та=лид =илиш ор=али ёшларнинг оъз тажрибаси =оъшилиб кетиб, уларда янги шахсий хислатлар ‘айдо боъла бошлайди.
Умуман, таъИим-тарбия жараёнида оъ=итувчи одоби, аъло оъ=ий­диган талабаларни бош=аларга намуна=илиб коърсатиши ор=али щам тала-баларнинг тарбиясига ижобий таъсир коърсатиш мумкин. Биро=, намуна =илиб коърсатувчи талабанинг шахсини щаддан зиёд ма=тамаслик ва оъзгаларнинг шахсиятига тегмасликка алощида эътибор бериши лозим.
6. Киши ижобий хислат ва фазилатлари инсоннинг олижаноблиги экан-лигига ишонтириш.
Ишонтириш тарбия методи - талабалар маънавий-Ахлоқий дунё=а-рашини шакллантиришдаги асосий методларидан бири щисобланади. Ишон­тириш методида оъ=итувчи талабалар онгига, рущига. ориятига, иродаси-га таъсир этиш ёъли билан уларнинг характеридаги Ахлоқий интеллектуал ва бош=а ижобий хислатларини шакллантиради, иллатларни камайтиради. Салбий хислатлардан са=лайди. Ишонтириш шаклланаётган шахсга умуминсо-ний =адриятларга, миллий удум ва анъаналарга, фалсафий дунё=араш-га асосланиб, миллий мафкуранинг асл мощиятини чу=ур тушунтириш-га таянадиган метод щисобланади.
7. Бащс-мунозаралар уюштириш. Бунда =утлугъ саналарни иншонлаш боъйича, алломаларнинг маънавий-Ахлоқий тарбияга оид и|итр.ишлари боъйича, китоб ва китоб хосияти ща=ида; касб ва щунар лиии=ида; щамкорлик -тара==иёт омили эканлиги хусусида; «зукколик ва билимдонлик-а=л ойнаси» эканлиги боъйича; гиёщвандлик, террорчилик вн уларнинг баркамол авлод тарбиясига таъсирлари тоъгърисида, маънавий вcтук ва маънавий =ашшо= инсонларнинг жамиятдаги оърни ща=ида; "инуца=иллик ва илм-фан»; «муца=иллик ва таълим-тарбия», «муца=ил-лик ва имконият щамда масъулият» рукнларидаги жараёнлар; щалол-лик ва фидойилик ва щ.к. шу кабилар ор=али тарбиявий тадбирлар амал-Иъ.а оширилади щамда бащс-мунозарани бош=арувчи машгъулотнинг маънавий-Ахлоқий жищати боъйича хулосаларни баён =илади.
Талаба-ёшлар маънавий-Ахлоқий камолотини таъминлашда муно-/аралар щам мущим ащамият касб этади. Маънавий-Ахлоқий мавзу-лардаги мунозаралар талабаларда муайян щолат, щодисаларга нисба-(ан тоъгъри бащо беришга, бу борада фикр юритишга оъргатиш щамда cъти=одни шакллантиришга хизмат =илади. Мунозара оъй-фикрларни тар­тибга солади, талабаларни муца=ил фикрлашга, бащс юритишни ташкил cтишга, оъртогъини тинглашга, оъз фикрини илгари суриш ва уни образ-ли тарзда щимоя =илишга, айни чогъда оъз хатоларини тан олишга оъргатади.
8. Учрашувлар. Бунда =уйидаги щолатларда тарбиявий тадбир­лар оътказиш мақсадга мувофи=: Оъзбекицон Рес’убликасининг мад-луясига багъишлаб «Адолат мезони - етуклик белгиси» мавзусида учрашув; «14-январ- Ватан щимоячилари куни» муносабати билан «Ватан - саждагощ каби му=аддасдир» мавзусида Оъзбекицон =уролли кучларининг етук мутахассислари билан учрашув; «л-март- гиёщ­вандлик ва гиёщванд моддалар билан савдо =илишга =арши кураш куни» билан богъли= учрашувлар; «л-октабр- Хал=аро =ариялар куни» ва «л-октабр - Оъ=итувчилар ва мураббийлар куни»га оид учрашув­лар; «5-октабр - Хал=аро оъ=итувчилар куни» ва «5-октабр - Хал=аро шифокорларкуни»га богъли= учрашувлар; «24-октабр-Хал=аро БМТ куни»га оид учрашувлар; «4-ноябр - ЮНЕСКО ташкил то’ган кун»га оид учрашувлар ва щоказо.
9. Матбуот конференсияси.
10. Танловлар оътказиш. Бунда маънавий-Ахлоқий тарбияга оид
тадбирлар амалга оширилади ва =уйидаги ёъналишларда олиб борилади:
кроссворд ечиш боъйича; ребус тузиш боъйича; бош=отирмалар
тайёрлаш боъйича; «Тафаккурингизни синаб коъринг» ва «Интеллектуал
ринг» оъйинлари боъйича; «Билимлар оъчогъи» ва «01тин тож» оъйинлари
асосида; «Сщахс камолоти оъ=уви» ва «Янги фикр» тоъгараклари маш-
гъулотлари асосида ва щоказо.
Сащнавий дарслар оътказиш.
Матбуот материаллари.
Оъ=ув ва ёрдамчи адабиётлар билан ишлаш.
Маънавий-Ахлоқий тарбияга оид мултимедиали тарбия тех-
нологиялари. Бунда миллий гъояни оърганишга тайёрланган ахбо-
ротлаштирилган таълим технологияси, миллий-маънавий =адриятларни
оърганишга оид «+адриятлар» номли коъмакчили ком’ютерли тизим,
бунёдкор гъояларни оърганишга оид «Бунёдкор» номли ахборот-
лаштирилган таълим технологияси, талабалар дунё=арашини юксалти-
ришга оид «Интеллект» номли ком’ютерли тизим, маънавий-Ахлоқий тар-
бия беришни о’тималлаштиришга оид «Ахло=» мавзусидаги ахборот-
лаштирилган интеллектуал тизим ва шу кабиларга эътибор =аратилади.
Ахлоқий тарбиянинг мазмуни, аввало, талабаларнинг амалий фао-лиятларида, оъ=иш, мехнат, жамоатчилик ишларида, уларнинг муно-сабатлари характерида, оъзаро таъсир коърсатиш усуллари, хул=-атвор меъёрларини оъзлаштиришларида намоён боълади.
Ахлоқий тарбия тарбияланувчининг ёши ва унинг тоъгъри ёъналиш олиши учун щал =илувчи таъсир коърсатадиган мущитни (оила, оърто=лар ва доъцлар мущити) щам щисобга олганда шахснинг бутун щаётий фаолияти жараёнида амалга оширилади. Ахлоқий тарбиянинг ёъл ва усуллари талабаларга Ахлоқий сабо= бериш каби махсус ишни ташкил =илишда алощида хусусиятга эга. Ахлоқий тасаввурлар, =араш, мулощаза, бащо бериш каби тушунчаларни шакллантиришга ва шу асосида Ахлоқий эъти=одни юксалтиришга таъсир коърсатади, яъни:
-талабаларни оъзларининг Ахлоқий тажрибаларини мушощада =илишлари ва бойитишларига ёрдам беради;
-турли манбааларда ахло= тоъгърисида олинган билимларни синайди; - шахснинг оъзини Ахлоқий тарбиялашга замин яратади. Ахлоқий билим беришни ташкил =илишда таълим олувчиларнинг ёш хусусиятларини, уларнинг шахсий Ахлоқий тажрибаларини, Ахлоқий меъёрлар тоъгърисидаги хабардорлик даражасини, ахло= сощасидаги оъзлаштирган билимларнинг Ахлоқий талаблари билан муносабатини щисоб­га олиш зарур. Ахлоқий билим, асосан ахло= тоъгърисидаги сущбатлар, маърузалар мавзуи, кечалар, турли касб намоёндалари билан учра­шувлар, талабалар конференсиялари ва бош=а воситалар билан амалга оширилади.
Харбий ватан’арварлик тарбиясининг бош вазифаси муцакил, уз юлид|ТС
риножланаётган Ватанимиз учун, гурур, Куролли Кучларга нисбатан мухаббат жанговар ва мехнат урф - одатларимизга садокат, харбий мехнатга хурмат хиссини хар тарафлама ривожлантириш, озодлик ва муцакиллигимизни, кулимиздаги курол билан мухофаза килишга доимий тайёрликни шакллантириш, уз фукаролик бурчи адо этишдир.
Харбий ватан’арварлик тарбияси ёшларда харбий хизматга кизикиштИ-
ривожлантириш, харбий касбларни эгалаш, ёшларни Узбекицан Рес’убликам
Куролли Кучлари сафида хизматга тайёрлашга ёрдам беришни кузда тутади.
Харбий ватан’арварлик тарбиясининг макеади Ватанни химоя килиш таййрликни та’минлайдиган фикр, ишончини, дунё карашни шакллантириш,бор кучни, керак булса хаётини хам бериш. Булажак жангчиларнинг ма’навий рухий, ахлокий - интизомий, жанговар хислатларини тарбиялашни тарбиялашдая иборат.
Харбий - техник тайёргарлик булиб, уларда куйидаги жанговар хислатлар шаклланади: харбий билим. жанговар махорат, интизомлилик ва ташкилийлик. жанговар биродарлик харбий касамёд ва низомлар талабларини. командир ва бошликлар буйрук ва курсатмаларини сузсиз бажариш. Бу ерда бошлангич харбий тайёргарлик, мудофаа - оммавий ишлари катта урин тутади. Оъзи ътугъилиб оъсган заминга мещр-мущаббат, жащонда биринчи давлатниииг тарихий гъалабаларидан фахрланиш туйгъуларини байналминаллик-=ардош мамлакатлар-нинг мехнаткашлари билан тара==иёт ва тинcлилик уcбаин кураш олиб бораётган барча кишилар билан бирдамлик туйгъулари уйгъун нараоён боъУши борасида буриддии буён щам тинмай иш олиб бораверади.
Бизнинг давлатиффииз ллаф биф кишисига бареща рниииатлар ва элатлами бирлаштимвчи доъцлик ва =афдосМик туйгъуси, миллатиараро йтжксак ало=а ниаданияти сингдирилисМдан, миилатеииилик ва слиовинизм, миллий махдудлик ва милллй ,ъхудбинлик коъримшларига, турмушга, янгиианишга хала=ит бераётган иирф-одатлаи" ва- феъл-атворларга нлсбатан муросасизллк щис-туйгъиилари сингдирилислиидан
Щианфаатдордирлар.
Щарбий ватан’арварлик тарбияси, ватанни щимоя =илишга, миинг учун бутун оъзининг куч гъайратини, агар лозим болса, щаётини щам бъагъиСМашга шайлик туйгъусини щоси! =илиш гъоявий -тарбиявий ишнинг мущим вазифаси боълиб =олаверади.
Ана шу вазифалардан келиб чи=иб, мактабниииг Ахлоқий тарбия сощасидаги .асосий вазифалари =уйидагииардан иборатдир;
Ёш авлодни мимтазаин слифатда жаМятда =абул =илинган ащло=ий
меъёрларга риоя =илишга оъргатиб бориш;
Болаламинг хул=ида ижобий Ахлоқий одатларни шалдлантирлсли, унинг .
Ахлоқий тажриб алар асосида тарбиялаш;
Оъ=увчилами ахло= тамойииларини эгаллаб олиш ва уларга аниал =илишга
сафарбар =илиш;
,4. Муца=ил юртимизни бар томонлаина камол то’ган =уравдииларини
вояга етказиш.
Щар бир жамият оъзининг Ахлоқий ниеъёрлаи" ва талаблар тизимига эга боълади.
Жамиятимиз шахснинг она ватанга соди= боълиш ва унинг дуслиманларига аисбатан муросасизлик, текинхоърликка сира то=ат =илмаслик, мехнатсеярлик ва бареща манилакатламинг ниелинаткашлари билан =ардошларча бирданиик сингари сифатиарини щамма нарсадан ю=ори =илиб =оъяди. Оъ=увчиларда витанга ниущаббат щисиари, хал==а хизмат =илиш, муца=иС гъалабаларни муцаликамласли., щимоя =илиш, •мехнаткашларни бахт-саодати учун кураш туйгъуси оъ цирилади.
Оъ=итиш ы =увчилами тихло=ий мукаммаллаштириш билан богълаб олиб борииади. Уларда онг билан хуи= бирииги тарбияланади. У яна амалий фаоиият билан богълаб олиб борииади.
Сщахснинг жамият ва ватанга, рнещнатга, кишиларга, оъз хул=ига
муносабтаиарини коъриб cлти=амиз:
• Жанииятга, ватанга мулиаббат ва садо=атни тарбиялаш. Бу хилдаги ммиосабатлар шахсаинг ватан’арварлиги, фу=аровий етуклиги, байриалминалли фазилатларида акс этади. Унинг мақсадларида ватан бойликларини коъ‘айтириш, ниуцащкамласл
Мавзуларни муцаликамлаш учун савол ва то’шири=лар:
Ма ънавий-Ахлоқий методларни айтиб беринг ва уларнинг вазифа-сини тушунтиринг.
Ма ънавий-Ахлоқий мавзудаги сущбатларнинг мазмун-мощияти нимадан иборат?

Ма ънавий-Ахлоқий тарбияда намуна ко ърсатиш методининг мазмунини нима ташкил этади?


«Бащс-мунозара уюштириш» деганда нимани тушимасиз?
Маънавий-Ахлоқий хул=нинг мазмуни нимадан иборат?
Ма ънавий-Ахлоқий хул=ни щосил =илишда ко ъмаклашувчи метод-
ларни тушунтириб беринг.
«Онгли интизом» деганда нимани тушимасиз?
Онгли интизомни шакллантиришда =андай вазифалар амалга оши­рилади?
«Ахлоқий тарбия бериш ё ъллари» деганда нимани тушунасиз?


10 Ахлоқий тарбиянинг вазифаларини тушунтириб беринг
Download 73.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling