Щзбекистон республикаси олий

13 – Ma’ruza
Bug’ qozonlari turlari


Reja:

1. 
   Gaz trubali qozonlar.
   
2. 
   Suv trubali qozonlar.
   
3. 
   To’g’ri oqimli qozonlar.
   
4. 
   Qo’shimcha isitish sirtlari.
   

Tayanch so’z va iboralar:
qozonlar, bug’ va suv qozonlari, qozonlarning ishlash prinsiplari, isitish sirti, to’g’ri oqimli qozonlar, bug’izdirgich, suv ekonomayzer, to’g’ri oqimli qozon, o’txona, isitish sirt.


13.1. Gaz trubali qozonlar
Gaz trubali qozonlar alanga-trubali, tutun trubali va aralash (kombinatsiyalashgan) qozonlarga bo’linadi.
Alanga trubali qozonlar. Bunday qozonlar XIX asrning boshlarida paydo bo’ldi. 20.2- rasm, a da alangatrubali qozonning umumiy ko’rinishi tasvirlangan. Alangatrubali qozonning suvli bo’shlig’ida baraban 2 ning butun uzunligi bo’ylab o’txona vazifasini bajaruvchi alanga o’tadigan truba 3 joylashtirilgan. Uning uchlari barabanning tubi / ga ulangan bo’lib, barabanda yorib o’tuvchi teshik hosil qiladi.
Alanga o’tadigan trubaning oldingi qismida kolosnik pan jara 4 li o’txona joylashadi. Trubaning qolgan qismi qozon agregatining birinchi tutun yo’li 6 hisoblanadi. Tutun gazlar birinchi tutun yo’li (alanga o’tadigan truba) dan chiqib, ikkinchi 7 va uchinchi 5 tutun yo’llariga o’tadi, bu erda ular



suv isitish mAqsadida foydalaniladi.
Tutun-trubali qozonlar. Barabanning suvli hajmi -7 da (20.2- rasm, b) ichidan qizigan tutun gazlar o’tadigan kiichik diametrli, (.50—150 mm) ko’p sonli trubalar to’plami bo’ladi. Trubalar baraban tublariga mahkamlangan. Barabanning bir tomonida kolosnik cho’g’don 3 bilan busaga 4 dan iborat o’txona kamerasi 2, ikkinchi tomonida—tutun qutisi 8 joylashgan. Barabandagi suv sathi tutun trubalarining yuqorigi qatoridan balandroq turishi kerak. O’txona gazlari o’txonadan tutun trubalari orqali tutun qutisiga, so’ngra esa tutun yo’li 7 ga o’tadi. Qozondan chiqayotgan to’yingan bug’uruq bug’ yirgich 9 orqali tutun qutisi 8 ning ichida joylashgan bug’izdirgichga yo’naladi. Bug’izdirgichda bug’uriydi, o’ta qiziydi va iste’molchiga yuboriladi.