Сиёсатшунослик ва социология

ИҚТИСОД 
104 
Keywords: migration, labor force, migration flow, economic factor, social 
factor, discrimination, labor market, trend, direction of movement. 
 
Tadqiqotchilar e'tiborini mehnat bozori va fiskal o‘zgarishlardan, biz 
“migratsiyaning iqtisodiyotning ishlab chiqarish va iste'mol bozoriga kengroq ta’siri” 
deb ataydigan jarayonlarga va bu jarayonlarda yuqori malakali migrantlarning rolini 
o‘rganishga qarata boshladilar. Bu o‘zgarishning ko‘plab sabablari bor va bu erda bir 
nechtasini ta’kidlaymiz. Muhim omillardan biri shundan iboratki, so‘nggi bir necha 
o‘n yilliklar davomida ko‘plab rivojlangan mamlakatlar nafaqat bir martalik 
migratsiya “zarbalari”ni, balki doimiy “to‘lqinlar”ni boshdan kechirgan, bu esa aholi 
va ishchi kuchi tarkibida doimiy o‘zgarishlarga olib kelgan. O‘z navbatida, bu 
ko‘plab tadqiqotchilarni yangi kelganlarning qisqa muddatli ta’siridan tashqari uzoq 
muddatli, dinamik ta’sirga qarashga undadi. Shu bilan birga, mehnat bozorida 
migrantlar bo‘yicha olib borilgan empirik tadqiqotlar yuqori malakali migrantlar 
boshqa malaka hujayralaridagi rollardan juda farqli rol o‘ynashi mumkinligini qayta-
qayta ko‘rsatdi. Demografik sharoitni hisobga olgan holda, paydo bo‘layotgan 
tadqiqotlarning aksariyati migratsiya olib keladigan xilma-xillikni va turli xil 
iqtisodiy va fazoviy kontekstlarda turli xillikning potentsial imkoniyatlarini, shu 
jumladan ba’zi shahar mahallalarida "o‘ta xilma-xillikning" paydo bo‘lishini 
ta’kidladi [1]. Yuqori malakali immigratsiya va innovatsiyalar o‘rtasidagi aloqalar 
o‘rtasidagi ushbu "kengroq ta’sir" bugungi kungacha adabiyotining asosiy 
yo‘nalishlaridan biri bo‘lib kelgan. Shuningdek, yuqori malakali migrantlar 
tadbirkorligiga qiziqish ortib bormoqda, masalan, “transmilliy tadbirkorlar” va startap 
asoschilari guruhlari bunga yaqqol misol bo‘ladi. Bu migrantlar va etnik tadbirkorlik 
bo‘yicha uzoq yillik tadqiqot an'analaridan siljish bo‘lib, u chakana savdo va dam 
olish kabi savdo bo‘lmagan tarmoqlarda kichik biznesni shakllantirishga qaratilgan. 
Quyidagi chizmada dunyo mamlakatlari uchun asosiy ishchi kuchi bozori 
hisoblangan davlatlarni ko‘rishimiz mumkin.