Sinflar printsipi va ulardan foydalasnish ipv4 paketlar formati

IPv4 protokolini manzillashdagi umumiy tamoyillar
IP-manzillash asoslari. IP-manzil o‘nlik sonlarda ifoda etilgan, W.X.Y.Z shaklida nuqtalar bilan ajratilgan. Unda nuqtalar oktetlarni ajratish uchun foydalaniladigan (masalan, 10.0.0.1) noyob to‘rt oktetlik (32-bitlik) kattalikni o‘zida ifoda etadi. Manzilning 32 biti ikki qismdan iborat: tarmoq yoki aloqa manzili (o‘zida manzilning tarmoq qismini ifoda etuvchi) va host manzili (tarmoq segmentida hostni identifikatsiyalovchi). Tarmoqlarni ulardagi hostlar soni bo‘yicha ajratish IP-manzillarni sinflarga ajratish asosida amalga oshiriladi. IP- manzillarning 5 ta: A, B, C, D va E sinflari mavjud. Faqatgina A, V va S sinflari manzillari noyob sifatida foydalanilishi mumkin. D sinfiga oid manzillar tugunlar to‘plamiga murojaat qilish uchun qo‘llaniladi, «Е» sinfiga oid manzillar esa tadqiqot olib borish maqsadida zahiralashtirilgan va hozirgi vaqtda ulardan foydalanilmaydi. Bundan tashqari, barcha sinflardagi bir necha manzillar maxsus maqsadlar uchun zahiralashtirilgan.
«A» sinf manzillari. «A» sinf tarmoqlari manzildagi eng katta (chap) bitning 0 qiymati bilan aniqlanadi. Birinchi oktet (0 dan 7 gacha bitlar) manzildagi chap bitdan boshlanadi. Ushbu oktet tarmoqdagi tarmoqosti (tarmoqning ichidagi kichik tarmoq)lar sonini belgilaydi, ayni vaqtda, qolgan uchta oktet (8 dan 31 ga qadar bitlar) tarmoqdagi hostlar sonini ifoda etadi. Misol uchun, tarmoqdagi A 124.0.0.1 sinfi manzilini olaylik. Bunda 124. — tarmoq manzilini ifoda etadi, manzil oxiridagi 0.0.1 esa, ushbu tarmoqdagi birinchi hostni anglatadi. «A» sinfi manzillari yordamida, har bir tarmoqda faqatgina 16 777 214 (224-2) ta hostlarni ifoda etish mumkin.
«В» sinf manzillari. «В» sinf tarmoqlari manzilning katta bitlarida 1 va 0 qiymatlar bilan belgilanadi. Manzildagi birinchi ikkita oktet (0 dan 15 ga qadar bitlar) tarmoq manzillarini ifoda etish uchun xizmat qiladi, qolgan ikkita oktet esa, ushbu tarmoqlardagi hostlar raqamlarini ifoda etadi. Natijada biz 65534ta hostlarning har biridan 16384ta tarmoqlar manzillariga ega bo‘lamiz. Misol uchun, «В» sinfi manzilidagi 172.16.0.1, tarmoq manzili — 172.16, host raqami — 0.1
IP tarmoqlari IPv4 va IPv6 da quyi tarmoqlarga boʻlinishi mumkin. Shu maqsadda IP-manzil ikki qismdan iborat deb tan olinadi: yuqori tartibli bitlardagi tarmoq prefiksi va qolgan bitlar tarmoq ichida hostni raqamlash uchun foydalaniladigan oʻzgarish maydoni, host identifikatori yoki interfeys identifikatori (IPv6) deb ataladi..^[1] Tarmoq niqobi yoki CIDR belgisi IP-manzilning tarmoq va xost qismlariga qanday boʻlinishini aniqlaydi.
Tarmoq niqobi atamasi faqat IPv4 ichida qoʻllaniladi. Ikkala IP versiyada ham CIDR kontseptsiyasi va yozuvidan foydalaniladi. Bunda IP-manzildan keyin chiziq va tarmoq qismi uchun ishlatiladigan bitlar soni (oʻnlik kasrda) (marshrutlash prefiksi deb ham ataladi) koʻrsatiladi. Masalan, IPv4 manzili va uning tarmoq maskasi mos ravishda 192.0.2.1 va 255.255.255.0 boʻlishi mumkin. Xuddi shu IP-manzil va quyi tarmoq uchun CIDR belgisi 192.0.2.1/24 ni tashkil qiladi, chunki IP-manzilning dastlabki 24 biti tarmoq va quyi tarmoqni koʻrsatadi.
IPv4 manzillari[tahrir | manbasini tahrirlash]

IPv4 manzilini nuqta-oʻnlik belgisidan ikkilik qiymatiga ajratish
IPv4 manzili 32 bit hajmga ega, bu manzil maydonini 4294 967 296 (2³²) ta manzil bilan cheklaydi. Ushbu raqamdan baʼzi manzillar xususiy tarmoqlar (~18 million ta manzil) va multicast manzillash (~270 million manzil) kabi maxsus maqsadlar uchun ajratilgan.
IPv4 manzillari odatda nuqta-oʻnlik yozuvda ifodalanadi, har biri 0 dan 255 gacha boʻlgan toʻrtta oʻnlik sondan iborat boʻlib, nuqtalar bilan ajratiladi, masalan, 192.0.2.1. Har bir qism manzilning 8 bit (oktet) guruhini ifodalaydi^[4]. Texnik yozishning baʼzi hollarda, IPv4 manzillari turli oʻn oltilik, sakkizlik yoki ikkilik sanoq sistemalarida taqdim etilishi mumkin.

Shaxsiy manzillar

Xuddi IPv4 xususiy tarmoqlar uchun manzillarni saqlaganidek, IPv6 da manzillar bloklari ajratilgan. IPv6 da ular noyob mahalliy manzillar (ULA) deb ataladi. fc00:: / 7 marshrutlash prefiksi ushbu blok uchun ajratilgan, u turli nazarda tutilgan siyosatlarga ega ikki / 8 blokga boʻlingan. Manzillar 40 bitli soxta tasodifiy raqamni oʻz ichiga oladi, agar tarmoqlar birlashganda xato manzillar yoki paketlar toʻqnashuvi xavfini kamaytiradi.
Ilk amaliyotlar bu maqsad uchun boshqa blokdan foydalangan (fec0::), dublikat sayt-mahalliy manzillar. Biroq, saytni tashkil etuvchi narsaning taʼrifi noaniq boʻlib qoldi va notoʻgʻri aniqlangan manzil siyosati marshrutlashda noaniqliklarni keltirib chiqardi. Ushbu manzil turi bekor qilingan va yangi tizimlarda ishlatilmasligi kerak.
fe80:: bilan boshlanadigan manzillar, havola-mahalliy manzillar deb ataladi, biriktirilgan havolada aloqa qilish uchun interfeyslarga tayinlanadi. Manzillar har bir tarmoq interfeysi uchun operatsion tizim tomonidan avtomatik ravishda yaratiladi. Bu havoladagi barcha IPv6 hostlari oʻrtasida tezkor va avtomatik aloqani taʼminlaydi. Bu xususiyat IPv6 tarmoq maʼmuriyatining quyi qatlamlarida, masalan, Neighbor Discovery Protocol uchun ishlatiladi.
Shaxsiy va havola-mahalliy manzil prefikslari umumiy Internetda yoʻnaltirilmasligi mumkin.