Sinxron mashinalarda quvvat isrofi va ularning fik I

SINXRON MASHINALARDA QUVVAT ISROFI VA ULARNING FIK i
Sinxron mashinalar yordamida elektr energiyasini mexanik energiyaga yoki mexanik energiyani elektr energiyasiga aylantirishda ma’lum miqdor quvvat isrof bo’ladi. Quvvat isrofi quyidagilardan iborat bo’ladi.

1. 
   Mashinaning aylanadigan qismlarining ishqalinishiga sarflanadigan quvvat, ya’ni mexanik isrof P_mex.
   
2. 
   Magnitlanish jarayonida quvvat isrofi, yahni magnit isrof P_mag stator temir o’zagida gisterezis va uyurma toklar tahsiri natijasida isrof bo’ladi, temir o’zak magnit maydonida kayta magnitlanganda gisterezis xodisasi tufayli quvvat isrofi quyidagi formula bilan aniqlanadi.
   

P_gis=_gis G
Bu yerda V_mk-magnit induktsiyasi.
G-metall massasi (kg)
f-kayta magnitlanish chastotasi
_gis-po’lat markasiga boqliq koeffitsient (3,24,4).
Uyurma toklar tahsiridagi quvvat isrofi quyidagi formula bilan aniqlanadi.
P_u=_uG
Bunda _u-temir o’zak materialiga va uning markasiga bog’liq o’zgarmas koeffitsient (0,63,6).
MUOMMO, Elektor isroflar temir o’zakka bog’likmi bo’lsa isbotlang.

3. 
   Tokning issiqlik tahsiri natijasida chulg’amlarda quvvat isrofi, yahni elektr isrof P_e stator chulg’amidan tok o’tganda elektr isrofi quyidagicha aniqlanadi.
   

P_{e =} m₁ I²₁ R ₇₅⁰
Bunda R ₇₅⁰ -stator faza chulg’amining 75⁰C dagi aktiv qarshiligi.

4. 
   Qo’zqatish chulg’amida quvvat isrofi R_k. Agar qo’zqatkich sinxron mashina o’qiga o’rnatilgan bo’lsa qo’zqatish chul-qamida U_k I_k va umuman qo’zqatkichda quvvat isrofi bo’ladi.
   
5. 
   Qo’shimcha quvvat isrofi (R_kush) statorning ich tomoni tishli, shuning uchun magnit oqimining pulg’slanish nati-jasida rotor sirtida quvvat isrofi bo’ladi. Statorning sochilma magnit oqimi tufayli ham qo’shimcha quvvat isrofi bo’ladi. GOST 183-55 asosida quvvat 100 kVa gacha bo’lgan sinxron mashinalarda qo’shimcha isrof mashina nominal quvvatining 0,5% ga teng qilib olinadi. Mashina ishlaganda umumiy quvvat isrofi.
   

P=P_mex+P_mak+P_e+P_k=P_qo’sh
Mexanik isrof, statordagi magnit isrofi va qo’zqatish zan-jiridagi isroflar salt ishlash isrofi deyiladi. Salt ish-lashda quvvat isrofi.
P₀=P_mex+P_mak+P_k
Sinxron mashinaning foydali ish koeffitsienti
= bilan aniqlanadi. Quyidagi ifodada aniqlash ancha qulaydir
=1-
Bunda R₂qm₁U₁I₁ cos ₁ generatorning foydali quvvati.
Sinxron motorning foydali ish koeffitsienti quyidagicha aniqlanadi
_m=1-
Bu yerda P₁-tarmoqdan berilayotgan quvvat P₁=m₁U₁I₁ cosφ