Sog `liqni saqlash vazirligi o'zbekiston respublikasi


Yosh 24 soat ichida ml dagi siydik miqdori


Download 3.2 Mb.
bet5/22
Sana02.12.2023
Hajmi3.2 Mb.
#1779882
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22
Bog'liq
kurs ishi Usanov kurs22

Yosh

24 soat ichida ml dagi siydik miqdori

Yosh

24 soat ichida ml dagi siydik miqdori

1

2

3

4

Yangi tug'ilgan

0 60

Erta va sun'iy

To'liq muddatga qaraganda ko'proq

1-kun

0-68

emizgan _

yangi tug'ilgan chaqaloqlar

2-kun

0-82




bir xil yosh

3-kun

0-96










1

2

3

4

4-kun

5-180

1-5 yil

600-900

5-kun

20-217

5 10 yil

700-1200

6-kun

42-268

10 14 yil

1000-1500

7-kun

40-302







8-kun

59-330







9-kun

57-355

Kattalar:




10-kun

106-320

- erkaklar

1000-2000

11-kun

120-217

- ayollar

1000-1600

12-kun

207-246







jadval 2


Siydik miqdori

Patologiya

Poliuriya - siydikning kunlik miqdorining 3 litr yoki undan ko'pga ko'payishi­

Polidipsiya bilan (turli xil kelib chiqadigan tashnalikning kuchayishi); shish, transudatlar, ekssudatlar rezorbsiyasi ­; diuretiklarni qabul qilgandan keyin; neyrohipofiz (diabet insipidus) tomonidan ­antidiuretik gormon (ADH) sekretsiyasining kamayishi yoki yo'qligi bilan , buyrak kanalchalarining ADH ga befarqligi (irsiy diabet insipidus, buyrak transplantatsiyasidan keyin, o'tkir quvurli nekroz, gipokalemiya , giperkalsemiya); tizimli ­kasalliklar uchun - miyeloma, amiloidoz, o'roqsimon hujayrali anemiya, Sjogren sindromi ; diabetes mellitusda osmotik diurezning rivojlanishi bilan , surunkali buyrak etishmovchiligining ­poliurik bosqichida surunkali buyrak kasalliklari (CRF)

Oliguriya - kunlik siydik miqdorining pasayishi

Bolalardagi gidrolablik , febril holatlar, yurak kasalliklari, o'tkir buyrak etishmovchiligi (ARF), nefroskleroz, surunkali buyrak etishmovchiligining oligurik bosqichi uchun

Anuriya - siydik etishmasligi

O'tkir buyrak etishmovchiligi, og'ir nefrit, siydik yo'llarining o'simta yoki tosh bilan bloklanishi ­( anuriyani ushlab turish ), meningit - refleks, zaharlanish, peritonit ­, tetaniya.

Olakisuriya- kamdan-kam siyish

Neyro-refleks kasalliklari uchun

Kechiktirilgan yoki qiyin siyish ­(ishuriya , stranguriya ) .

Prostata adenomasi va saratoni, toshlar va pastki ­siydik yo'llarining obstruktsiyasi ( urolitiyoz , siydik pufagi bo'yinining sklerozi, dorilar ta'siridan siydik yo'llarining torayishi, ganglion blokerlari , atropin), jarrohlikdan keyin siydikni ushlab turish, paraproktit ­, o'tkir sistit, kasalliklar yoki jarohatlar CNS, orqa miya

Pollakiuriya - tez-tez ­siyish

Siydik chiqarish yo'llari va siydik pufagining yallig'lanishi, pielonefrit (odatiy simptom), urolitiyoz, prostatit, shamollash, asabiy bolalarda ­(kichik qismlarda tez-tez siyish istagi, ba'zan og'riqli)

Anishuriya - siydik pufagi sfinkterlarining innervatsiyasi va anatomik nuqsonlar bilan bog'liq bo'lgan siydik o'g'irlab ketish , majburiy siyish bilan namoyon bo'ladi.­

Tug'ruqdan keyingi siydik pufagi shikastlanishining tez-tez oqibati, ­markaziy asab tizimining organik shikastlanishi, orqa miya (quviqning neyrogen disfunktsiyasi), siydik yo'llarining malformatsiyasi, nevrozli bolalarda to'shakda namlash (enurez) sifatida namoyon bo'ladigan funktsional (refleks) buzilishlar.



Siydikni o'g'irlab ketish - shoshilinch vaqtida siydik pufagida ushlab turolmasligi­

O'tkir sistit, adenoma, prostata saratoni, qovuq bo'yni shishi uchun

Nokturiya- ­siyish istagi va to'la qovuq bilan kechasi siyish

Yurak dekompensatsiyasining dastlabki bosqichida sistit, sistopyelit va boshqalar.

Rang
Kattalar va katta yoshdagi bolalarda siydikning normal rangi uning kontsentratsiyasiga bog'liq ­va sarg'ish sariqdan somon sariqgacha o'zgaradi. Konsentrlangan va kislotali siydik odatda yanada qizg'in rangga ega, kamroq miqdorda chiqariladi va yuqori nisbiy zichlikka ega - giperkromuriya .
Och rangli siydik past nisbiy ­zichlikka ega, ozgina kislotali yoki neytral reaktsiyaga ega va ko'p miqdorda chiqariladi (fiziologik poliuriya ) - gipoxromuriya . Oddiy sharoitlarda va patologiyada siydik rangini aniqlaydigan sabablar 3-jadvalda keltirilgan.

3-jadval


Siydik rangi

Siydikning normal va patologik ranglanishining sabablari

Izoh

1

2

3

Fiziologik sharoitda siydik

Amber yoki somon sariq

Uroxrom A va B , uroeritrin , sterkobilin , gematoporfirin

Siydik rangiga oziq-ovqat xromogenlari va vitaminlar ta'sir qilishi mumkin

Fiziologik giperxromuriya _

Cheklangan ichish, ­terlashning kuchayishi

Siydik to'q sariq rangga ega, yuqori nisbiy ­zichlikka ega

Sabzi, rhubarb, B vitaminlarini iste'mol qilish

Sabzi terini, shilliq pardalarni va sklerani sariq rangga bo'yadi. Siydik ko'pincha iste'mol qilingan ovqatning rangiga bo'yaladi­

Qizil

Lavlagi yeyish

Qonga reaktsiya ("quruq kimyo") salbiy

Fiziologik gipoxromuriya _

ovqatlarni qabul qilish natijasida poliuriya­

Siydik deyarli rangsiz, nisbiy zichligi past

Patologiyada siydik

giperxromuriya _

Suvsizlanish: diareya, toksikoz, qusish ­, isitma

Chayqalganda, ko'pik rangsiz bo'ladi. Urobilin va bilirubinga ("quruq kimyo") reaktsiya ­salbiy

Urobilinuriya : gepatit, jigar sirrozi ­, gemolitik holatlar, katta qon ketishining rezorbsiyasi, keng tarqalgan miokard infarkti, bezgak, og'ir qizil olov, zaharlanish, ich qotishi, invaginatsiya

Siydikni silkitganda, ko'pik rangsiz bo'ladi. Urobilino geni uchun sinov zonasi bilan ijobiy reaktsiya ­("quruq kimyo", ijobiy Neubauer reaktsiyasi )

Bilirubinuriya:obstruktiv sariqlik, parenximal jigar shikastlanishi (o'tkir va surunkali gepatit, ­jigar sirrozi)

Siydikni silkitganda, sariq ko'pik paydo bo'ladi. Bilirubin uchun test zonasi bilan ijobiy reaktsiya ("quruq kimyo", ijobiy ­Fuche testi )

Gipoxromuriya

diabet insipidusi tufayli poliuriya­

Qandli diabetda siydikning yuqori nisbiy zichligi va glyukozaga ijobiy reaktsiya

Nefroskleroz

Nefrosklerozda - izostenuriyada siydikning nisbiy ­zichligi doimiy va oqsilsiz qon plazmasi zichligiga yaqin - 1,010

Qizil, jigarrang,
qizg'ish
sariq

Gemoglobin riya :sovuq , yurish, paroksismal, mos kelmaydigan qon quyish paytida ­, sulfanilamidlar, anilin bo'yoqlari, qo'ziqorinlar va boshqalar bilan zaharlanish.

Diagnostik chiziqlar sinov zonalarining ­qonga ijobiy reaktsiyasi ("quruq kimyo")

Gematuriya: buyraklar, ­siydik yo'llaridan qon ketish


1

2

3




Miyoglobinuriya : miokard infarkti, krash sindromi, elektr toki urishi, barbituratlar bilan zaharlanish, uglerod oksidi, ovqatdan ­zaharlanish

Kristalli ­ammoniy sulfatli sifat namunasi (yorqin qizil rang hosil bo'lishi) (49-betga qarang)

Qizil atirgul

Porfirinuriya : jigar kasalligi, intoksikatsiya ­, infektsiyalar, temir tanqisligi va gemolitik anemiya, limfogranulomatoz, leykemiya, sitostatik terapiya

Diagnostik chiziqlar sinov zonalarining ­qonga salbiy reaktsiyasi ("quruq kimyo"). Erlix reaktivi bilan ijobiy reaksiya

Porfobilinogenuriya va aminolevulinariya mushaklar, markaziy va periferik asab tizimining shikastlanishi bilan kechadigan o'tkir intervalgacha porfiriyaga xosdir ­.

R- tionEr Lich reaktivi bilan ­porfobilinogen (PBG) *

Antipirin, amidopirin, sulfa ­kulini qabul qilish

Amidopirin kristallari siydik cho'kindisida qizg'ish ignalardir.
Sulfazol kristallari siydik kislotasi kristallariga o'xshaydi

Yashil
Sariq

Bilirubinning biliverdingacha oksidlanishi

Yuqumli yoki obstruktiv sariqlik - bilirubinga ijobiy reaktsiya ("quruq kimyo")

Moviy

Siydik chiqarish yo'llari infektsiyalari uchun metilen ko'kni qabul qilish

Metilen ko'k siydikda oksalat kristallari va hujayra elementlarini ko'k rangga aylantiradi

Sariq - ­jigarrang yoki jigarrang

Bilirubinuriya

Chayqalganda sariq ko'pik va bilirubinga ijobiy reaktsiya ("quruq kimyo")

Methemoglobinuriya , gemoglobinuriya

Qonga ijobiy reaktsiya ("quruq kimyo ­")

Porfirinuriya

Siydikdagi porfirinlarni spektrofotometriya yoki florometriya yordamida miqdoriy aniqlash

Sutli oq

Ko'p neytrofillar (pyuriya) - sistit, pielonefritning kuchayishi, ­buyrak xo'ppozining ochilishi

Leykotsitlar uchun test chiziqlarining ijobiy reaktsiyasi ­. Neytrofillar - siydik cho'kmasining mikroskopiyasi

Lipuriya : lipoid nefroz, amiloid-lipoid

Cho‘kma mikroskopida buyrak epiteliy hujayralari ­yog‘li degeneratsiya holatida, yog‘ tomchilari bo‘lgan gialin qatlamlar, yog‘ to‘qimalari, ba’zan xolesterin kristallari ko‘rinadi.

Hiluriya tug'ma va orttirilgan anatomik nuqsonlar bilan mumkin ­- ko'krak limfa yo'lining tiqilib qolishi natijasida buyrak limfa tomirlarining kengayishi, katta limfa yo'lining yorilishi.

Siydikni efir bilan silkitganda yo'qoladi

Qora-jigarrang

Alkaptonuriya , melaninuriya

Qon uchun test chiziqlarining salbiy reaktsiyasi. Siydik havoda turganda qora rang hosil bo'ladi

Gomogentis kislotasi

Ishqoriy muhitda havoda turganda hosil bo'ladi ­, alkaptonuriya



Shaffoflik
Oddiy siydik toza. Uzoq vaqt davomida turganda ­, siydik bilan idishning pastki qismida shilliq bulut hosil bo'ladi - nubekula . Siydikning loyqalanishiga tuzlar, hujayra elementlari, bakteriyalar ­, shilliq, yog'lar (chiluriya, lipuriya ) sabab bo'lishi mumkin. Loyqalikning sababi siydik mikroskopiyasi va kimyoviy tahlil bilan aniqlanadi. Siydikning loyqalanishining sababini aniqlash uchun eng oddiy protseduralardan ba'zilari Jadvalda keltirilgan . ­4. Har bir tadqiqot uchun ­shaffof plastik (yoki shisha) probirkaga 2-3 ml dan ko'p bo'lmagan siydikni oling.
Eslatma. Agar protseduralardan keyin tozalash sodir bo'lmasa, siydikning loyqaligi ­ko'p miqdordagi bakteriyalar, leykotsitlar, zamburug'lar yoki sperma mavjudligi bilan izohlanadi. Barcha holatlarda siydikni mikroskopik tekshirish kerak. Ko'p miqdordagi bakteriyalar yoki qo'ziqorin sporalaridan bulutli siydik siydikni to'g'ri to'plagandan so'ng qayta tekshirishni talab qiladi (to'liq hojatxona va 100-150 ml siydik uchun bir marta ishlatiladigan plastik idish, vintli qopqoq, o'ta og'ir hollarda - toza quruq idishlar).


Hid.Yangi chiqarilgan siydikda deyarli hid yo'q. Uzoq vaqt turganda ammiak hidi paydo bo'ladi. Ammiak hidi sistit, piyelit va pielonefrit bilan og'rigan bemorlarning siydigiga xosdir. Ketonuriya bilan og'rigan diabetga chalingan bemorlarda "olma" yoki "meva" hidi bor . ­Sarimsoq va horseradish iste'mol qilganda siydikning o'tkir hidi qayd etiladi.
Sariqlik (terining va ko'rinadigan ­shilliq pardalarning isteriyasi) qon plazmasidagi bilirubin miqdori taxminan 34 mkmol / l (yoki 20 mg / l) chegara qiymatidan oshib ketganda paydo bo'ladi va bilirubin elastik tolalar bilan bog'lana boshlaydi.
Keton tanalari qon va siydikda aniqlanishi mumkin. Ularning orasidagi qondagi nisbatlar individualdir va ketogenezning og'irligiga bog'liq. Engil ketozda ketonlarning asosiy komponenti atsetoasetik kislotadir. U (3-gidroksibutirik kislota ) ga aylantirilganda , nisbatan kuchli asetoasetik kislota ( pK = 3,8) kuchsizroq (3-gidroksibutirik kislota ( pK = 4,4) ­bilan ­almashtiriladi . Aseton nafas olish tizimidan sezilarli darajada olib tashlanishi mumkin . shuning uchun ketonlarning uchta komponenti orasida uning darajasi eng past. Ketonlar siydik bilan taxminan quyidagi nisbatda chiqariladi: (3- gidroksibutirik kislota - 60-70%, atsetosirka kislotasi - 27-36%, aseton - 3-4% .
Siydikdagi glyukozaning fiziologik kontsentratsiyasi juda past. Sog'lom odamlarda ­siydik miqdori 0,06 dan 0,08 mmol / l gacha.




Download 3.2 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   22




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling