“Солиқ ва солиққа тортиш” фанидан маъруза машғулоти

1. Солиқ тизимининг моҳияти ва аҳамияти.

• Юридик ва жисмоний шахслардан олинадиган солиқлар, йиғимлар, божлар ва бошқа мажбурий тўловлар ҳамда уларнинг тузилиш тамойиллари, усуллари, солиқ назоратининг йиғиндиси солиқ тизимини ташкил этади.

• Солиқ тизимининг таркибий тузилмаси давлат тузилишига боғлиқ

• Унитар
• давлатлар

• Федератив
• давлатлар

• Умумдавлат солиқлари

• Маҳаллий солиқлар
• ва йиғимлар

• Давлат (федерал) солиқлари

• Федерация аъзо-ларининг бюджет-ларига бирикти-рилган солиқлар

• Умумдавлат солиқлари

• Давлат (федерал) солиқлари

• Маҳаллий солиқлар
• ва йиғимлар

• Солиққа тортиш жараёнлари тартибга солинадиган солиқ тизимининг асосий п р и н ц и п л а р и

• ўрнатилган солиққа нисбатан солиқ тўловчи бўлган ҳар бир шахс (юридик ёки жисмоний) солиқ қонунчилигига биноан белгиланган солиқларни тўлашга мажбурдир

• солиқлар жамият ва давлатнинг фаолият кўрсатиши ва ривожланишини молиявий таъминлаш мақсадида ўрнатилади

• солиқлар сиёсий, мафкуравий, этник ва шунга ўхшаш бошқа мезонлар асосида қўлланилмаслиги лозим

• мамлакат солиқ тизими ва ягона иқтисодий маконини бузишга хизмат қиладиган солиқлар ўрнатилмаслиги керак

• солиқ тўловчининг мулкчилик шакли, ташкилотнинг ташкилий-ҳуқуқий мақоми, жисмоний шахснинг фуқаролиги, шунингдек, устав капитали ёки мулкининг келиб чиқиши, давлати, минтақаси ёки географик жойлашувига боғлиқ бўлган ҳолда қўшимча солиқларни жорий этиш, солиқ ставкалари ва имтиёзларини ошириш ёки уларни табақалаш-тиришга йўл қўйилмайди

Ўзбекистон Республикаси олдинги солиқ тизимидаги камчилик ва муаммолар

Муаммо	Оқибати
Дунёнинг ривожланаётган мамлакатлари билан солиштирганда катта солиқ юки	Иқтисодиёт хуфия секторининг салмоқли улуши
Солиқ тизимининг мураккаблиги ва оқилона эмаслиги (хусусан, бизнес ривожига тўсқинлик қилувчи тушумдан ҳисобланадиган солиқлар)	Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётининг инвестицион жозибадорлиги пастлиги
Қонунчилик нормаларининг ноаниқлиги, қонуности ҳужжатларнинг кўплиги	Солиқ солишдан бўйин товлаш учун «солиқ схемаларидан» кенг фойдаланиш
Солиқ назорати ва маъмуриятчилиги такомиллашмаганлиги ва самарасизлиги	Солиқ органлари ишининг «шаффоф эмаслиги»
Якка тартибдаги имтиёз ва префенцияларнинг кўплиги	Бизнес учун тенг бўлмаган рақобат шароитлари

• Солиқ тизимини ислоҳ қилишдан

• мақсад

• инвестициялар ва Ўзбекистон Республикаси бюджетининг даромад қисми мунтазам ўсишини рағбатлантирувчи замонавий солиқ тизимини яратиш.

• вазифалари

• Оқилона солиқ юки солинадиган ва прогноз қилинадиган рақобатбардош солиқ тизимини яратиш

• Мамлакат иқтисодиётини мустаҳкамлаш ва кучайтириш имконини берувчи устувор тармоқларни қўллаб-қувватлаш

• Адолат принципидан келиб чиқиб солиқ юкини тенглаштириш