Солиқларнинг иқтисодий моҳияти деганда нимани тушунасиз?
Download 0.72 Mb.
|
Xaydaraliyeva Nozima.17.59Soliq. 1
Савол Солиқларнинг назорат функциясини тушунтириб беринг? Жавоб. Солиқларнинг назорат функциясини- Солиқларнинг назорат функцияси солиқ тўловчи томонидан тақдим этилган, солиққа тортиш оъекти, солиққа тортиладиган база, имтиёзлар сингари ва ҳоказо тегишли солиқ кўрсаткичларининг ҳисоб-китобларини текширишдек анча мураккаб жараёнбдан иборат. Солиқ ҳисоби солиқ идораларига белгиланган солиқ ҳисоби шакллари мажбуриятларини қандай бажараётганликларини янада самарали назорат қилиш имконини орқали солиқ тўловчилар ўзларининг солиқ беради
Савол Солиқларнинг ахборот билан таъминлаш функциясини тушунтириб беринг? Жавоб. Солиқларни ҳисоблаш жараёнини ахборот билан таъминлаш функцияси ҳам муҳим аҳамият касб этиб, бу функция орқали харажатлар ҳажми ва конкрет солиқли тушумлар давлатнинг қандай ижтимоий-иқтисодий функцияларини бажаришга сарфланганлиги тўғрисида ахборот бериб турилиши жуда зарурдир. Шундай қилинса, солиқларнинг бюджетга тушиши тўлиқ, ўз вақтида ва осон кечади. Бизнинг солиқ функцияларини қисқача кўриб чиқишимиз солиқлар молия ресурсларини тиклаш, хўжалик фаолиятини тартибга солиш ва даромадларни ижтимоий жиҳатдан аҳамиятли мақсадлар учун қайта тақсимлаш бўйича муҳим вазифаларни бажаради деб хулоса чиқаришимиз учун имкон беради. Солиқларнинг иқтисодиётдаги юқорида таъкидланган муҳим ўрнини белгиловчи бир қанча функциялари мавжуд. Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётининг ҳозирги ривожланиш босқичида солиқларнинг ўрнини белгиловчи қуйидаги асосий омилларни кўрсатиб ўтиш мумкин: 
1. Бозор иқтисодиётига ўтиш шароитида аҳолини ижтимоий ҳимоя қилишнинг зарурлиги. Бизга маълумки, республикамизда иқтисодиётни ислоҳ қилиш ва давлат қурилишини амалга ошириш Республика 1-президенти И. А. Каримов томонидан илгари сурилган беш асосий тамойилига асосланади. Бу қоидалардан бири кучли ижтимоий сиёсатни амалга оширишдир. Бозор муносабатларига ўтиш шароитида аҳоли, айниқса, унинг кам таъминланган қатламлари етарли даражада ижтимоий ҳимояланган бўлиши керак.
2. Аграр сектордаги ислоҳотларни муваффақиятли амалга ошириш зарурлиги омили. Ўзбекистон Республикаси иқтисодиётида энг асосий тармоқ аграр сектор ҳисобланади. Масалан, иккинчи жаҳон урушидан кейин тикланаётган Япония иқтисодиёти учун машинасозлик етакчи тармоқ сифатида ривожлантирилган эди. Бу тармоқ Япония иқтисодиётини ривожлантиришга улкан ҳисса қўшди. Бу, энг аввало, унинг мамлакатга чет эл валюта тушумларини олиб келишда намоён бўлди. Ўзбекистан Республикасида қишлоқ хўжалиги ана шундай асосий тармоқ вазифасини ўтамоқда. Юқоридагилардан кўринадики, қишлоқ хўжалигида солиқ, кредит воситалари ёрдамида иқтисодий ислоҳотларни амалга ошириш ҳозирги куннинг долзарб масалаларидан биридир. Шу сабабли,Ўзбекистон Республикаси 1-Президентининг 1998 йил 10 октябрдаги Фармони, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 26 декабрдаги 539-сонли қарорига мувофиқ қишлоқ хўжалиги товар ишлаб чиқарувчилари учун умумийбелгиланган тартибдаги солиқ ва йиғимлар ўрнига бюджетга 1999 йилнинг 1 январиданрдамида идора қилиш ҳуқуқига эга бўлган «юқори ташкилотª тушунчасининг ўзи аста-секин йўқола боради. Бироқ иқтисодий фаолликни изга солиб туриш, унинг ривожланишини жамият учун мақбул бўлган йўналишда рағбатлантириш зарурати сақланиб қолади.
Савол Солиқ кодексида белгилаб берилган солиқ тамойилларининг моҳиятини тушунтиринг? Жавоб. Ўзбекистон Республикаси Солиқ Кодексида эса солиққа тортиш тамойиллари ўрнига солиқ қонунчилиги принциплари берилган булиб улар узига хос тенглик адолат тушунчаларини ифодалайди. Улар куйдагилар: Солиқ солиш мажбурийлик, аниқлик ва солиқ органларининг солиқ тўловчилар билан ҳамкорлиги, адолатлилик, солиқ тизимининг ягоналиги, ошкоралик ва солиқ тўловчининг ҳақлиги презумпцияси принципларига асосланади. 1-топшириқ. 
Ўзбекистон Республикаси солиқ тизимини ɺзинг. № Умумбелгиланган солиқлар Соддалаштирилган солиқлар (махсус солиқ режимлари) 1 қўшилган қиймат солиғи 1 айланмадан олинадиган солиқ 2 акциз солиғи; 2 маҳсулот тақсимотига оид битимлар иштирокчиларига солиқ солишнинг алоҳида тартиби 3 фойда солиғи 3 махсус иқтисодий зоналар иштирокчиларига ва айрим тоифадаги солиқ тўловчиларга солиқ солишнинг алоҳида тартиби. 4 жисмоний шахслардан Жисмоний шахслардан бирор мулкни ёки шу кабилардан олинадиган даромад солиғи олинадиган даромадидаг солиқ тўланиши 5 ер қаъридан фойдаланганлик Одатда юридик шахслар томонидан ( корхонаб завод...) ер қаъридан учун солиқ фойдаланганлик учун солиқ 6 сув ресурсларидан юридик шахслар ва жисмоний шахслар томонидан сув фойдаланганлик учун солиқ ресурсларидан фойдаланганлик учун солиқ 7 мол-мулк солиғи уй жойлар квартиралар дала ховли ва яшаш учун бошқа жойлар 8 Ер солиғи юридик шахслар ва жисмоний шахслар томонидан ердан фойдаланганлик учун солиқ 
Ўзбекистон Республикаси мажбурий тўловлар тизими.
2-топшириқ. Download 0.72 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|