Soliqlar, ularning vazifalari va turlari

O’zbekistonda soliqlar tizimining bugungi kundagi tarkibi²⁰

Umumdavlat soliqlari

Mahalliy soliqlar va yig’imlar

1.Yuridik shaxslar foydasiga soliq. 2.Jismoniy shaxslar daromadiga soliq. 3.QQS 4.Aksiz solig’i 5.Yerqa’ridanfoydalanganlik uchun soliq 6.Mikrofirmalar va kichik korxonalar, hamdasavdo va umumiy ovqatlanish korxonalarningyagona soliq to’lovi 7.Bojxona to’lovlari 8.Jismoniy shaxslar chetdan tovar keltirgandagi yagona bojxona to’lovi 9.Davlat boji 10.Boshqa daromadlar

O’z soliqlari: 1.Mol-mulk solig’i 2.Yer solig’i 3.Yagona yer solig’i 4.Obodonlashtirishvaijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i 5.Transport vositalariga benzin, dizel yonilg’isi va suyultirilgan gaz ishlatganlik uchun iste’mol solig’i 6.Ayrim turdagi tovarlarnisotishva ayrim turdagi xizmatlarni ko’rsatish uchun litsenziya yig’imi 7.Yuridikva jismoniy shaxslarni ro’yxatdan o’tkazish yig’imi. To’liq hajmda biriktirilib berilgan soliqlar. 1.Suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq 2.Yuridikshaxs tashkil etmasdan tadbirkorlik bilan shug’ullanuvchi jismoniy shaxslarning qat’iy belgilangan solig’i 3.Ba’zi tovarlarga aksiz solig’i ( o’simlik yog’i)

Soliq kodeksining 23-moddasiga ko’ra O’zbekiston Respublikasi hududida soliqlarvaboshqa majburiyto’lovlaramalqiladi. Soliqlarjoriyqilishgafaqat O’zbekiston Respublikasining Oliy Majlisi haqli²¹.

Umumdavlatsoliqlarivaboshqa majburiyto’lovlartarkibigaquyidagilar kiradi (1-jadval):
1) yuridik shaxslardan olinadigan foyda solig’i;
2)jismoniy shaxslardan olinadigan daromad solig’i;
3) qo’shilgan qiymat solig’i;
4) aksiz solig’i;
5) yer qa’ridan foydalanuvchilar uchun soliqlar va maxsus to’lovlar;
6) suv resurslaridan foydalanganlik uchun soliq.
UmumdavlatsoliqlariharyiliO’zbekistonRepublikasiPrezidentining qaroridabelgilangannormativlarbo’yichategishli mahalliybudjetlaro’rtasida taqsimlanadi.
7)ijtimoiy jamg’armalarga majburiy to’lovlar:
yagona ijtimoiy to’lov;
Yuridik shaxslarning mehnatga haq to’lash fondidan yagona ijtimoiy to’lov belgilangan tartibga muvofiq davlat maqsadli jamg’armalari (budjetdan tashqari Pensiyajamg’armasi,Bandlikkako’maklashishdavlatjamg’armasi)hamda O’zbekiston Kasaba uyushmalari federatsiyasi Kengashi o’rtasida taqsimlanadi.
fuqarolarningbudjetdantashqariPensiyajamg’armasigasug’urta badallari;
budjetdan tashqari Pensiya jamg’armasiga majburiy ajratmalar.
8) Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy to’lovlar:
- Respublika yo’l jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
- Respublika yo’l jamg’armasiga yig’imlar.
9) budjetdantashqariUmumta’limmaktablari,kasb-hunarkollejlari, akademik litseylar va tibbiyot muassasalarini rekonstruktsiya qilish, mukammal ta’mirlash va jihozlash jamg’armasiga majburiy ajratmalar;
10) davlat boji. Davlat boji yuridik ahamiyatga molik harakatlarni amalga oshirganlikvabundayharakatlaruchunvakolatlimuassasalar,shuningdekmansabdorshaxslartomonidanhujjatlarberganlikuchunolinadigan majburiy to’lovdir. Bunday vakolatli muassasalarga misol qilib sud va natorialidoralari, O’zbekistonRespublikasidiplomatikvakolatxonasivauningkonsullik muassasalarinikeltirishmumkin.DavlatbojiningstavkalariO’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi;
11) bojxona to’lovlari. Bojxona organlari bojxona ishini amalga oshirishda belgilangantartibdabojxonato’lovlariniundiradi.Bojxonato’lovlarining quyidagi turlari mavjud:

• 
  bojxona boji;
  
• 
  importqilinayotgantovarlaruchunundiriladiganqo’shilganqiymat solig’i;
  
• 
  import qilinayotgan tovarlar uchun undiriladigan aksiz solig’i;
  
• 
  bojxona yig’imlari.
  

Soliqsolishningsoddalashtirilgantartibidato’lanadiganumumdavlat soliqlari:
12) yagona soliq to’lovi;
13)tadbirkorlikfaoliyatiningayrimturlaribo’yichaqat’iybelgilangan soliq.
2-jadval