Soliqlarning guruhlanishi

Soliqlarning guruhlanishi

By Ermamatov Sardor

O’zbеkiston Rеspublikasi soliq tizimida soliqlar quyidagi bеlgilari bo’yicha guruhlarga ajratiladi:

• ob`yekti bo’yicha;
• iqtisodiy mohiyati bo’yicha

Soliqlar soliqqa tortish ob`yektiga qarab to’rt guruhga bo’linadi:

• Oborotdan olinadigan soliqlar.
• Daromaddan olinadigan soliqlar.
• Mol–mulk qiymatidan olinadigan soliqlar.
• Yer maydoniga qarab olinadigan soliqlar.

Oborotdan olinadigan soliqlarga quyidagi soliqlar kiradi:

• Qo’shilgan qiymat solig’i;
• Aksiz solig’i
• Yer qaridan foydalanganlik uchun olinadigan soliqlar;
• Yalpi tushumdan olinadigan yagona soliq;
• Bojxona boji;

Daromaddan olinadigan soliqlarga quyidagi soliqlar kiradi:

• Yuridik shaxslarning foydasiga solinadigan soliq;
• Jismoniy shaxslarning daromadiga solinadigan soliq;
• Ixtisoslashtirilgan ulgurji savdo korxonalarining yalpi daromadidan olinadigan soliqlar;
• Obodonlashtirish va ijtimoiy infratuzilmani rivojlantirish solig’i.

Mol–mulk qiymatidan olinadigan soliqlarga quyidagi soliqlar kiradi:

Mol–mulk qiymatidan olinadigan soliqlarga quyidagi soliqlar kiradi:

• Yuridik shaxslardan olinadigan mol–mulk solig’i;
• Jismoniy shaxslardan olinadigan mol–mulk solig’i.

Yer maydoniga qarab olinadigan soliqlarga quyidagi soliqlar kiradi:

• Qishloq xo’jalik tovarlar ishlab chiqaruvchilarning yagona yer solig’i;
• Yuridik shaxslardan undiriladigan yer solig’i;
• Jismoniy shaxslardan olinadigan yer solig’i.

Soliqlar iqtisodiy mohiyatiga qarab quyidagi ikki guruhga bo’linadi:

• 1. To’g’ri soliqlar (bеvosita);
• 2. Egri soliqlar (bilvosita).

Hozirgi kunda mamlakatimizda amal qilayotgan to’g’ri va egri soliqlar tarkibiga quyidagi soliqlar kiradi:

To’g’ri soliqlar	Egri soliqlar
1. Yuridik shaxslardan undiriladigan daromad (foyda) solig’i	1. Qo’shilgan qiymat solig’i
2. Jismoniy shaxslar daromadidan olinadigan soliq	2. Aksiz solig’i
3. Yer solig’i	3. Jismoniy shaxslardan transport vositalariga bеnzin, dizеl yoqilg’isi va suyultirilgan gaz ishlatganlik uchun olinadigan soliq
4. Mol-mulk solig’i	4. Bojxona boji