Banklar vujudga kelishining
dastlabki asoslari
• Pul karz berish va pul almashtirish shaxobchalari bulib,
ular asta-sekin kelajakda sudxurlik va keyinrok ssuda
kapitalini shakllantirdilar. Mazkur ob’ektlarning paydo
bulishi va rivojlanishi banklarning vujudga kelishiga olib
keladi. SHunday kilib, banklarning vujudga kelishi,
avvalo tovar-pul munosabatlarining taraqqiyoti
maxsulidir.
Ikkinchidan, banklarni barpo
etishdan
maksad - ishlab chiqarish jarayonini oxirigacha
etkazishda, bir ishlab chiqarish tsiklidan ikkinchisiga
bemalol utish uchun mablag bilan ta’minlashdir. Bir suz
bilan aytganda sanoat kapitaliga xizmat kilish natijasida
foiz keltiruvchi kapital va uning xarakat shakli - kredit
tizimi vujudga keldi.
O’zbekistonning bank tizimi ikki
pogonadan iborat:
O’zbekistonning bank tizimi ikki
pogonadan iborat:
•
Birinchi pogona - Markaziy bank ;
•
Ikkinchi pogona - tijorat, xususiy, sanoat va
boshka
banklar. O’zbekistonda xozirgi sharoitda 32ta tijorat
banklar, 3ta shaxsiy (xususiy) bank, agro bank, paxta
bank,
sanoat-kurilish banki, savdogarbank va boshka
turdagi banklar faoliyat kursatmokdalar. SHuningdek,
chet el banklarining vakopatxonalari ishlamokda.
Iqtisodiyotning eng muxim masalalaridan biri - bu pul
muomalasidir. Pul muomalasi - pulning tuxtovsiz xarakati
bulib, tovarlar va xizmatlar doiraviy aylanishiga xizmat
kiluvchi muomala vositasi va tulov vazifasini bajarishidir.