Somerset Moemning “Inson muteligi “ (“Of Human Bondage”) romanida muallif va qahramon timsolida biografik xususiyatlar uyg’unligi


Download 0.59 Mb.
Pdf ko'rish
bet2/5
Sana18.12.2022
Hajmi0.59 Mb.
#1027568
1   2   3   4   5
Bog'liq
Abdurakhimov Iskandar moliya va pul kredit t

Banklar va ularning turlari. 
Markaziy bank va uning pul
siyosati.

Banklar jamgarma sifatida topshirilgan mablaglar xisobiga sanoat, 
savdo korxonalariga va boshka turli tadbirkorlarga pul bilan kredit 
beruvchi xamda boshka pul bilan boglik munosabatlarni amalga 
oshiruvchi Tashqilotlardir, korxonalardir. Xozirgi zamonaviy 
banklarning tarixiy rivojlanishi va tarkib topishi xakida ikki xil 
muloxaza mavjud. Birinchi muloxazaga binoan, banklarning vujudga 
kelishi pulning oltin va kumush shakllari zarb etilgan davrdan 
boshlandi. Usha davr tadbirkorlari uz amaliy faoliyatlarida oltinni 
zargarlarga tilxat asosida topshirib, olingan tilxatlarni dastabki Qogoz 
pullar shaklida ishlata boshladilar. Zargarlar tilxat berib, oltinni 
uzlarida olib kolish asosida asta-sekin bankirlarga aylana boshladilar. 
Dastlabki vaklarda zagarlar tilxatni tulaligicha oltinga almashtiradilar. 
Vakt utishi bilan zargarlar uzlarida jamlanayotgan mablaglar kupligini 
paykashib, ma’lum ortikcha oltinni endi boshka shaxslarga muayyan 
evaz xisobiga topshira boshlaydilar. Bu xolat xususiy pul rezervlari 
asosida bank tizimining shakillanishiga olib keladi.


Banklar vujudga kelishining 
dastlabki asoslari 
• Pul karz berish va pul almashtirish shaxobchalari bulib, 
ular asta-sekin kelajakda sudxurlik va keyinrok ssuda 
kapitalini shakllantirdilar. Mazkur ob’ektlarning paydo 
bulishi va rivojlanishi banklarning vujudga kelishiga olib 
keladi. SHunday kilib, banklarning vujudga kelishi, 
avvalo tovar-pul munosabatlarining taraqqiyoti 
maxsulidir. Ikkinchidan, banklarni barpo etishdan 
maksad - ishlab chiqarish jarayonini oxirigacha 
etkazishda, bir ishlab chiqarish tsiklidan ikkinchisiga 
bemalol utish uchun mablag bilan ta’minlashdir. Bir suz 
bilan aytganda sanoat kapitaliga xizmat kilish natijasida 
foiz keltiruvchi kapital va uning xarakat shakli - kredit 
tizimi vujudga keldi. 
O’zbekistonning bank tizimi ikki 
pogonadan iborat:


O’zbekistonning bank tizimi ikki 
pogonadan iborat:
• Birinchi pogona - Markaziy bank ;
• Ikkinchi pogona - tijorat, xususiy, sanoat va boshka 
banklar. O’zbekistonda xozirgi sharoitda 32ta tijorat 
banklar, 3ta shaxsiy (xususiy) bank, agro bank, paxta 
bank, sanoat-kurilish banki, savdogarbank va boshka 
turdagi banklar faoliyat kursatmokdalar. SHuningdek, 
chet el banklarining vakopatxonalari ishlamokda. 
Iqtisodiyotning eng muxim masalalaridan biri - bu pul 
muomalasidir. Pul muomalasi - pulning tuxtovsiz xarakati 
bulib, tovarlar va xizmatlar doiraviy aylanishiga xizmat 
kiluvchi muomala vositasi va tulov vazifasini bajarishidir.



Download 0.59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling