Sotsiolingvistika va diskurs

N. Y. Marrva uning maktabi tomonidan to‘xtatib qo‘yildi. N.Marr tilga o‘ziga xos xususiyatlarga ega bo‘lgan ijtimoiy-iqtisodiy munosabatlaming bevosita ifodasi sifatida qaradi. U uchun til ideologik ustqurmaning bir qismi edi. N.Marr til stratifikatsiyasining ijtimoiy shartlarini va sotsiolingvisik muammolarning qo'yilishini tadqiq etishda hech qanday zaruratni ko‘rmadi. Shunday qilib, 30-yillaming oxiri va 40-yillarda, sobiq ittifoqda ko‘zga ko‘rinarli sotsiolingvistik tadqiqotlar deyarli olib borilmadi. 1950-yilda I. Stalin N.Marming ta’limoti va uning maktabini g‘ayrimarksistik va vulgar-materialistik oqim sifatida rad etdi.60-yillaming boshlarida zamonaviy jamiyatning talabi bilan sotsiolingvistikada yangicha yo‘nalish maydonga keladi. Bu davrdagi tadqiqotlaming markazidan ko‘p millatli ittifoqqa xos bo‘lgan ikki tillilik va ko‘p tillilik jarayonlari o ‘rin oldi. Xususan, katta ijtimoiy jamoaga xizmat qiladigan bir yoki bir necha tillami o‘rganadigan makrosotsiolingvistika vujudga keldi. Mikrojamoalardagi (oila, ishlab chiharish guruhi va h.k.) lisoniy va kommunikativ jarayonlar deyarli o'rganilmadi. Rus tili millatlararo muloqot vositasi sifatida tadqiq qilingan bo‘lsa-da, biroq qator masalalar ochiq qoldi.Rus tilining azaliy tarqalgan hududlarda, til egaiarining turli qatlamlari va guruhlarida qo‘llanilishi nafaqat tilning ichki qonuniyatlarini, balki qaysidir darajada tashqi omillami ham shart qilib qo‘yadi. Bunday omillami, ulaming til jarayonlari va munosabatlariga ta’sirini o‘rganish rus sotsiolingvistikasining muhim masalalaridan biri hisoblanadi.
1966-yil 24-26-maydaMoskvada bo‘lib o‘tgan yetakchi tilshunoslaming yig'ilishi sotsiolingvistikaning rivojlanishida muhim turtki vazifasini o‘tadi. Unda, asosan, til va jamiyat munosabatlari tadqiqotlarining nazariy masalalariga e’tibor haratildi. Bunday tadqiqotlaming hajmi va yo‘nalishi qanday bo'ladi, degan savol atrofida qizg‘in munozaralar olib borildi. SSSR FA qoshida Sovet Ittifoqi millatlari tillarining rivojlanishi bilan bog‘liq muammolar yuzasidan Y. D. Desheriev raisligidagi ilmiy kengash tashkil qilindi.Keyingi davrlarda sotsiolingvistika faniga