Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov


Download 6.86 Mb.
Pdf ko'rish
bet10/148
Sana19.10.2023
Hajmi6.86 Mb.
#1710147
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   148
Bog'liq
9-sinf Ozbekiston tarixi 2014-yil [uzsmart.uz]

Yer egaligi va 
soliq tizimi


rashli v a q f yerlari hisoblangan. Xonliklardagi yirik 
amaldorlar, harbiy sarkardalarga davlat tomonidan 
yerlar in’om etilgan. V aqf yerlaridan olinadigan 
foydaning hisob-kitobi va taqsimoti bilan mutavalli 
shug‘ullangan. Aholi soliq va to ‘lovlam i mahsulot 
yoki pul ko‘rinishida to ‘lagan. Bundan tashqari 
sug‘orish inshootlari, y o ‘llar, ko‘priklar qurish va 
ulam i ta ’mirlash kabi ishlami majburiyat tarzida 
bajarganlar. Mehnat majburiyati aholining ishlab 
berishi bo‘lib, u begar deb ham nomlangan.
Bu davrda aholidan xiroj, zakot, suv, tegirmon, 
Yerga ishlov bensh 
tuz, mulk, tomorqa, bog ‘ solig 7 va boshqa soliqlar
y ig‘ilgan. Xiva xonligida asosiy soliq solg ‘lit deb atalgan. Harbiy majburiyatda 
har bir erkak kishi oziq-ovqati, qurol-aslahasi bilan birga qatnashishi kerak 
bo‘lgan. Chorvador aholi chorva mollaridan zakot solig‘i, yaylov va suvdan 
foydalangani uchun ham soliqlar to‘lagan. Shaharlar aholisi — hunarmand va 
savdogarlardan savdo p u li, do ‘kon puli, tarozi p uli kabi soliqlar olingan.
0 ‘rta Osiyo hududi va uning iqlimi qishloq xo‘jaligi 
mahsulotlari yetishtirishga qulay bo‘lgan. Bu soha 
taraqqiyoti sug‘orish ishlarining holati va suv ta ’mino- 
tining qay darajada ekanligiga bog‘liq edi. Shuning uchun ham sug‘orish va 
suv ta ’minoti sohasi 0 ‘rta Osiyoda muhim hamda davlat ahamiyati darajasiga 
ko‘tarilgan. Qolaversa, xazinaga tushadigan asosiy daromadni dehqonlardan 
y ig‘iladigan soliqlar tashkil qilgan.
Har bir hududda aholi va m a’muriyat vakillari sug‘orish sohasiga m as’ul 
va javobgar bo‘lgan. Sug‘orish ishlarini yuritish va nazorat qilish bilan bu 
sohaning mutaxassislari — miroblar shug‘ullanganlar. Ular sug‘orish ishlari, 
suv inshootlarining qurilishi, ta ’minoti, ta’mirlanishi, tozalanishi, suv taqsi- 
motini yaxshi bilgan kishilar bo‘lgan. 0 ‘rta Osiyoda sug‘orish tizimi qadim- 
dan rivojlanib kelgan soha hisoblanadi. Mazkur 
ishlar, asosan, hashar y o ‘li bilan bajarilgan.
Aholisi, asosan, sug‘orma dehqonchilik bilan 
shug‘ullangan Farg‘ona vodiysida sug‘orish tizi- 
miga katta e ’tibor qaratilgan. Vodiy hududida 
yirik sug‘orish inshootlari — Shahrixonsoy, Andi- 
jonsoy, M arg‘ilonsoy, Yangiariq, Ulug‘nor, Qora- 
daiyo kabilar bo‘lgan. Suv chiqishi qiyin bo‘lgan 
joylarga maxsus qurilmalar 

Download 6.86 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   148




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling