Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov
Download 6.86 Mb. Pdf ko'rish
|
9-sinf Ozbekiston tarixi 2014-yil [uzsmart.uz]
|
Xalq tomoshalari
14 | 0 ‘zingizni sinang! * Sayyor sirk truppalari — ... Xalq dostonlari — ... Xalq baxshilari — ... Yodda tuting! Bizning milliy teatr san’atim iz tarixan juda katta y o ‘lni bo- sib o ‘tgan bo‘lib, uning qadim iy ildizlari xalq o‘yin va tom o- shalariga bo rib taqaladi. B u davrda X iva va Q o'qon xonliklari, Buxoro amir ligida ilm-fan maMum darajada rivojlangan. Xiva xonligida Eltuzar (1804—1806) farmoyishi bilan Shermuhammad M unis Xorazmning 1812-yilga qadar boMgan tarixini yozgan. U ning asl ismi Sher m uham m ad Amir Avazbiy o ‘gMi boMib, tarixchi, ayni paytda shoir, tarji- mon, xattot, m a’rifatparvar boMgan. U 1819-yilda Mirxondning «Ravzat us-safo» («Soflik bogM») tarixiy asarini o'zbek tiliga tarjima qilishni bosh- ladi va asam ing 1-jildini tarjim a qilishga ulgurdi. Uning «Firdavs ul-iqbol» («Baxtlar bogM») asarini va «Ravzat us-safo» tarjimasini shogirdi va jiyani Ogahiy nihoyasiga yetkazdi. Ogahiyning asl ismi M uhammad Rizo Em azar- biy o ‘gMi boMib, 1809—1874-yillarda yashagan. 16 ta tarixiy, m a’rifiy, tar jim a asarlar muallifi. U arab, fors, turk tillarini puxta bilgan va Xorazmning 1812—1872-yillardagi tarixiga bagMshlangan asar yozgan. Xiva xonligi tari- xiga oid «Riyoz ud-davla», «Zubdat ut-tavorix», «Gulshani davlat», «Shohidi iqbol» nomli asarlar yozgan. Ogahiyning xalqparvarligi va xalq holiga befarq emasligi uning «Qish» g ‘azalida o ‘zining yorqin ifodasi- ni topgan. Ogahiy she’riyati, tarixnavislik va tarjimonlik faoliyati 0 ‘rta Osiyo hududidagina emas, balki XIX asr Sharq dunyosi madaniy hayotida chuqur iz qoldirdi. Buxoro amirligida ham bir qator ilm-fan namo- yandalari yetishib chiqdi. Ular dan biri yozuvchi, faylasuf, m u saw ir, m a’rifatparvar A hm ad Donish edi. U Buxoro amiri Nasrulloning elchilari bilan 1857-yilda M oskva, Peterburg va boshqa Rossiya shaharlari bo‘ylab sayohat qilgan. U «Buxorodan Peterburgga sayohat», «Buxoroi sharif mangMt amirlari muxtasar tarixi», «Navodir ul- vaqoe’» («Nodir voqealar») asarlarining muallifidir. A hm ad Donish 1865-yilda amir M uzaffar taklifi bilan Download 6.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|