Soyibjon tillaboyev, akbar zamonov
Download 6.86 Mb. Pdf ko'rish
|
9-sinf Ozbekiston tarixi 2014-yil [uzsmart.uz]
- Bu sahifa navigatsiya:
- Yodda tuting! Podsho farm oniga muvofiq Turkiston o ‘lkasining Sirdai*yo viloyatidan 87 m ing, Sam arqanddan 38 m ing, F arg‘onadan
- 31-§. JIZ ZA X Q O ‘ZG ‘O LO N I
|
1916-yil Toshkentdagi
qo‘zg‘olon Q o ‘z g ‘olon n in g T u rk iston b o ‘ylab tarq alish i boMdi. Ll-iyulda Namanganda koMarilgan qo‘z g ‘olon ham jiddiy tus oldi. Labbaytog‘a dahasida yigMlgan 1500 dan ortiq kishilarga qarshi kuchli qurol- langan rota tashlandi va qo"zg"olonchilar tarqatib yuborildi. M ustamlakachi hukum at politsiyasi va harbiy kuchlari bilan q o ‘zg ‘o- lonchilar o ‘rtasida ayovsiz janglar natijasida qurolsiz nam oyishchilardan k o ‘pchiligi oMdirildi va yarador qilindi. Ular orasida ayollar va bolalar ham boMganligi m ustam lakachilam ing beshafqat siyosatini yana bir bor fosh qildi. Yodda tuting! Podsho farm oniga muvofiq Turkiston o ‘lkasining Sirdai*yo viloyatidan 87 m ing, Sam arqanddan 38 m ing, F arg‘onadan 50 m ing kishini m ardikorlikka yuborish belgilanadi. Savol va topshiriqlar 1. Q o ‘z g ‘olon b o sh la n ish ig a n im a sabab b o ‘lgan? 2. Q o ‘z g ‘o lo n chilar, aso san , q ay si ja ra y o n g a qarshi ch iqdilar? 3. T u rk isto n d a g i 1 916-yilgi q o ‘z g ‘o lo n la r d a stla b q a y e rlard a b o sh lan d i? 4. Q o ‘z g ‘o lo n ishtiro k ch ilari, asosan, q ay si ta b a q a v ak illari b o ‘lg an ? 31-§. JIZ ZA X Q O ‘ZG ‘O LO N I Rossiya im periyasining 1916-yildagi m ardikorlikka olish to ‘g ‘risidagi farmoni Turkiston oMkasining barcha hududlariga yoyilib, unga qarshi chiqishlar m ahalliy aholining m illiy-ozodlik harakatlariga aylanib ketdi. Bular orasida Jizzaxda boTib o ‘tgan q o ‘zg ‘olon oMkada m ustam lakachilar zulm idan ozod boMish va bosqinchilarga qarshi m ardonavor kurash m aydoniga aylandi. Jizzax aholisi, asosan, don mahsulotlari yetishtirish bilan shug4ullanib, ulam ing yerlari im periyaning m arkaziy hududlaridan k o ‘chirib keltirilgan- larga berib yuborilishi, soliqlam ing k o ‘payib borishi ulam ing ahvoli yomon- lashishiga olib keldi. Aholining 19 yoshdan 43 yoshgacha boMgan erkaklari front ortidagi ishlarga safarbar qilinishi butun oMkadagi kabi Jizzaxda ham jabr-zulm , adolatsizliklardan tobora keskinlashib borayotgan norozilik chi- qishlari xalq qo"zg"oloniga aylanishiga olib keldi. M ardikorlikka olinadigan- larning tuzilgan ro ‘yxatiga m uvofiq Sam arqand viloyatining Jizzax uyezdidan 11 m ing kishi belgilandi. 1916-yil 3-iyulda farm on eMon qilinishi bilan xalq orasida norozilik boshlanib ketdi. 5-iyulda dastlabki g'alayonlar boshlandi. Download 6.86 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|