So‘z birikmasi sintaksisi shamsiyeva manzura bababekovna

SO‘Z BIRIKMASI SINTAKSISI

SHAMSIYEVA MANZURA BABABEKOVNA

Filologiya fanlari bo‘yicha falsafa doktori (PhD)

Slide title

SB da hokim va tobe, kengayuvchi va kengaytiruvchi so’z.
4
So‘z birikmasi qoliplarida erkin bitishuv omillari
1
So‘z birikmasida tobe aloqaning turlari
2
Birikmalarda sintaktik aloqani ta’minlovchi vositalar
3
SB LSQini tiklash va uning voqelanishi
5

NAME OF PRESENTATION

Subtitle here

Sintaktik aloqa. Mustaqil so‘zlarning nutq jarayonidagi erkin bog‘lanishi sintaktik aloqa deyiladi: Suvlar tiniq, toza havo. Sintaktik birliklar bir necha a’zoli bo‟ladi. Faqat gap bir a’zoli bo‘lishi mumkin. Nutqda so‘zlarning bir-biri bilan bog‘lanishi har bir tilning LSQlari, leksemalarning birikish imkoniyatlari asosida sodir bo‘ladi. So‘zlarning sintaktik munosabatga kirishuvi natijasida hosil bo‘lgan sintaktik qurilma so‘z qo‘shilmasi deyiladi. Bu so‘zlarning bir-biriga ergashishi (a’lochi o‘quvchi) yoki tenglashishi (olma va anor) shakllarida bo‘lishi mumkin.
Birdan ortiq mustaqil so’z
a’zolarning ma’noviy va
grammatik jihatdan mosligi
Tobelik
Tushuncha ifodalash
Nutqiy so’z birikmalari quyidagi belgilarni ko’rsatish mumkin
So‘z birikmasi va so‘z
So‘z birikmasi va qo‘shma so‘z
SO‘Z BIRIKMASI va gap
So‘z birikmasi va ibora
so’zlarning bog’lanishi uchun muhim sanalgan lug’aviy ma’nosi, qaysi turkumga xosligi tushuniladi
so’zlarni bir-biriga bog’lash uchun xizmat qiladigan aloqa-munosabat (sintaktik) shakllari tushuniladi. Morfologik shakl birikmadagi qaysi a’zoni shakllantirishiga ko’ra ikkiga bo’linadi:

• tobega xos (kelishik, sifatdosh, ravishdosh ko’rsatkichi va ko’makchi)

2) hokimga xos (egalik, nisbat, kesimlik ko’rsatkichi).

Ma’noviy omil
SHAKLIY OMIL
ma’noviy (M)
joylashuv (J)
TITLE