So‘z turkumlari tasnifi Reja

Egalik kategoriyasi

Muayyan narsaning uch shaxsdan biriga taalluqli ekanligini anglatuvchi umumiy ma’nolar va ularni ifodolovchi shakllar tizimi egalik kategoriyasi deyiladi. Tegishlilik, egalik ma’nosini ifodalash uchun xizmat qiladigan affikslarni esa egalik affikslari deymiz. Egalik affikslari grammatik shaxs ma’nosi bilan birga son ma’nosini ham ifodalaydi. Masalan: kitob+im, kitob+ing, kitob+i, kitob+imiz, kitob+ingiz, kitob+i so‘zlaridagi –im,- ing,-i,-imiz,-ingiz,-i affikslari o‘zakdan anglashilgan narsaning 1,2,3-shaxsga, ya’ni so‘zlovchi, tinglovchi va o‘zgaga tegishli ekanini ifodalash bilan bir qatorda, mazkur narsaning bitta yoki bir necha shaxsga qarashliligini ham bildiradi. Demak, egalik affiksidan anglashilgan birlik va ko‘plik tushunchasi narsaga emas, balki so‘zlovchi, tinglovchi, o‘zga kabi grammatik shaxslarga dahldor bo‘ladi.

ADABIYOTLAR

1. Ш. Шоабдураќмонов, М.Асљарова, А.Ќожиев, И.Расулов, , Х.Дониёров Ќозирги њзбек адабий тили. 1-љисм .Т., «Њљитувчи» 1980.

   
   

2. У. Турсунов, Ж. Мухторов, Ш. Раќматуллаев Ќозирги њзбек

   
   адабий тили. Т., «Њљитувчи» 1992.
   

3. Њзбек тили грамматикаси. 1-том. Т., «Фан» 1975.

   
   

4. N.Mahmudov, A.Nurmonov,A.Sobirov, D.Nabiyeva, A.Mirzaahme-dov Ona tili. Umumta’lim maktablarining 7-sinfi uchun darslik. T., «Ma’naviyat» 2005