Stеfan-Bоltsman qоnuni va Vin siljish qоnuni. Rеlеy-Jins qоnuni. Plank gipоtеzasi. Plank fоrmulasi

Tоmsоn atоm mоdеli. Rеzеrfоrd tajribalari. Bоr pоstulatlari.
Tomson atom modeli, atomlarning strukturasi haqida bir qarash usulidir. Bu model 1898 yilda ingiliz fizikachi J.J. Tomson tomonidan taklif etilgan. Modelning asosiy qarashi, atomning musbat sarimli yadrosi ichida elektronlarning teskari ko'rinishi bo'lishi hisoblanadi. Bunday atom modeli "pishirilgan panjara" deb ataladi.
Rezerford tomonidan o'tkazilgan tajribalar, atomlarning Tomson modelidan farqli ravishda boshqa strukturalarga ega ekanligini ko'rsatadi. Rezerford,oltin folga elektrondan yuqori energiyali alfa chastitsalarni o'tkazgan va alfa chastitsalarining bir qismi folga tushdi, boshqa bir qismi esa folga o'tdi. Bu tajribalar natijasida atomning musbat sarimli yadrosi va foydalanuvchilarining o'rtasidagi bo'shliq aniqlandi. Bor postulatlari, atomlarning elektron tizimining tarkibiy qismini aniqlashga yordam beradi. Bor postulatlari quyidagilar:
1. Elektronlar atom yadrosi atrafida bir nechta orbitda (yadroga yaqinlik darajasiga ko'ra) aylanadi.
2. Elektronlar faqat belgilangan orbitlarda joylashishi mumkin. Belgilangan orbitlar, belgilangan energiya miqdorlari bilan bog'liqdir.
3. Elektronlar belgilangan orbitlarda bo'lib turish uchun energiya sarflaydi, shuning uchun bir orbitdan boshqa orbitga o'tish yoki orbitdan tashqari energiya sarflashini talab qilmaydi.
4. Elektronlar yadro bilan o'rtacha o'zaro birlashgan qiymatli (kvantli) miqdorlariga ega bo'lishi mumkin.
Bor postulatlari, atomning elektron tizimining tarkibiy qismini aniqlashda yordam beradi va kuantum mekhanikasi ilmiy jamiyatida atomlarning strukturasi haqida yangi tushunchalarni olib kelishga olib kelgan asosiy qarashlardan biri hisoblanadi.Rerzeford tajribalari, atomlarning strukturasi haqida bir qarash usulidir. Bu tajribalar 1911 yilda ingiliz fizikachi Ernest Rutherford tomonidan o'tkazilgan. Tajribalarda, altin folga elektrondan yuqori energiyali alfa chastitsalarni o'tkazgan va alfa chastitsalarining bir qismi folga tushdi, boshqa bir qismi esa folga o'tdi. Bu tajribalar natijasida atomning musbat sarimli yadrosi va foydalanuvchilarining o'rtasidagi bo'shliq aniqlandi.Rezerford tajribalariga ko'ra, atom musbat sarimli yadrosi bor, yadro esa atomning hajmini va elektronlari tashkil qiladigan bo'shlik bilan chegaralanadi. Bu tajribalar atomlarning strukturasi haqida oldingi qarashlarni o'zgartirdi va atomlarning qanday ishlashi haqida yangi tushunchalar ochdi.Bor postulatlari, atomlarning elektron tizimining tarkibiy qismini aniqlashga yordam beradi. Niels Bohr tomonidan taklif etilgan bu postulatlar, atomlarning strukturasi haqida yangi tushunchalar ochishga olib kelgan asosiy qarashlardan biri hisoblanadi.