Stеfan-Bоltsman qоnuni va Vin siljish qоnuni. Rеlеy-Jins qоnuni. Plank gipоtеzasi. Plank fоrmulasi

Rеntgеn spеktrning qisqa to‘lqin chеgarasi. Tashqi fоtоeffеkt va uning asоsiy qоnunlari. Kоmptоn effеkt.
Rentgen spektri, elektronlar yoki elektronlar tufayli hosil bo'lgan elektromagnitli ovozning spektri hisoblanadi. Rentgen spektrining qisqa to'qligi chet elda Vilyam Rentgen tomonidan kashf qilingan.
Tashqi fotoeffekt, bitta atomdan foydalanib, elektronni atombodidan ajratish jarayonidir. Bu jarayon paydo bo'lishi uchun, elektron energiyasi atomdan ajratiladigan foton energiyasidan yuqori bo'lishi kerak. Tashqi fotoeffektning asosiy qonuni quyidagicha ifodalaydi: foton energiyasi elektron energiyasidan yuqori bo'lsa, foton elektronni ajratadi va uning energiyasi kinetik energiya sifatida ajraladi.
Kompton effekti, foton va elektron o'rtasidagi elastik zaxira nataijasida paydo bo'ladi. Bu jarayonda, foton elektron bilan to'qimachilik (inelastik zaxira) uchun yuqori energiyali fotonni o'z ichiga oladi va yangi fotonni yaratadi. Yangi foton energiyasi kichikroq bo'ladi va yo'nalishining o'ng tarafida joylashadi, va elektron kinetik energiyasi sifatida ajraladi.
Tashqi fotoeffekt va Kompton effekti amaliyotda radiografiya va tomografiya kabi yo'l harakat qiladigan imkoniyatlarni beradi va atomlar va molekullar strukturasi haqida ma'lumotlar olishga yordam beradi.Tashqi fotoeffekt, fotonlar tomonidan hosil bo'lgan elektromagnit yorug'lik energiyasining atomlar va molekullar bilan to'qimachilik jarayonida elektronlarni atombodidan ajratish jarayonidir. Bu jarayonning asosiy qonuni, foton energiyasi atom elektronlari atombodidan ajratish uchun yetarli bo'lishi kerakligi hisoblanishi bilan bog'liqdir.
Tashqi fotoeffektning asosiy qonunlari quyidagilar hisoblanadi:
1. Elektronlar o'rtasidagi to'qimachilik jarayonida, foton energiyasi, elektron energiyasidan yuqori bo'lgan bir nuqtada birikadi.
2. Tashqi fotoeffektni bajarish uchun, foton energiyasi, atom elektronlari atombodidan ajratish jarayonida ishlatiladigan elektron energiyasi miqdoridan katta bo'lishi kerak.
3. Tashqi fotoeffektning amalga oshirilishi bilan, foton o'z energiyasini elektron atombodidan ajratadi va kinetik energiya sifatida elektronlarni ajratadi, shuningdek, foton energiyasining bir qismini xayotga olib boradi.
Tashqi fotoeffektning amalga oshirilishi uchun, fotonning energiyasining atom elektronlarini atombodidan ajratish uchun yetarli bo'lishi kerak. Shuning uchun, foton energiyasi elektronni ajratish uchun zarur bo'lgan energiya miqdoridan katta bo'lishi kerak. Bu miqdor fotoeffekt koeffitsienti orqali aniqlanadi va foton energiyasi va atom elektronlarining xususiyatlaridan qarab o'zgarishi mumkin.