Stomatologiya propedevtikasi

Parodontologik zon d lar_- parodont to ‘qim asi holatini 
baholashda qoilaniladi. Ishchi qismi burchak ostida bukilgan, uchi 
to‘mtoq va millimetrli markirovkaga ega. Ishchi qismi 60daraja 
burchak ostida egilgan b o iib , to ‘mtoq uchi yordamida tishning 
qimirlashini ham aniqlashda qoilaniladi. Ba’zi zondlar Qulix usuli 
bo‘yicha rangli kodirovkaga ega. Qora chiziqlar bilan har bir 
millimetr, tasmalar esa 2 yoki 3 millimetrli sohalami koisatadi. Bu 
kodirovka o ‘chmaydi va ko ‘chmaydi.

---

Bu zond vrachga tish va milk oralig‘idagi chuqurlikni 6 nuqtada 
aniqlash imkoniyatini beradi.
Shuningdek, zond quy idagi vazifalami bajarishga yordam beradi:
1) Milk holatini baholashda; 2) Milk qonash darajasini baholashda;
3) Resessiya holatini o ‘lchashda; 4) Furkatsiya holatini aniqlashda 
(Neyber maxsus zondlari yordamida); 5) Tishning qimirlash darajasini 
aniqlashda (tishga asbobning toin to q uchi bilan bosiladi).
Hozirda zondlaming 40 ga yaqin turlari mavjud.
60-rasm. Parodontologik zond va uning turlari
Tishlarni charxlashda ishlatiladigan asboblar
Stomatologik bor. Tish qattiq to‘qimalarini charxlash uchun 
m ustahkam po‘latdan maxsus asboblar tayyorlanadi. Bu asboblar 
ishlovchi boshcha va ushlovchi o‘zak qismdan iborat. Borlaming 
bosh qismi kesuvchi qirralar bilan ta’minlangan. Ishchi qismining 
shakli bor nomini ifodalaydi(61-rasm). Shuningdek bosh qismi olmos 
qirindilari bilan qoplangan borlar ham ishlab chiqariladi.
61-rasm. Charxlovchi asboblar

---

Sharsimon (dumaloq) b o r-b o s h qismi dumaloq bo‘lib, o‘nlab 
diametral yo‘nilgan bunnalardan iborat. Boming kattaligi toq sonlar 
(1 ,3 ,5 ,7 ,9 ) bilan ifodalanadi. Uning yordamida karioz bo‘shlig‘ini 
ochish, nekroektomiya, eski plombalarni olib tashlash, ildiz kanallar 
og‘zini kengaytirish, tish to‘qimasida tayanch nuqtalarini hosil qilish 
amallari bajariladi. Sharsimon bor bilan ishlaganda mexanik ta’sir 
yoiialishiga qarab kariyes kovak devorlariga har xil shakl berish 
mumkin. Sharsimon bor aylanma harakatda ishlaganda kovak oval 
yoki yumaloq shakllanadi, chiziqli harakatda yarim yumaloq chiziqlar 
shakllanadi. Sharsimon bor kariyes kovak devorlarini charxlashda, 
tish b o‘shlig’ini ochishda, kengaytirishda va trepanatsiya qilishda, 
ildiz kanallari ustki qismini kengaytirishda qo‘llaniladi. Undan tashqari 
sharsimon bor bilan toj pulpasini amputatsiya usulida olib tashlash 
mumkin.