Stonrespubli
Download 0.82 Mb. Pdf ko'rish
|
Mustaqil ish
iyangimudof
aadevor ibi l anoʻ r al di .Qabrt oshi( Shayboni yxon, Abusai dxon qabr t oshl ar i va boshqal ar ) yasash badi i y dar aj aga yet di . Taʼ l i mt ar bi yaga eʼ t i bor kuchaydi ,har bi r mahal l ada makt ab ochi l di ,baʼ zi xonadonl ar da uy t aʼ l i mij or i y et i l di .Bol al ar ol t iyoshdan oʻ qi shga qabul qi l i " Nadi ganboʻ l di .Madr asal ar dai l ohi yot dant ashqar ir i yozi yot ,f ar oi z,handasa, f i qh,sheʼ rsanʼ at i ,mant i q,musi qa,xat t ot l i kvaboshqaf anl aroʻ qi t i l di . Asht ar xoni yl ardavr i dagimut t asi lur ushhar akat l ar imadani yhayott ar aqqi yot i ga kat t a t oʻ sqi n boʻ l di .Di ni yzoʻ r avonl i kkuchaydi ,dunyovi yf anl aroʻ r ni nii sl om aqi dal ar iegal l ayboshl adi .Leki nshungaqar amayadabi yot ,sanʼ atvaboshqa sohal ar da bi r qancha i st eʼ dodl iol i ml ar ( musi qada Dar vi shal iChangi y va boshqal ar )yet i shi bchi qdi .Adabi y,t ar i xi yasar l ar —„ Hayvonnoma“( SaydNasaf i y). „ Bahrul asr or “( Mahmudi bnVal i ) ,„ Ubaydul l anoma“( MuhammadAmi nBuxor i y), „ Tar i xiAbul fayzxon“( Abdur r ahmonTol eʼ ),„ Muhi tut t avor i x“( Muhammadami ni bn Muhammadzamon Buxor i y),„ Subhonqul i xon t oʻ gʻ r i si da haj vi ya“ ( Tur di ) va boshqa Ti bbi yot va meʼ mor l i k bi r oz t ar aqqi y et di : asht ar xoni yl ar dan Subhonqul i xonBuxor odamaxsusshi foxonahamdat i bbi yotkut ubxonasiqur di r di . Hashamat l ibi nol ar ( Sher dor madr asasi ,Ti l l akor imadr asasi ,Abdul azi zxon madr asasi ,Nodi rdevonbegimadr asasi ,Bol ohovuzmasj i divaboshqal ar )bunyod et i l di .Makt abvamadr asal ar daasosandi ni yfanl ar ,qi smanadabi yot( Navoi y, Fuzul i y,Hofi z,Bedi lvaboshqal ar )oʻ qi t i l di . Mangʻ i t l arhukmr onl i gidavr i damadani yhayotpastdar aj adaboʻ l i b,hukmr on t abaqal arxal qnij ahol at dasaql ashgahar akatqi l ar ,badi i yi j oddamadhi yabozl i k vat ar ki dunyochi l i kmavzuihukmr onedi .18- asr2- yar miva20- asrboshl ar i da „ Tuhfaixoni y“( MuhammadVaf oKar mi nagi y) ,„ Tojut t avor i x“( MuhammadShar i f ), „ Fat hnomaisul t oni y“( MuhammadMi r ol i m Buxor i y) ,„ Mangʻ i txonl ar it ar i xi “( Mi r zo Abdul azi m Somi y) ,„ Navodi rul vaqoyeʼ “ ,„ Tar j i maiahvol iami r oniBuxor o“( Ahmad Doni sh)kabit ar i xi ybadi i yasar l aryar at i l di .„ Toʻ t i noma“ ,„ Chordar vesh“,„ Yusufva Zul ayho“ , „ Tohi r va Zuhr a“ , „ Boʻ z oʻ gʻ l on“ , „ Yusuf va Ahmad“, „ Goʻ r oʻ gʻ l i “t ur kumi dagidost onl arxal qor asi dakengt ar qal di .Xal qsanʼ at it ur l ar i — qi zi qchi l i k,f onusxayol ,dor bozl i kvaboshqat ar aqqi yet di ,musi qaommavi y sanʼ at gaayl andi ,t asvi r i ysanʼ atr i voj l andi( Abdul xol i qMaxdum vaboshqal ar ) . Yi r i ki nshoot l ar — ShayxJal oldar vozasivaxonaqohi( 18- asr2- yar mi ) ,Domul l o Tur sunj on madr asasi( 1796—97) ,Xal i f a Xudoydod ansambl i( 1777—1855), Chor mi nor( 1807) ,Ami rmadr asasi( 20- asrboshl ar i ) ,Si t or aiMohiXosa( 19—20- asrboshl ar i )vaboshqaqur i l di . ,Buxor oxonl i giRossi yavassal i gaayl ant i r i l gach, qul chi l i kt ugat i l di ,kasal xona,dor i xonal ar ,yangiusul dagir ust uzem makt abl ar i ochi l di ,Kat t aqoʻ r gʻ ondan Buxor oga t el egr afoʻ t kazi l di ,Buxor o t emi ryoʻ lva Amudar yogat emi rkoʻ pr i kqur i l di .Meʼ mor l i kdami l l i m vayevr opachausl ubl ar uygʻ unl ashi bket di :mas,1888yi lqur i l ganYangiBuxor o( hozi r giKogon)dagi savdo vabankmuassasal ar i ni ngbi nol ar i ,ami r ni ngyangisar oyi ,Buxor odagi t emi ryoʻ lvokzal ivaboshqa /4 yi l . Hof i z Tani sh Buxor i y,Abdul l anoma,1—2 j . l ar ,T. ,1999,2000;Mi r MuhammadAmi niBuhar i ,Ubaydul l aname,T. ,1957;Abdur axmanTal i ,I st or i ya Abul f eyzxana,T. ,1959;Mi r zaAbdal Azi m Sami ,Tar i xsal at i nimangi t i yaiBuhar a, M. ,1962;Oʻ zbeki st onni ng yangit ar i xi .1ki t ob.Tur ki st on chor Rossi yasi must aml akachi l i gidavr i da,T. ,2000;Oʻ zbeki st on t ar i xi :davl atva j ami yat t ar aqqi yot i ,1qi sm,T. ,2000. Hami dZi yoev. [ 1] Shayboni yxon hal okboʻ l gach,uni ngoʻ r ni gaamaki si Ko’ chki nchi xon t axt gaoʻ t i r di . Koʻ chki nchi xondansoʻ ngt axt gaoʻ gʻ l iAbuSai d( 1530- 1533)oʻ t i r di .Undankeyi n esa hukmdor l i k Shayboni yxonni ng ukasi Mahmud Sul t onni ng oʻ gʻ l i Ubaydul l axon ( 1533- 1540)qoʻ l i gaoʻ t di . Ubaydul l axon poyt axt ni Samar qanddan Buxor oga koʻ chi r t i r di . Ubaydul l axon Buxor ogaot a- mer osmul kdebqar aredi ,chunkiShayboni yxonhayot l i gi dayoq Buxor ohoki ml i gi niukasiMahmudSul t onUbaydul l axonni ngot asi gaber ganedi . Shu t ar i qa,shayboni yl ar ni ng Movar ounnahr dat ashki let gan davl at iendi l i kda r asmi y r avi shda Buxor o xonl i gi deb at al adi gan boʻ l di . Ubaydul Download 0.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling