Stonrespubli

gan.

Keyi

nchal

i

kodaml

arqabi

l

a-

qabi

l

abo‟l

i

byashaydi

gandavr

l

ar

gakel

i

b,t

ur

l

io‟

yi

nl

ar

,ayni

qsa,kopt

ok – t

o‟pbi

l

ano‟ynal

adi

gano‟yi

nl

arast

a-

seki

nmehnat

f

aol

i

yat

i

danaj

r

al

i

bchi

qqanhamdat

ur

l

iko‟ngi

l

ocharo‟yi

nl

ar

,r

aqsl

ar

,bayr

am

t

ant

anal

ar

iar

t

i

but

l

ar

iqat

or

i

dano‟r

i

nol

i

b,mar

osi

mt

adbi

r

l

ar

i

danbi

r

i

gaayl

anadi

.

Tur

l

io‟yi

nl

ar

,shuj

uml

adan,basket

bolo‟yi

niham umumi

yxususi

yat

l

ar

ibi

l

an

aj

r

al

i

bt

ur

gan,l

eki

nodaml

aro‟r

t

asi

dagit

ur

l

i

chaqar

ashl

ar

,chekl

angankr

i

t

akt

l

i

k

si

ngar

imahdudl

i

kko‟r

i

ni

shl

ar

isal

bi

yt

a‟si

rko‟r

sat

i

bo‟yi

nl

ar

ni

ngkengmi

qyosda

r

i

voj

l

ani

shi

gai

mkonber

magan.Hozi

r

gizamonbasket

bolo‟yi

ni

ni

ngr

i

voj

l

ani

sh

7

t

ar

i

xi1891yi

l

ni

ngdekabroyi

danboshl

angan.Spr

i

gf

i

l

dshahr

i

dagi(

AQSH,

Massachuset

ssht

at

i

)xr

i

st

i

an–i

shchi

l

armakt

abi(

hozi

r

giSpr

i

ngf

i

l

dkol

l

edj

i

)

ni

ng

anat

omi

yavaf

i

zi

ol

ogi

yao‟qi

t

uvchi

sidokt

orDj

eymsA.

Neysmi

tt

al

abal

ar

ni

ng

qi

shf

asl

i

dagij

i

smoni

ymashg‟ul

ot

l

ar

i

nibi

rqat

orj

onl

ant

i

r

i

shgaqar

orqi

l

di

.

Neysmi

tt

omoni

dani

j

r

oqi

l

i

ngano‟yi

nni

ngdast

l

abkivar

i

ant

ibesht

aasosi

y

shar

t

danva13t

aasosi

yqoi

dal

ar

dani

bor

atbo‟l

gano‟shao‟yi

nni

ngdast

l

abki

qoi

dal

ar

i1892yi

l15yanvar

da“Uchbur

chak”(“Tr

i

ugol

ni

k”)degangazet

a

sahi

f

al

ar

i

dabosi

l

i

bchi

qadi

.Neysmi

tyangio‟yi

nuchunf

ut

bolt

o‟pi

nit

anl

aydi

,

chunkibut

o‟pniqo‟lbi

l

ani

l

i

bol

i

shosonbo‟l

i

b,unioshi

r

i

shqi

yi

nhamdayer

ga

ur

i

l

ganvaqt

dat

o‟pyer

dandoi

moyuqor

i

gaot

i

l

i

bo‟ynashiungama‟qulbo‟l

gan.

Bundayo‟yi

nni

ngavjol

i

shihozi

r

gizamonbasket

bol

ii

shqi

bozl

ar

i

nihayr

on

qol

di

r

i

shimumki

n(

ayt

moqchi

,o‟shazamonl

ar

dahamo‟yi

nni

ngnomixuddi

hozi

r

gisi

ngar

i

:“basket

bol

”debyozi

l

gan)

.Neysmi

tshaf

t

ol

it

er

i

shgamo‟l

j

al

l

angan

savat

chanizali

chi

dagibal

kongao‟r

nat

i

bqo‟ygan,savat

chani

ngyoni

daginar

von

ust

i

daf

ar

r

osho‟t

i

r

gan.Uni

ngvazi

f

asimuvvaf

aqi

yat

l

it

ashl

anganvasavat

chaga

t

ushi

r

i

l

gant

o‟pnisavat

chai

chi

danol

i

b,past

gao‟yi

nchi

l

ar

gauzat

i

bt

ur

i

shdan

i

bor

atbo‟l

gan.

1891yi

l21dekabr

daSpr

i

ngf

i

l

dkol

l

edj

i

ni

nggi

mnast

i

kazal

i

dabasket

bolbo‟

yi

chabi

r

i

nchimat

cho‟t

kazi

l

adi

.Mat

baamanbal

ar

ibuo‟yi

nni

nguchxi

lt

ug‟i

l

i

sh

sanasi

niqaydet

adi

l

ar

:1891yi

l21dekabr

,1892yi

l

ni

ng15va20yanvar

i

.“

O‟yi

n

yar

at

uvchi

”ni

ngt

a‟ki

dl

ani

shi

gaesabi

r

i

nchiuchr

ashuv1891yi

l

ni

ng“

r

oj

dest

vo”

bayr

amiol

di

dano‟t

kazi

l

ganekan.Gur

uhda18ki

shiboredi

.Shuni

nguchuno‟

yi

ndaharbi

r

i9ki

shi

dani

bor

at2j

amoai

sht

i

r

oket

di

.O‟yi

nko‟pchi

l

i

kkashu

qadarma‟qulbo‟l

di

ki

,t

ezor

adao‟yi

nqoi

dasi

dannusxako‟chi

r

i

bber

i

shniso‟r

ab

Neysmi

t

nixol

i

-

j

oni

gaqo‟yi

shmadi

.

Keyi

nr

oq,1892yi

l

dauo‟zo‟yi

ni

ni

ngbi

r

i

nchi“Qoi

dal

arki

t

obi

”ninashret

t

i

r

di

.

Unda13t

aasosi

ybandbo‟l

i

b,ul

ar

ni

ngko‟pchi

l

i

gibi

zni

nghozi

r

gikunl

ar

i

mi

zda

hamamalqi

l

moqda.Pr

i

nsi

pj

i

hat

danu“Qoi

dal

ar”ni

nghozi

r

gi

l

ar

i

danf

ar

qit

o‟pni

8

“ol

i

byur

i

sh”qoi

dal

ar

idebhi

sobl

ashmumki

n.Neysmi

to‟yi

ndai

sht

i

r

oket

uvchi

l

ar

soni

niqat‟i

yr

avi

shdachekl

ab qo‟ymagan.Uni

ngt

a‟r

i

f

i

cha,o‟yi

ndauch

ki

shi

dan boshl

ab 40 ki

shi

gachaqat

nashi

shi

gar

uxsatber

i

l

gan.Hol

buki

,eng

maqbulmezonharj

amoada9ki

shibo‟l

i

shiedi

.Fut

bolo‟yi

ni

dan‟chi

r

i

bo‟

yi

nchi

l

ar

niucht

axuj

umchi

gaucht

axi

moyachi

gaaj

r

at

i

bqo‟yi

l

ganedi

.Ul

ar

ga

f

aqato‟z“zonal

ar

i

da”o‟ynashgar

uxsatber

i

l

ganedi

.1892yi

l11mar

t

damanashu

qoi

dal

arasosi

dabi

r

i

nchimar

t

at

omoshabi

nl

arxuzur

i

dao‟yi

no‟t

kazi

l

i

b,uni

t

omoshaqi

l

i

shuchun200ki

shit

o‟pl

andi

.Tal

abal

aro‟zo‟qi

t

uvchi

l

ar

ibi

l

ano‟

ynaydi

l

arva5:

1hi

sobi

dag‟ol

i

bchi

qt

i

l

ar

.

Shundaykeyi

no‟yi

nkengmi

qyosi

dar

i

voj

l

ani

bket

divaxuddi1892yi

l

ni

ngo‟

zi

daMeksi

kadahambasket

bolo‟ynal

aboshl

adi

.Or

adanbi

r

ozvaqto‟t

gachLyu

Al

l

enXar

t

f

or

dshahr

i

danoqo‟l

aysavat

chal

ar

ni–shaf

t

ol

it

er

i

shgamo‟l

j

al

l

angan

ushbusavat

l

ar

ni si

mdant

o‟qi

l

gansi

l

i

ndrshakl

i

dagiog‟i

rsavat

chal

arbi

l

an

al

masht

i

r

di

.o’yi

nyi

l

dan-

yi

l

gar

i

voj

l

ani

bbor

i

b,uni

ngqoi

dal

ar

iham ancha

t

akomi

l

l

asht

i

r

i

l

di

.Chunonchi

,1893yi

l

dabi

r

i

nchimar

t

ao‟chi

t

gat

egi

bqayt

adi

gan

vat

o‟pnit

omoshabi

nl

aror

asi

gabor

i

bt

ushi

shdansaql

aydi

ganqur

i

l

mavaungat

o‟r

xal

t

abi

r

i

kt

i

r

i

l

gant

emi

rhal

qao‟r

nat

i

l

di

.Shchi

t

ni

ngkat

t

al

i

gi3,

6x1,

8mbo‟l

gan.

Or

adanbi

ryi

lo‟t

gach,t

o‟pni

ngkat

t

al

i

gioshi

r

i

l

i

b ayl

anasi

ni

nguzunl

i

gi30-

32

dyuymga(

76,