Strategiyalíq menedjment 5230200-Menedjment (tarmaqlar hám tarawlar boyınsha) bakalavr talim bagdarı studentleri ushın oqíw qollanba

1-TEMA. “STRATEGIYALIQ MENEDJMENT” PÁNINIŃ 
PREDMETI HÁM BASQARIW PROCESI 
JOBA 
1.1. Strategiyalıq menedjment pániniń áhmiyeti 
1.2. Strategiyalıq menedjmenttiń bes wazıypası 
1.3. Strategiyalıq basqarıw procesiniń táriyipleniwi 
1.4. Strategiyalıq basqarıwdı orınlawshılar 
1.5. Strategiyalıq jobalastırıw hám onıń artıqmashılıqları 
1.6. Kompaniyanı basqarıwda direktorlar keńesiniń ornı hám wazıypaları 
1.1. Strategiyalıq menedjment pániniń áhmiyeti 
Strategiya ulıwma alǵanda kárxananıń abırayın bekkemlew, tutınıwshılardıń 
talapların qanaatlandırıw hám qoyılǵan maqsetlerge erisiwge qaratılǵan basqarıw 
jobası sanaladı. Anıq strategiyanı tańlaw - rawajlanıwdıń múmkin bolǵan turli jolları 
hám usillarınıń ishinen eń optimalın tańlap alıw bolıp esaplanadı.
Kárxananı basqarıw jobası tómendegi tiykarǵı funkciya hám bólimlerdi óz 
ishine aladı: támiynat, ondiris, finans marketiń, xızmetkerler, ilimiy izertlewler hám 
islenbeler.
Strategiyalıq tańlaw - bul biznes sheshimleri hám básekige shıdamlılıq 
háreketlerin bir úzliksiz sistemaǵa baylanıstırıw bolıp tabıladı
1
.
Strategiyanı islep shıǵıw menedjerlerdiń tiykarǵı funkciyalarınıń biri sanaladı. 
Bazı menedjerler kúshli strategiya islep shıǵadı, biraq onı turmısqa engize almaydı. 
Basqa menedjerler bolsa ortasha strategiya islep shıǵadı onı sheberlik penen ámelge 
asıradı. Strategiya qansha jaqsı oylanǵan hám sheberlik penen ámelge asırılǵan 
bolsa, kompaniyanıń abırayı sonsha dárejede kúsheyedi. Basqarıw jaqsı 
shólkemlestirilgen kompaniyalar da tosınnan kútilmegen qolaysız jaǵdaylarǵa dus 
keliwi múmkin. Sonlıqtan jaqsı strategiya bazarda kúshli statusqa hám abıroyǵa iye 
bolıwı, kútilmegen jaǵdaylarǵa, kúshli básekige hám ishki mashqalalarǵa qaramay 
tabıslı islewge sharayat jaratadı.
1
Strategic Management concepc and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p4 

---

6 
«Menedjmentke kirisiw» kursınan bizge belgili, menedjmenttiń tiykarǵı 
wazıypaları tómendegilerdi anıqlawdan ibarat: 
-«biz qay jerdemiz?» 
- «biz qay baǵdarǵa ketip baratırmız?» 
- iskerligimizdiń maqsetleri qanday?» 
- maqsetlerge erisiw jolları qanday ?» 
- optimal joldı tańlaw kriteriyaları nelerden ibarat? 
- keleshekte nátiyje qanday bolıwı kerek? 
Bul sorawlardıń juwapları keleshekti basqarıw processinde paydalanıw, maqset 
hám nátiyjelerdi anıqlaw ushın júdá áhmiyetli. 
Strategiyalıq menedjment kompaniyanıń uzaq múddetli maqsetleri hám 
iskerligine tiyisli. Sonı aytıw múmkin, strategiyanı hám onıń anıq quralların ańlaw 
basqarıwdıń negizin quraydı hám kompaniyada menedjmenttiń jaqsı jolǵa 
qoyılǵanlıǵın kórsetiwshi eń durıs kórsetkish bolıp xızmet etedi
2
. 
Strategiyalıq menedjmenttiń mazmunı tómendegilerden ibarat: 
- kárxana biznesiniń baǵdarı hám tiykarǵı maqsetlerin belgilep alıw; 
- kárxananıń sırtqı ortalıǵın analizlew ; 
- ondaǵı ishki sharayattı analizlew ; 
- kárxana yamasa xojalıqtıń orta buwınlarında strategiyanı tańlaw hám islep 
shıǵıw;
- diversiyalanǵan kárxananıń portfelin analizlew ; 
- onıń shólkemlesken strukturasın joybarlaw; 
- integraciya dárejesin hám basqarıw sistemasın tańlaw; 
- «strategiya - struktura - qadaǵalaw» kompleksin basqarıw, 
- kárxana iskerliginiń bazı tarawlarındaǵı siyasatın hám onıń ólshemlerin 
belgilew, 
- kompaniya strategiya hám nátijeleriniń keri baylanısların támiyinlew, 
2
Strategic Management concepc and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p 7 

---

7 
- strategiyanı, strukturanı hám basqarıwdı jetilistiriw. 
Strategiya - shólkemniń shólkemlesken wazıypa hám maqsetlerine erisiwde 
paydalanılatuǵın shólkemlesken háreketleri hám shólkemdi basqarıwǵa qatnası 
sanaladı. Sonıń menen birge biznes tarawın hám maqsetin belgilew, qısqa hám uzaq 
múddetli wazıypaların (baǵdarların) anıqlaw, maqsetke erisiw strategiyasın belgilep 
alıw strategiyalıq jobanı quraydı.