Stress (inglizcha: stress „bosim", „kuchlanish", „tanglik") odam va hayvonlarda kuchli taʼsirotlar natijasida sodir boʻladigan oʻta hayajonlanish, asabiylik holati


Download 231.76 Kb.
bet2/3
Sana17.06.2023
Hajmi231.76 Kb.
#1545708
1   2   3
Bog'liq
2 5231419047274356568

Hans Selye, stress natijasida rivojlanadigan kasalliklar yo stressorning kuchli taʼsir etishi, yoki gormonal tizimning „notoʻgʻri“ reaksiya berishiga bogʻliq deb hisoblagan. Chunki ayrim hollarda distress uncha kuchli boʻlmagan stressor taʼsirida yuzaga keladi. Stressning organizmga ijobiy yoki salbiy taʼsir etishi organizmning ushbu stressorga nisbatan reaksiyasiga bogʻliq. Stress xrlatini faol oʻzgartirishga qaratilgan choralar organizm chidamliligini oshiradi va natijada kasallik rivojlanmaydi yoki, aksincha, faol kurashish boʻlmasa, moslashish sindromi susayib, ogʻir holatlarda organizmni nobud boʻlishigacha olib kelishi ham mumkin. 

  • Hans Selye, stress natijasida rivojlanadigan kasalliklar yo stressorning kuchli taʼsir etishi, yoki gormonal tizimning „notoʻgʻri“ reaksiya berishiga bogʻliq deb hisoblagan. Chunki ayrim hollarda distress uncha kuchli boʻlmagan stressor taʼsirida yuzaga keladi. Stressning organizmga ijobiy yoki salbiy taʼsir etishi organizmning ushbu stressorga nisbatan reaksiyasiga bogʻliq. Stress xrlatini faol oʻzgartirishga qaratilgan choralar organizm chidamliligini oshiradi va natijada kasallik rivojlanmaydi yoki, aksincha, faol kurashish boʻlmasa, moslashish sindromi susayib, ogʻir holatlarda organizmni nobud boʻlishigacha olib kelishi ham mumkin. 

Organizmdagi hamma oʻzgarishlarni nazorat qilishda miyadagi katexolaminlar miqdori katta ahamiyatga ega. Shunday qilib, nerv sistemasi organizmning stressga reaksiya berish holatini belgilaydi (qarang Neyrogumoral regulyasiya). Hozirgi „stress“ termini juda keng maʼnoda tushuniladi, masalan, nerv sistemasi boʻlmagan quyi hayvonlar, hatto oʻsimliklarda ham suv miqdori yoki harorat keskin oʻzgarsa, ularda kechayotgan fiziologik jarayonlar buziladi.Stress (ing. Stress — taranglik)

János Hugo Bruno „Hans“ Selye (ven.: Selye János; 26-yanvar 1907-yil — 16-oktabr 1982-yil) — venger-kanadalik patolog va endokrinolog.

Hans Selye 1907-yilda Vena shahrida Komarno shahrida (oʻsha paytda Komarom, Avstriya-Vengriya) oʻz jarrohlik klinikasi boʻlgan venger shifokori va rafiqasi avstriyalik. U Slovakiyadagi Venger tilida taʼlim olib boriladigan yagona universitet boʻlgan Komarno shahrida oʻsgan. Avstriya-Vengriya imperiyasi parchalanganidan soʻng, shahar Chexoslovakiya hududida tugadi va Selye aynan shu mamlakatda — Praga universitetining tibbiyot fakultetida taʼlim oldi. Keyin Rim va Parijda oʻqishni davom ettirdi.


Download 231.76 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling