STUDIES IN ECONOMICS AND EDUCATION IN THE MODERN WORLD
Vol. 2 No. 9 (2023)
32
MUSIQA TA'LIMI YO'NALISHI TALABALARIDA VOKAL
XONANDALIGI BO'YICHA IJRO MALAKALARINI SHAKLLANTIRISH
OMILLARI
Sobirova Nasiba Aliyor qizi
Annotatsiya: Mazkur maqola musiqaning inson hayotidagi ahamiyati, musiqiy
ta‘lim berish jarayonida vokal xonandaligi bo'yicha ijro malakalarini shakllantirish
omillari haqida ma‘lumotlar to‘plangan. Shuningdek, milliy musiqiy me‘ros
tushunchasi, vocal- xor tamoyillari va uning o‘ziga xos jihatlariga to‘xtalib o‘tilgan.
Kalit so‟zlar: musiqiy meros, “Risolai dar ilmi musiqa”, Vokaliz, ovozni
to„g„ri tarbiyalash, ijodiy, estetik, g„oyaviy, vokal-xor tamoyillari.
Ma‘lumki, barcha xalqlar qatori o‗zbek xalqi ham qadimdan o‗zining boy
milliy ma'naviy qadriyatlari, urf-odatlari va an'analariga ega bo‗lib
kelgan tarixan
juda o‗tmishga borib taqaladigan boy musiqiy merosga ega. O‗zbek xalqining
turmush tarzi, ruhiyati va salohiyatini belgilovchi xususiyatlarini belgilovchi uning
musiqasi, kuy va qo‗shiqlaridir. Bu milliy musiqiy merosi nihoyatda boy va ko‗p
janrlidir. Musiqa ta'limining katta e'tibor bergan O‗rta
Osiyolik mashhur
musiqachilar orasidagi olim Al-Farobiy yosh avlodni tarbiyalash o‗qitish
masalalariga ko‗plab ilmiy va amaliy g‗oyalar bildiradi. U shuningdek, musiqa
nazariyasining asoschisi hamdir.
Taniqli olim, faylasuf, musiqashunos Jomiyning
―Risolai dar ilmi musiqa‖ nomli
kitobida kompazitsiya, lad, ritm nisbatlari haqida
yozilgan. O‗zbek shoiri Alisher Navoiy ham musiqa san'ati sohasida nixoyatda katta
bilimga ega bo‗lgan edi. Uning musiqaviy estetik qarashlari ―Sabbai-
Sayyor‖, ―Maxbub-ul qulub‖, ―Xamsa‖ kabi asarlarida aks etgan.
Musiqiy xisni barcha yoshlarda rivojlantirish mumkin. Iste'dodni ma'lum
sharoitda ustirish mumkin. Inson nerv sistemasi atrof muhit talabiga ko‗ra doimiy
o‗sish va o‗zgaruvchanlikda. Musiqani
xis eta olishning, ya'ni musiqiy tilni