Suv bug`i suv bugʻI

Download 220.81 Kb.

Bog'liq
Suv bug`i 2

Suv bug`i

SUV BUGʻI — suvning gazeimon holati. Suvning suyuq holatdan gazeimon holatga oʻtishi natijasida hosil boʻladi. Suv bugʻi ni: bugʻning muallaq holatdagi suv tomchilari bilan aralashmasidan iborat hoʻl toʻyingan bug; namlik aralashmalaridan tozalangan quruq toʻyingan bugʻ; muayyan bosimdagi toʻyinish t-rasidan yuqori traga ega boʻlgan oʻta qizdirilgan bugʻlarga ajratish mumkin

Bir xil bosimdagi toʻyingan bugʻ va oʻta qizdirilgan bugʻlar tralarining farqi oʻta toʻyinganlik darajasi deb ataladi. Toʻyingan va oʻta qizdirilgan Suv bugʻi dan, xususan, bugʻ mashinalarida, bugʻ turbinalarida ish jismi, isitish tizimlarida issiklik tashuvchi sifatida foydalaniladi. Kumir, neft, gaz kabi organik yoqilgʻilarning yonishida ajraladigan issiklik, ogʻir elementlar yadrolarining boʻlinishida ajraladigan energiya hamda elektr tokining oʻtishi natijasida vujudga keluvchi issikliklardan foydalanib bugʻ generatorlarida Sb. hosil qilinadi.

Zamonaviy katta bugʻ qozonlarining f. i. k. 95 foizgacha yetadi. Odatda, katta masshtabli energetik inshootlarda quyidagi parametrlarga ega boʻlgan Sb. ishlatiladi. Toʻyingan Suv bugʻining fizik xossalari faqat uning t-rasiga bogʻliq. Toʻyinmagan Suv bugʻining fizik xossalari esa uning t-rasi va qanday bosim ostida turganligiga bogʻliq. Ideal gaz va bosim nolga intilgan sharoitda Sb. uchun z birga teng.

Suv bugʻining yopishqokligi, bosim oʻzgarmas boʻlgan sharoitdagi issiklik sigʻimi va issiklik oʻtkazuvchanligi, bosimning kichik qiymatlarida tra koʻtarilishi bilan ortib boradi. Ammo traning katta qiymatlarida bu bogʻlanishlar murakkab xarakterga ega boʻladi. Bu maʼlumotlar asosida bosim va traning juda keng diapazonlarida Suv bugʻining termodinamik xossalari yoritilgan jadvallar tuzilgan.

Suv va uning bug'ida sodir bo'ladigan termodinamik jarayonlarga izojarayonlardan izoxorik, izobarik, izotermik, adiabatik jarayonlar mansubdir.
Bu jarayonlar suv bug'i ish moddasi sifatida qo'llaniladigan bug'-kuch qurilmalari siklida sodir bo'ladi.

O'zgarmas hajmda (V=const) joylashgan suv bug'iga q issiqlik miqdori uzatib, uni to'yingan quruq va o'ta qizdirilgan bug'ga aylantirish murnkin. Ish bajarib bo'lgan har qanday temperaturadagi bug'ni sovitganimizda kondensatsiyalanish davrida suyuq faza miqdori ortib borsada, lekin bug’ 100% suyuqlikka aylanmaydi.

O'zgarmas bosim ostidagi bug'ga q issiqlik kiritilsa, uning parametrlaridan V, ro'zgarishi hisobiga bug' foydali ish bajaradi.
Bug'ga keltirilgan q issiqlik miqdori va bajarilgan mh a nuqtalari hosil qilgan yuzaga son qiymati jihatidan teng bo'ladi (3-rasm, a, b). q issiqlik miqdori foydali ishga sarf bo'libgina qolmasdan, yanа bug'ning ichki energiyasili orttiradi.

Suv bug'ining temperaturasini o'zgarmas T=const saqlash uchun unga issiqlik uzluksiz kiritUib va ortiqchasi chiqarib turiladi. Kiritilgan q issiqlik ta'sirida suv bug'i parametrlaridan P, V o'zgaradi. Bug' hajmining o'zgaruvchanligi tufayli bosimni bir xil saqlab bo'lmaydi. Bu ikkala parametrlaming o'zgarishi hisobiga suv bug'i ish bajaradi

Suv bug'iga tashqaridan issiqlik keltigilmagan holda uni kengaytirganimizda bug'npng ichki energiyasi kamayishi hisobiga bug' soviydi, natijada uning temperaturasi va bosimi pasayadi.
Ma'lumki, ideal gazning issiqlik sig'imlarining nisbati (kG=cp/cv) suv bug'ining issiqlik sig'imlari nisbati (k=cp/cv) ga matematik jihatidan teng bo'lsada, amalda ular teng emas.

Download 220.81 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham: