Suv o’tkazuvchi oraliqlardagi segmentli zatvorlar. Ularning konstruksiyalari va turlari. Umumiy ma’lumotlar. Portallar tayanch sharnirlari. Tayanch sharniri ustida uning joylashgan segmentli zatvorlar, juft va klapanlik segmentli zatvorlar

13-ma’ruza:
Mavzu: Suv o’tkazuvchi oraliqlardagi segmentli zatvorlar. Ularning konstruksiyalari va turlari. Umumiy ma’lumotlar. Portallar tayanch sharnirlari. Tayanch sharniri ustida uning joylashgan segmentli zatvorlar, juft va klapanlik segmentli zatvorlar. Ko’tarish kuchlari


Reja:

1. 
   Suv o’tkazuvchi oraliklardagi segmentli zatvorlar.Ularning konstrukstiyalari va turlari. Umumiy ma’lumotlar.
   
2. 
   Portallar tayanch sharnirlari. Tayanch sharniri ustida uning joylashgan segmentli zatvorlar, juft va klapanlik segmentli zatvorlar.
   
3. 
   Ko’tarish kuchlari
   

Tayanch so’z va iboralar: segmentli zatvorlar, Portallar, tayanch sharnirlari. Tayanch sharnir, juft va klapanlik segmentli zatvorlar, ko’tarish kuchlari.

1.Suv o’tkazuvchi oraliklardagi segmentli zatvorlar.Ularning konstrukstiyalari va turlari. Umumiy ma’lumotlar.

Umumiy ma’lumotlar. harakatlanuvchi qismining ko’ndalang kesimi bo’yicha segment ko’rinishida bo’lgan va ikkita oyoqlarga mahkamlangan, oyoqlar oxiridan o’tuvchi gorizontal o’q bo’yicha aylanuvchi zatvorga segmentli zatvor deyiladi. Bu turdagi zatvorlar asosiy zatvor sifatida qo’llaniladi, ular oraliq kengligi 40 m gacha va uning oldidagi suv chuqurligi 15 m gacha bo’lgan hollarda qo’llaniladi.
Segmentli zatvorlar o’zining boshqa turdagi zatvorlardan afzalligi sababli, gidromeliorativ tizimlardagi inshootlarda keng qo’llaniladi va ularga quyidagilar kiradi: 1) zatvor ostidan suv oqimini o’tkazishda yaxshi gidravlik sharoit tug’iladi; 2) qoplama tuzilishi vakuumni yo’qotadi; 3) ko’tarish kuchi kam bo’lganligi sababli, yuk ko’tarish mexanizmlari og’irligi kamayadi; 4) oqimda cho’kindilar miqdori ko’p bo’lganda ham zatvorning ishlashi ta’minlanadi; 5) zatvorning tez ko’tarilish tezligiga erishiladi. Shu bilan birga segmentli zatvorlar yassi zatvorlarga ko’ra quyidagi kachiliklarga ega; 1) zatvorni ko’tarish va bir oraliqdan ikkinchisiga o’tkazish imkoni yo’qligi; 2) oraliq va yon devorlar uzunligining katta bo’lishi; 3) sharnirda vertikal va gorizontal kuchlarning mavjudligi; 4) ishlab chiqarishning (yasash) murakkabligi.