Suv xo’jaligi va melioratsiya sohada inanovatsion yangiliklar reja

Oqim turbulent harakating o’rtacha tezligini aniqlashga tasiri Fan:Quruqlik gidrologiyasi Bajardi:Hojiyev Mironshoh Tekshiri:Pirimova Sarafroz

Suyuqliklarning tartibsiz, girdobli harakati turbulent rejimli harakatdir.Turbulent rejimli harakatda quyidagilar kuzatiladi: a) oqimning har bir nuqtasida tezlik kattaligi va y nalishi byicha zgaruvchan b ladi; b) oqim tezligi uning tubida eng kichik qiymatga ega b lib, undan zoqlashish bilan sadi, oqim yuzasiga yaqinlashgan sayin esa yana sekinlasha boradi; v) suyuqlik harakati uning yopishkligiga b lmaydi. Er yuzidagi barcha oqar suvlar, asosan, turbulent rejimli harakat qiladi. Lamihar rejimli harakatdagi suyuqlikning tezligi ortishi bilan u turbulent rejimli harakatta aylanadi. Bu hodisa 1883 yilda ingliz fizigi O.Reynolds tomonidan rganildi va u quyidagi ifodani taklif etdi.

R=v*ho’rtacha/u ifodadagi Rs -Reynolds soni, z suyuqlik oqimining rtacha tezligi, hrt-oqimning rtacha chuqurligi, u-suyuqlikning nisbiy (kinematik) yopishqoqlik koeffitsienti. Reynolds sonining yuqoridagi ifoda yordamida hisoblangan qiymati uning chegara qiymatidan katta b lsa, turbulent rejimli harakat, aks holda lamihar rejimli harakat kuzatiladi. Ochiq zanlar daryolar, kanallarda Reynolds sonining quyi chegarasi 300 ga, yuqori chegarasi esa 1200 ga tengligi tajribalarda aniqlangan