Suyuqlik kinematikasining asosiy tushunchasi

Real suyuqliklarda zo`riqish tenzorini tushuntirishga doir chizma
Bu kuchlarning har biri x, y va z o`qlari bo`yicha proyeksiyaga ega:

Shunday qilib, P kuchni to`qqizta kuch bilan almashtirish mumkin bo`ladi. Bunday xususiyatga ega bo`lgan kattaliklar tenzor deb ataladi va quyidagicha yoziladi:

Bu kuchlardan uchtasi p_xx, p_yy,, p_zz tetraedr yon sirtlariga normal bo`yicha yo`nal­gan bo`lib, ular zo`riqish tenzorining normal tashkil etuvchilari deyiladi. Tenzorning qolgan oltita tashkil etuvchisi sirtlarga urinma bo`yicha yo`nalgan bo`lib, zo`­ri­qish tenzorining urinma tashkil etuvchilari deyiladi. Urinma tashkil etuvchilar quyidagi xossaga ega bo`ladi:

Shuning uchun, p tenzori simmetrik tenzor deb ataladi. Bu xossaning isboti maxsus kurslarda keltirilgan bo`lib, biz u to`g`risida to`xtalib o`tirmaymiz. Shuningdek, tenzorning komponentlarini tushuntirishlarsiz, tezlik va qovushoqlik koeffisienti orqali ifodasini keltiramiz:

bu yerda p – gidrodinamik bosim.
Foydalaniladigan adabiyotlar ro’yxati:

1. 
   E.A. Tursunova, A.A. Mukolyans “Suyuqlik va gaz mexanikasi” O’quv qullanma. ToshDTU.; 2014.
   
2. 
   A.A. Karimov, A.A. Shokirov, A.A. Mukolyans “Gidravlika asoslari, naoslar va kompressorlar” O’quv qullanma. NOSHIR.; T. 2013.
   
3. 
   A.A. SHokirov, A.A. Karimov. “Ixcham gidravlika” O’quv qullanma.
   

T.; 2010.

4. 
   Q.SH. Latipov. “Gidravlika, gidromashinalar va gidropnevmoyurit-gichlar”. Darslik. T.;1994.
   
5. 
   Q.SH. Latipov. “Gidravlika va gidroyuritmalar”. Darslik. - T., 1992.
   
6. 
   A.YU. Umarov. Gidravlika. Darslik. «O’zbekiston». T.; 2002.
   
7. 
   D.R. Bozorov, R.M. Karimov. Gidravlika asoslari. Darslik. T.; 2004.
   
8. 
   A.A SHokirov, A.A. Karimov, A.A. Mukolyants, G.B. Isroilova. Gidravlika fanidan tajriba ishlari uchun metodik ko’rsatma. - T.: 2008.