T atamuratova, X. Ergasheva, M. Qurbonov mutaxassislik

Maxsus fanlarni qitishning boshqa quv fanlari va ishlab chiqarish tayyorgarligi bilan bogiiqligi

- qituvchi «fanlararo va fanlar ichidagi bo liqlik» iborasini
tushuntiradi.
- qish davrida talaba egallashi lozim b lgan asosiy bilim va amaliy k nikmalarni sanab tadi.

• 
  Yechilishi bilanoq maxsus fanlarni rgana boshlash lozim b lgan topshiriqni ajratib k rsatadi.
  
• 
  Maxsus fanlarni rgatish jarayonida asosiy bosqichlarning mohiyatini tushuntiradi.
  
• 
  Maxsus va amaliy bilim hamda k nikmalarning sintezi va tizimlashuvi b yicha misollar keltiradi.
  

Bilimlar tizimini egallash talabalarning b l usi kasblari uchun zarur b lib, asosiy vazifasi maxsus fanlarga rgatishdir.
qish davrida talabalar quyidagi bilim va amaliy k nikmalarga ega b lishlari lozim:

• 
  oziq-ovqat texnologiyasining ilmiy asoslangan bilimlariga;
  
• 
  xomashyoni tayyor mahsulotga aylantirishdagi texnologik jarayon t risidagi tasavvurga;
  
• 
  texnologik jarayonning asosiy k rsatkichlarini optimillashtirish maqsadida aniqlab bilishga;
  
• 
  eksperimental-tadqiqot ishlarini tashkil qilish, rejalashtirish va informatsion izlanishlar tkazish kabilarga.
  

Maxsus fanlarni rganishni quyidagi topshiriqlarni yechishdan boshlash lozim:

• 
  fanlar b yicha uning xususiyatini e'tiborga olgan holda qitishning aniq amal va usullarini t plash;
  
• 
  qitish vositalari, ya'ni birinchi galdagi masala hisoblangan EHM ni qoilash kabi k p qirrali muammolar doirasini hal qilish;
  
• 
  taiimning tashkiliy shakli tahlili, talabalarning qish davrida va undan tashqari vaqtda taiim olish imkoniyatlarini k rib chiqish lozim. Maxsus fanlar yaqqol ifodalangan fanlararo politexnik tavsifga ega, shunga bo liq holda ularni qurish va rganishda fanlararo hamda fan ichidagi bo liqliklarni optimallashtirish muammosi
  

birinchi darajali ahamiyat kasb etadi.


10


qituvchining informatsiyasi va politexnik madaniyati, maxsus va uslubiy tayyorgarligi hamda bilimini uzluksiz oshirib borishiga alohida talablar q yiladi.
Maxsus fanlarni qish jarayoni quyidagi bosqichlardan tashkil topgan:
Birinchi bosqich ziga amaliy faoliyatida q llash uchun zarur b ladigan bilim va k nikmalarning yi indisini biriktiradi;
Ikkinchi bosqich olingan bilimlarni mustahkamlashga m ljallangan.
Olingan maxsus hamda amaliy bilimlar, k nikmalarning sintezi va tizimi ta'lim muassasalarida maxsus fanlarni qitish jarayonida amalga oshmo i lozim.
Misol tariqasida «Don va uni qayta ishlash mahsulotlari» mutaxassisligini yoritish uchun lozim b lgan «Donni saqlash texnologiyasi» yoki «Non mahsulotlari texnologiyasi» va umumtaiim fani orasidagi bo liqlikni k rib chiqamiz.
«Don va uni qayta ishlash mahsulotlari» fanining asosiy b limlariga quyidagilar kiradi: xomashyoni saqlash va ishlab chiqarishga tayyorlash; xamir qorish va b laklash; non pishirish va saqlash.
Xomashyoni saqlashda optimal sharoit yaratish uchun fizikaviy, kimyoviy, biokimyoviy, mikrobiologik, ya'ni fizika, kimyo, biokimyo, mikrobiologiya fanlarini qib- rganishda olingan bilimlar zarur.
S ngra unli yarim tayyor mahsulotlarning yetilishi uchun mikrobiologik (namlik va haroratning zgarishi), kimyoviy (polimerlar gidrolizi reaksiyalari), non xamirini pishirish jarayonida qanday zgarishlar sodir b lishini bilish uchun kimyo, mikrobiologiya, biokimyo, fizika va issiqlik texnikasi, non pishirish sanoatidagi uskunalarni rganish uchun esa mexanika asoslari, materiallar qarshiligi, oziq-ovqat sanoatining apparatlari va jarayonlari, elektrotexnika, matematika, chizmachilik hamda chizma geometriyasi
kabilardan zarur bilimga ega b lmoq lozim.
Shundagina «Don va uni qayta ishlash mahsulotlari» kabi maxsus kurs fanlarini t la zlashtirish mumkin.
11
Ilmiy ma'lumotlar

•