T. Qudratov N. Fayziyeva
Download 1.95 Mb. Pdf ko'rish
|
iqtisodiy tahlil nazariyasi
Sarflangan
moddiy resurslarning tannarxdagi hissasi qanday aniqlanadi( )?. Bu ko’rsatkichni aniqlash uchun moddiy xarajatlar summasini ( ) tannarx hajmiga (TN) bo’lish kerak: 12.3 Moddiy resurslardan foydalanish samaradorlik ko’rsatkichlarini tahlil etishning uslubi. Moddiy resurslardan foydalanish darajasi dinamikasini tahlil etishda asosan solishtirish, zanjirli bog’lanish, indeks usullaridan foydalaniladi. Moddiy resurslardan foydalanish samaradorlik ko’rsatkichlarini har birini tahlil etish yo’llari asosan bir xildir. Birinchi navbatda har bir ko’rsatkichni bazis va hisobot yillari uchun hisoblab olinadi. Shundan keyin hisobot yilidagi samaradorlik ko’rsatkichi darajasi uning bazis yilidagi darajasi solishtirilib, o’zgarishi (oshgan yoki pasayganligi) aniqlanadi. So’ngra, ushbu o’zgarishga omillar ta’siri aniqlanadi hamda har birining ta’siriga baho beriladi. Tahlil oxirida Moddiy resurslardan foydalanish samaradorligini oshirish bo’yicha fikrlar va takliflar berilib, xulosa qilinadi. Biz bu yerda, faqat resurslar qaytimi ko’rsatkichi tahlilining uslubiyatiga to’xtaldik.Boshqa ko’rsatkichlarning tahlili shunga o’xshash,ularga to’xtalmadik.. Hisobot yilidagi resurslar qaytimi ko’rsatkichi bazis yilidagi (yoki rejadagi) ko’rsatkichiga solishtirib, o’zgarish aniqlanadi: 62 Bunda, YM 1 , YM 0 – mos holda hisobot va bazis yillaridagi yalpi mahsulot hajmi; MX 1 , MX 0 – mos holda hisobot va bazis yillaridagi moddiy xarajatlar hajmi. Ushbu o’zgarish ikki omil hisobiga sodir bo’lgan: 1) moddiy xarajatlar hajmini o’zgarishi hisobiga 2) yalpi mahsulot hajmining o’zgarishi hisobiga, Ushbu omillarning ta’sirini aniqlash uchun “Zanjirli bog’lanish” usulidan foydalandik.Omillar ta’sirini aniqlashdan oldin “Shartli moddiy resurslar qytimi”ko’rsatkichi hisoblab olinishi kerak.Bu ko’rsatkichni aniqlash uchun bazis yilidagi yalpi mahsulot hajmini (YaM 0 ) hisobot yilidagi moddiy xarajatlar hajmiga (MX 0 ) bo’lish kerak: Ushbu ko’rsatkich aniq bo’lgandan keyin resurslar qaytiminingo’zgarishiga omillar ta’siri aniqlnadi: Moddiy resurslar qaytimining o’zgarishiga moddiy xarajatlar hajmi o’zgarishining ta’siri: Download 1.95 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling