Tabiatda uchraydigan har XIL ekologik piramidalar Trofik piramidada 10% lik qoida

Biomassa va energiyani uzatish
Energiya trofik darajaga kirganda uning maʼlum qismi organizm tanasining bir qismi boʻlib, biomassa koʻrinishida saqlanadi. Biomassa koʻrinishida saqlangan energiyani isteʼmol qilish mumkinligi sababli u keyingi trofik darajaga oʻta oladi.
Sodda qoida sifatida aytish mumkinki, bir trofik darajaning biomassasida saqlangan energiyaning faqat 10%10%10, percent qismi keyingi trofik daraja biomassasiga aylanadi (bir xil vaqt birliklarida olinganda).





Trofik piramidada 10% energiya uzatish qoidasi koʻrsatilgan.
Yorugʻlik energiyasi birinchi tartib produtsentlar tomonidan tutiladi.
Biomassa sifatida zaxiralangan energiya miqdori:
Birlamchi produtsentlar — 20 000kcal bir metr kvadratda bir yilda
Birlamchi konsumerlar — 2 000kcal bir metr kvadratda bir yilda
Ikkilamchi konsumerlar — 200kcal bir metr kvadratda bir yilda
Uchlamchi konsumerlar — 20kcal bir metr kvadratda bir yilda
Toʻrtlamchi konsumerlar — 2kcal bir metr kvadratda bir yilda
Har bir darajada energiya toʻgʻridan toʻgʻri issiqlik sifatida yoki chirituvchi organizmlarga yetib boruvchi qoldiq va oʻlik mahsulotlar koʻrinishida yoʻqotiladi. Natijada chirituvchi organizmlar qoldiq va oʻlik mahsulotlarni metabolizmga uchratadi va oʻzidan issiqlik sifatida ajratadi.

• 
  Organizm doim ham ozuqa toʻrida ayni bir trofik darajada boʻlmaydi. Organizmlarni trofik darajalarga joylash doim ham aniq va sodda emas. Masalan, odamlar ham oʻsimlik, ham hayvonlarni isteʼmol qiladi. Shu sababli ular birlamchi, ikkilamchi (baʼzan yanada yuqoriroq!) konsumer sanalishi mumkin.
  
• 
  Ozuqa toʻridagi koʻrsatkich chiziqlar yirtqichdan oʻljaga emas, balki aksincha joylashgan. Bu noodatiy koʻrinishi mumkin, lekin ozuqa toʻri yoki zanjiridagi koʻrsatkich chiziqlar energiya harakati yoʻnalishini koʻrsatadi.
  

Tirik mavjudotlar barcha asosiy jarayonlarni amalga oshirish, o'sish, nafas olish, ko'payish va h.k.larni amalga oshirish uchun o'zlarini energiya bilan ta'minlashlari kerak. Ushbu energiya ozuqa moddalari orqali olinadi, shu bilan birga barcha tirik mavjudotlar zaruriy energiyani bir xil tarzda ushlay olmaydi, ular uni ishlab chiqaruvchi, iste'molchi yoki parchalovchi ekanligiga qarab har xil yo'llar bilan oladi. Shu tarzda, trofik munosabatlar yoki trofik darajalar deb nomlanadigan alimentar munosabatlarning butun bir qatori o'rnatiladi. Shu tarzda, sayyoradagi hayotni ta'minlash uchun zarur bo'lgan moddalar etkazib berish va aylanishini kafolatlaydigan ozuqa moddalarining oqimi ishlab chiqariladi.
Ushbu barcha farqlarni tushunib bo'lgach, trofik darajalar nima ekanligini aniqlashga o'tamiz. Trofik sathlar ozuqa moddalarini olish uslubiga qarab turkumlangan har xil tirik mavjudotlarning har biridan boshqa narsa emas. Trofik darajalar - bu organizmlar o'rtasida hosil bo'lgan va har bir guruh guruhini, ularning ozuqa olish usullariga qarab, tartibga solish va turkumlash imkonini beradigan oziq-ovqat munosabatlari.

Birinchi daraja (Ishlab chiqaruvchilar) 

Ushbu darajada biz o'z oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishga qodir shaxslarni, ya'ni ishlab chiqaruvchi yoki avtotrofik organizmlarni topamiz. Ushbu organizmlar qobiliyatlidir to'g'ridan-to'g'ri asosiy manbadan, ya'ni quyoshdan energiya olish. Avtotrofik organizmlar karbonat angidrid, suv, boshqa mineral moddalar va quyosh nurlari mavjudligidan foydalanib, o'zlarining organik birikmalarini: uglevodlarni, fotosintez orqali sintez qilishadi. Ushbu guruhda o'simliklar, suv o'tlari va fotosintezli mikroorganizmlar mavjud. Ular ishlab chiqaradigan oziq-ovqat ekotizimdagi boshqa organizmlar tomonidan to'g'ridan-to'g'ri yoki bilvosita ishlatilishi mumkin. Ishlab chiqaruvchi organizmlar trofik daraja pastki, ular yuqori darajalar asos bo'lgan asosdir. Ular fotosintez orqali yagona narsa, Ular quyosh energiyasini olish va uni kimyoviy energiyaga aylantirishga qodir.