Tabiiy va texnogen tabiatning xavfli va zararli omillarni hisoblash


Download 301.5 Kb.
bet2/5
Sana06.12.2020
Hajmi301.5 Kb.
#161303
1   2   3   4   5
Bog'liq
2-топшириқ Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги АМАЛИЁТ OEL-018


1-savolga javob (bu yerda birinchi savolingizni javobini yozasiz)

___________________________________________________________________________________

_____ Elektr toki urgandan keyin odamni topgandan so'ng, muayyan harakatlar algoritmiga amal qilish kerak. Siz xotirjam, tez va to'g'ri harakat qilishingiz kerak. Bu nafaqat uning hayotini saqlab qolishga, balki o'zingizni elektr toki urishidan himoyalashga yordam beradi, ular ostida jarohat olgan odam bo'lishi mumkin. Birinchidan, elektr o'tkazuvchanligi past bo'lgan har qanday narsadan (yog'och, kauchuk, shisha, kerosin, plastmassa) foydalanib, undan simlarni uloqtirish orqali qurbonni quvvatlantirish. Yaxshi variant o'ralgan gazeta yoki jurnal bo'ladi. Agar odam bilan bog'lanishning iloji bo'lmasa, xonani elektr paneli yordamida o'chiring. Agar siz jabrlanuvchini ko'chada topsangiz, erga kichik qadamlar bilan boring, yugurmang.

  1. Darhol tez yordam chaqiring

  2. Nafas olish va yurak-qon tomir tizimlarining holatini baholang. Biror kishining yelkasiga surish, asosiy savollarni berish juda oson ("Meni eshityapsizmi" yoki "Ismingiz nima"). Agar biror kishi javob bermasa, katta arteriyalarda (bo'yin) ko'krak qafasi va pulsatsiyalari yo'q reanimatsiya tadbirlarini boshlang:

  3. Jabrlanuvchini tekis, qattiq yuzaga qo'ying, barmoq ustiga toza ro'molcha yoki to'qima parchasini o'rab, havo yo'llarini qusishdan bo'shating.

  4. Jabrlanuvchining boshini orqaga tashlang, og'zini oching, pastki jagingizni oldinga itaring (Safar uch tomonlama ziyofat),

  5. Qo'llarni tirsaklarga (qo'lni yuqoriga) to'g'rilab, kipoidal jarayondan 2 barmoq yuqorisiga qo'ying,

  6. Ko'krak qafasida amplitudasi 5-6 sm bo'lgan va bosgandan keyin ko'krak qafasi to'liq kengayguncha 100 daqiqa ritmik bosim o'tkazing. Og'izdan nafas olish - yurak proektsiyasida har 30 bosishdan keyin ikkita to'liq nafas olish.

  7. Reanimatsiya tadbirlarining davomiyligi tezyordam kelguniga qadar yoki hayot belgilari paydo bo'lguncha (terining qizarishi, pulsning paydo bo'lishi va nafas olish). Bunday holda, jabrlanuvchi tomonga o'girilib, ular tez yordamni kutishadi,

  8. Agar jabrlanuvchi nafas olayotgan bo'lsa , следует уложить его таким образом, чтобы голова размещалась, ниже ног (ноги следует слегка приподнять). Это необходимая противошоковая мера,

  9. Yiqilish natijasida kuyish yoki ikkinchi darajali shikastlanish natijasida shikastlangan tananing qismlari infektsiyani oldini olish uchun toza mato bilan qoplangan bo'lishi kerak,

  10. Sovuq mavsumda sovuqning paydo bo'lishiga yo'l qo'ymaslik kerak, issiq havoda - haddan tashqari issiqlik.

______________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________
2-savolga javob (bu yerda ikkinchi savolingizni javobini yozasiz)

___________________________________________________________________________________

____Ishlab chiqarish sanitariyasi – bu ishchilarga ta’sir etuvchi zararli omillarni bartaraf etishga qaratilgan tashkiliy, gigiyenik va sanitar-texnik tadbirlar hamda vositalar tizimidir.

Ishlab chiqarish sanitariyasining asosiy vazifasi esa zararli moddalarning belgilangan ruxsat etilgan miqdori (REM) asosida sog‘lom va xavfsiz ish sharoitini yaratishdan iboratdir.

Мa’lumki, xalq xo‘jaligining ауrim sohalarida, jumladan, qishloq хо‘jaligi, neft va gaz quduqlarini qazish va ulardan foydalanishda ko‘pgina ishlar ochiq havoda o‘tkaziladi. Bunday holda ishchilarga meteorologik sharoitlar, уa’ni havoning harorati, namligi, bosim, qor, yomg‘ir, quyosh radiatsiyasi va boshqa shu kabi omillar katta ta’sir etadi. Ushbu omillar ikki xil yo‘l, уa’ni, havo orqali yoki bevosita muloqotda bo‘lish orqali ta’sir etishi mumkin.

Наvо orqali ta’sir etuvchi zararli omillarga ish joyining mikroiqlim holatini belgilovchi ko‘rsatkichlar miqdori, chang, gaz, shovqin, infra va ultratovushlar, yoritilganlik darajasi elektromagnit maydon, infraqizil va ultrabinafsha nurlanishlar hamda boshqalarni misol qilishimiz mumkin.

Ikkinchi уo‘l, bevosita muloqot orqali ta’sir etuvchi omillarga esa har xil qattiq va suyuq zararli moddalar, titrash bilan ishlovchi asbob va moslamalar kiradi.



Yuqoridagi omillarni hisobga olgan holda, ularni inson sog‘ligiga ta’sirini o‘rganish hamda bu ta’sirni bartaraf etish tadbirlarini ishlab chiqish muhim va zarurdir. Bu masala esa mehnat gigiyenasining asosiy vazifasi hisoblanadi.

_______________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________
II. Amaliy topshiriq
ERGA ULASH QURILMALARINI HISOBLASH
2.1. Mashg‘ulotning maqsadi:

Bu topshiriqning asosi insonni elektr tokining urish xavfining darajasini aniqlaydigan omillarini o‘rganish hisoblanadi. Tok zanjiriga insonni ulanish sxemalarining tahlili va erga qisqa tutashuvda elektr tokining tarqalish jarayoni tushuntiriladi. Elektr xavfsizlikni ta’minlash uslublari sifatida izolyasiyaning himoyalash uslublari, erga ulash, shaxsiy himoya vositalari, himoyaviy uzish, to‘sish (blokirovka) va signalizatsiya, yuqori kuchlanishni past kuchlanish tarmog‘iga o‘tishi va saqlanib koladigan zaryadlardan himoyalashlar o‘rganiladi. Elektr qurilmalarga xavfsizlik talablari, elektr qurilmalarning xavfsizlik nuqtai nazaridan sinflarga bo‘linishi, ishlab chikarish binolarining sinflarga bo‘linishi, elektr qurilmalarda bajariladigan ishlar tafsiflari va sinflarga bo‘linishi ko‘rib chiqiladi.


2.2. Dastlabki ma‘lumotlar:

Nazorat topshirig‘ini bajarish uchun dastlabki ma‘lumotlar 2.1 – va 2.2 – jadvallardan olinadi.

2.1 – jadval





Talabalarning variant raqamlari

№1

№2.


№3.

№4.


№5.

№6.


№7.

№8.


№9.

№10.


№11. №12. №13. №14. №15. №16. №17. №18. №19. №20.

№21. №22. №23. №24. №25. №26. №27. №28. №29. №30.

№31. №32. №33. №34. №35. №36. №37. №38. №39. №40.

№41. №42. №43. №44. №45. №46. №47. №48. №49. №50.

№51. №52. №53. №54. №55. №56. №57. №58. №59. №60.

№61. №62. №63. №64. №65. №66. №67. №68. №69. №70.

Grunt turi

Nam qum

Ho‘l qum

Toshloq

Tuproq

Qora tuproq

Torf

Sariq tuproq

ρ , Om.m

500

300

80

60

50

25

60

2.2 – jadval




Talabalarning variant raqamlari




№1

№2.


№3.

№4.


№5.

№6.


№7.

№11. №12. №13. №14. №15. №16. №17.

№21. №22. №23. №24. №25. №26. №27.

№31. №32. №33. №34. №35. №36. №37.

№41. №42. №43. №44. №45. №8.

№9.


№46. №47. №48. №49. №50. №19. №20.

№51. №52. №53. №54. №55. №56. №18.

№57. №58. №59. №60. №28. №29. №30.

№61. №62. №63. №64. №65. №66. №10.

№67. №68. №69. №70. №39. №40. №38.

, Om

4

10

20

4

10

20

4

10

20

4

, Om

0,8

1,4

1,6

2

2,4

3,2

3,6

4,5

5

6,3

, Om

0,5

0,9

0,9

1

1,2

1,8

2,1

2,8

3,0

4,0

, Om

100

150

100

75

50

50

100

100

200

100

l , m

4,0

6,0

2,0

3,0

2,0

3,0

2,0

3,0

2,0

3,0

d, m

0,03

0,05

0,07

0,03

0,05

0,07

0,03

0,05

0,07

0,03

t, m

2,0

2,5

2,0

2,5

2,0

2,5

2,0

2,5

2,0

2,5

η

0,65

0,67

0,69

0,71

0,73

0,75

0,77

0,79

0,81

0,83

Barcha variantlar uchun UF 220V
5.3. Bajarish uslubi:1

Mazkur nazorat topshirig‘ida elektr qurilma ulangan neytrali erga ulangan uch fazali to‘rt o‘tkazgichli tarmoq chizish zarur bo‘ladi.



Talab qilinadi:

1. a) Fazaning korpusga qisqa tutashib kolganda qurilmani nolga ulashdagi (korpuslarning nolinchi o‘tkazgichga ulanganda) korpusdagi kuchlanishni aniqlash.

b) nolinchi o‘tkazgich erga qayta ulanganda korpusdagi kuchlanishni aniklash.

2. Qisqa tutashuv tokini aniqlash va saqlagichni kuyishi texnika xavfsizligi qoidalarni qoniqtirishini tekshirish.



IQT IYU, (2.1)

bu erda IYU-saqlagich toki (IYU=20, 30, 50, 100 A qiymatlar bo‘yicha tekshiriladi).

3. Faza korpusga tutashganda va nolinchi o‘tkazgich uzilganda (uzilish joyigacha va undan keyin) korpus potensiallarini aniqlash.

4. Faza erga tutashib kolganida nolinchi o‘tkazgich qayta ulanmaganida va ulanganida qurilma korpusiga tegib ketgan inson tanasidan oqib o‘tuvchi tokni hisoblang.

5. Bir faza erga ulanib kolganda korpusga tegish kuchlanishini aniqlash (sxemasini chizish).

6. REU4 Omdan oshmagan holda individual erga ulovchilardan tashkil topgan erga ulovchi qurilmani hisoblash.

7. Xulosa chiqarish.

Elektr qurilmani nolga ulashda u nolinchi o‘tkazgichga ulanadi. Nolga ulash korpusga bir fazali qisqa tutushuvdan saqlaydi, buning natijasida maksimal tok himoyasi ishlab ketadi va tarmoqning shikastlangan qismi uziladi. Nolga ulash erga yoki korpusga tutashuv momentida korpus potensiallarini kamaytiradi.

Faza nolga ulangan korpusga tutashganda qisqa tutashuv toki faza-nol halqa bo‘yicha oqib o‘tadi.

1. IQT. – qisqa tutuashuv tokining qiymati quyidagi ifoda orkali aniqlanadi:



IQT Uf Zn , A, (2.2)

bu erda


Zn – faza – nol halqasi qarshiligi (Zn – transformator ikkilamchi cho‘lg‘amlari, faza o‘tkazgichi, nolinchi o‘tkazgichlar qarshiliklari qiymatlarini o‘z ichiga oladi);

Uf – faza kuchlanishi.

2. Erga nisbatan korpusning qayta erga ulanishsiz kuchlanishi quyidagicha aniqlanadi:



UE IQT ZN , V, (2.3)

bu erda ZN – nolinchi o‘tkazgichning qarshiligi

3. Erga nisbatan korpusning qayta erga ulanishli kuchlanishi quyidagicha aniqlanadi:

UEK UE Rn / (Rn + R0), V (2.4)

bu erda R0, Rn – mos ravishda neytralni erga ulanish va nolinchi o‘tkazgichning erga qayta ulanish karshiliklari, bunda R04 Om. Nolinchi o‘tkazgichning erga qayta ulanishi qisqa tutashuv momentida, ayniqsa nolinchi o‘tkazgich uzilib qolganida korpusdagi kuchlanishni kamaytiradi.

4. Nolinchi o‘tkazgich uzilganda va uzilgan joydan keyingi korpusga tutashuv erga nisbatan korpuslar kuchlanishi quyidagiga teng

Nolinchi o‘tkazgich erga qayta ulanmaganida

a uzilish joyidan keyin nolinchi o‘tkazgichga ulangan korpuslar uchun

U1 Uf , V (2.5)

b uzilish joyidan oldin nolinchi o‘tkazgichga ulangan korpuslar uchun



U2 0, (2.6)

Download 301.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5



Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling