Tabiiyot-geografiya fakulteti

8,9-rasmlar. Mevali bog’larni kasallangandagi holati 

Tuxumdan  ochib  chiqan  qurt  o’rtacha  bir  soat  davomida  meva  ichiga  kirib 

olish  uchun  qulay  sharoit  qidiradi.    Vanihoyat  uni  topgach  meva  ichiga  kiradi, 

po’stlog’i  ostida  chuqurcha  hosil  qiladi.  Keyinchalik  urug’  uyasining  ostidagi 

---

31 

 

tomir  tuguncha  orqali  urug’  kamerasiga  o’tadi.  Olma  mevaxo’rining  birinchi 

bo’g’in  qurtlari  to’yinish  uchun  2  –  3  ta  mevani  zararlashi  mumkin,  2  –  3 

bo’g’inning  qurtlari  esa  70%  bitta  meva  bilan  qanoatlanadi.  Umuman 

mevaxo’rning qurtlik davri 20 – 30 kunda tugashi mumkin. Zarakunanda birinchi 

va  ikkinchi  bo’g’in  qurtlarining  bir  qismi  g’umbaklanishdan  oldin  diapauzaga 

(qishlovga)  chiqib  ketishi  mumkin.  O’rta  Osiyo  sharoitlarida  olma  mevaxo’ri  bir 

mavsumda uch martagacha bo’g’in berishi mumkin.  

Olma  mevaxo’ri  har  yili  ham  bir  xilda  rivojlanavermaydi.  O’rtacha 

(odatdagidek) rivojlangan yillar kuchli ko’payish yillari bilan o’zgarib turadi. 

Olma  mevaxo’rining  zarari  asoan  mevani  zaralashi,  uning  sifatini  pasaytirib 

hosildorlikni  kamaytirishi  bilan  ifodalanadi.  Turli  yillarda  iqlim  sharoiti  hamda 

tabiiy  kushandalarning  ahamiyatiga  qarab  bu  hasharotga  qarshi  kurashilmasa,  u 

urug’li meva daraxtlarining hosildorligini 30% dan 70% gcha kamaytirib yuborishi 

mumkin.  

Olmaga  10  turga  mansub  kemiruvchi  va  3  turga  mansub  so‘ruvchi 

zararkunandalar jiddiy ta’sir ko‘rsatadi .