Tabiiyot-geografiya fakulteti

Bel’fler  AQSH  gakeltirilga.  O’bekistonda    XX  -  asrdan  beri  ko’paytiriladi. 

Hosili kam, sovuqqa chidamsiz, agrotehnik tadbirlarga talabchan. Asosan tog’ oldi 

hududlarida    yahshi  rivojlanadi.  Vegetatsiyasi  28  –  martdan  boshlanib    4  – 

noyabrgacha  davom  etadi  (220  kun  ).  Erta  gullaydi,  gullash  11  –  13  kun  davom 

etadi.  Mevasi  yirik  150  gramm,  meva  bandi  uzun,  dag’al  olma  tanasi  ko’kish  – 

sariq, yaltiroq, sersuv, nordon – shirin ta’mga ega. Urug’i  yirik. Kech hosil beradi, 

12 –yilda  47 klagramm 15 – 16 yosh – 180 klagramm hosil beradi. 

---

 

40 

Vaencen  Dastlab  R.R.Shreder  nomli  navlarni  iqlimlashtirish  markazining 

Samarqand  filiyaliga  AQSH  dan  keltirilgan.  Qishgi,  ta’mi  va  hosildorligi  yuqori 

nav.  Daraht  77.5  metr  balandlikkacha  o’sadi,  barglari  to’q  ko’k,  yaltiroq,  yirik 

tishli,  gullari  mayda,  to’q  pushti  rangda,  gul  changi  kam.  Mevasi    100  –  120 

gramm  qizg’ish karmin  rangda,  tiniq  yo’llar  o’tgan.  Meva  bandi ingichka, qisqa, 

urug’lari qisqa, yo’g’on, meva eti sariq yoki qizg’sh, sersuv, nordon ta’mli. O’rta 

gullaydi 12 – 20 aprel orasida.  Hosildorligi  yuqori  350 – 400 kilogrammga  yetib 

boradi.  Qari  daraxtlarda  mevalar  kichrayadi.  Noyabrda  yig’ilgan  hosil  IV  –  V 

oyigacha saqlanadi, lekin zararkunandalarga chidamsiz.  

Oltin  graym.  Kech  –  kuzgi,  chiroyli  shakl  va  tiniq  sariq  –  tillorangga  ega. 

Kelib chiqishi AQSH ning  g’arbiy Virgin shtati hisoblanadi. R.R.Shreder NIICV i 

V  da  iqlimlashtirilgan.  Erta  hosilga  kiradi.  Yuqori  baholanishiga  qaramay  kam 

tarqalgan, chunki  20 – 25 yoshgacha qora  rak kasalligi bilan kasallanadi. Daraxt 

bo’yi    6  –  7  metrga  etadi,  shohlanishi  yuqori  darajada.  Barglari    85  ×  56  mm 

o’rtacha kattalikda, gullari mayda,  38 × 48 mm  atrofida, to’q pushti gullaydi, gul 

bandi nozik va uzun, meva  76 – 80 mm diametrga ega. Vegetatsiya davri martdan 

noyabr    oyigacha.  Gullash  davri    8  –  10  kun.  4  yoshdan  hosil  beradi,    7-  8 

yoshgacha    50  kilogramm,  10  –  12  yosh    140  –  350  kilogramm  hosil  beradi. 

Sovuqqa chidamli. Mevalari  4 – 4,5 oygacha yaxshi saqlanadi, ta’mi o’zgarmaydi,  

transportirovkasi yaxshi. 5 ballik sistemada  4,4 ball olgan. Ta’mi  bo’yicha Kalvil 

olmadan  keyin    3  chi  o’rinni  olgan.  Rak  kasalligidan  daraxt  tanasi  tez  nobud 

bo’ladi.  

Mantuaner Janubiy Tirolyadan keltirilgan. Sovuqqa o’ta chidamli, qizil qon 

shirasi bilan deyarli zararlanmaydi. Daraxt balavdligi  6,5 – 7 metr, mevalari  70 – 

80  gramm,  sharsimon.  Vegetatsiya  davri  220  –  226  kun.  Erta  gullashi  sababli, 

ba’zan  bahorgi  sovuqdan  gullari  zararlanadi.  Sentabr  oxirida  vegetatsiyasi 

yakunlanadi.    XI  –  I  oyigacha  saqlanishi  mumkin.  Saqlash  davrida    7,4  % 

massasini yo’qotadi.