Tadbirkorlik pdf
Download 1.93 Mb. Pdf ko'rish
|
tadbirkorlik
Mas’ul muharrir --------
Taqrizchilar: Qoriyeva Yo.K.-iqtisod fanlari doktori, professor Suyunov D.X. -iqtisod fanlari doktori, professor ISBN 978-9943-333- - ©- “Iqtisodiyot”, 2010. KIRISh Hozirgi kunda respublikamizda kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishga alohida e’tibor berilmoqda. Chunki, kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirish masalasiga davlatimiz iqtisodiy siyosatining strategik vazifasi sifatida qaralmoqda. O’zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A. Karimov 2009 yilning asosiy yakunlari va 2010 yilda O’zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirishning eng muhim ustuvor yo’nalishlariga bag’ishlangan Vazirlar Mahkamasining 2010 yil 29 yanvarda bo’lib o’tgan majlisidagi «Asosiy vazifamiz - vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir» nomli ma’ruzasida kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish va bu borada zaruriy chora-tadbirlar majmuini amalga oshirish masalasiga alohida to’xtalib o’tar ekan, “Hozirgi kunda kichik biznes subyektlari yalpi ichki mahsulotning qariyb 50 foizini ishlab chiqarmoqda. Holbuki, 2000 yilda bu ko’rsatkich 30 foizni tashkil etgan edi. Bunday natija birinchi navbatda kichik biznes va hususiy tadbirkorlik davlat tomonidan doimiy qo’llab-quvvatlanayotgani samarasidir” 1[1] , -deb alohida ta’kidlashi mamlakatimizda kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishni yangi bosqichlarga ko’tarishni nazarda tutadi. Bugungi kunda ushbu soha nafaqat milliy iqtisodiyotning o’sish sur’atlarini jadallashtirish, balki bugungi kun uchun dolzarb hisoblangan aholini ish bilan ta’minlash va turmush darajasini oshirish masalalarini hal etishda ham yetakchi o’rin tutmoqda. Lekin shu bilan birga, bu borada ayrim muammolarga ham duch kelinmoqdaki, buning asosiy sababi kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini boshlayotgan shaxslarning ishni nimadan boshlamoq kerakligi, uni qanday tashkil etish zarurligi va boshqarish sirlari haqida to’la tasavvurga ega emasligidadir. Shu jihatdan qaralganda, mazkur o’quv qo’llanma yuqoridagi muammolarni samarali bartaraf etishga muhim hissa qo’shadi. «Kichik biznes va tadbirkorlik» fani bo’yicha respublikamiz va MDH mamlakatlarining yetakchi olimlari tomonidan ko’plab darslik va o’quv qo’llanmalar chop etilgan. Jumladan, Abdullayev A., Sotvoldiyev A. va boshqa mualliflar tomonidan 2004 yilda «Kichik va o’rta biznes: tashkil etish, rejalashtirish, boshqarish» nomli o’quv qo’llanmasi nashr etilgan. Unda kichik va o’rta biznesni tashkil etish, rejalashtirish va boshqarish masalalari atroflicha yoritilgan. Bundan tashqari, qo’llanmada bugungi kunda tadbirkorlik faoliyati bilan shug’ullanishni maqsad qilib qo’ygan shaxslar uchun biznesga kirib borish bilan bog’liq atamalar izohi berilgan. Yuldashev Sh.A. tomonidan 2003 yilda chop etilgan «Malыy biznes i predprinimatelstvo» nomli o’quv qo’llanmada O’zbekistonda kichik biznesning shakllanishi va rivojlanishi, uning tashkiliy-huquqiy shakllar, kichik biznes infratuzilmasi, biznes-reja ishlab chiqish masalalari va kichik korxonalar faoliyatini iqtisodiy tahlil qilish usullari ko’rsatib berilgan. Lapusta M.G. tahriri ostida 2003 yilda chop etilgan «Pred-prinimatelstvo» 1[1] Каримов И.А. Асосий вазифамиз – Ватанимиз тараққиёти ва халқимиз фаровонлигини янада юксалтиришдир.- Т.: Ўзбекистон, 2010. nomli o’quv qo’llanmada tadbirkorlikning umumiy tavsifi va tashkiliy-huquqiy shakllari, tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish, biznes-reja tuzish, moliyaviy faoliyatini tahlil qilish, soliqqa tortish va tadbirkorlik psixologiyasi masalalari keng yoritilgan. Gorfinkel V.Ya., Polyak G.B. va Shvandar V.A.lar tomonidan 2002 yilda tayyorlangan «Predprinimatelstvo» nomli o’quv qo’llanmada Rossiyada tadbirkorlikning shakllanishi va o’ziga xos xususiyatlari, uning zamonaviy shakllari, faoliyat turlari, moliyaviy faoliyatini boshqarish, tahlil qilish va soliqqa tortish masalalari keng yoritilgan. Siropolis Nikolas N. tomonidan 2001 yilda chop etilgan «Upravleniye malыm biznesom» nomli o’quv qo’llanmada kichik biznesning iqtisodiyotda tutgan o’rni, kichik biznesni tashkil etish va boshqarish masalalari atroflicha yoritilgan. Gorfinkel V.Ya. va Shvandar V.A. tomonidan 2004 yilda nashr etilgan «Maliy biznes: Organizasiya, ekonomika, upravleniye» nomli o’quv qo’llanmada Rossiya va xorij mamlakatlarida kichik biznesning rivojlanishi, uning iqtisodiyotda tutgan o’rni, kichik biznes faoliyatini tashkil etish, boshqarish va tahlil qilish masalalari keng yoritilgan. Yuqorida qayd etilgan o’quv qo’llanmalardan farqli o’laroq, mazkur o’quv qo’llanma O’zbekiston Respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi tomonidan tasdiqlangan «Kichik biznes va tadbirkorlik» fani o’quv dasturi asosida tayyorlangan. Unda kichik biznes va tadbirkorlik bo’yicha xorij iqtisodchi-olimlari tomonidan ilgari surilgan nazariya va maktablarning vujudga kelishi va taraqqiy topishi, kichik biznes va tadbirkorlik tushunchalari, ularning iqtisodiyotda tutgan o’rni, respublikada kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirishning o’ziga xos xususiyatlari, kichik biznes va tadbirkorlikning tashkiliy-huquqiy asoslari va ularni davlat tomonidan qo’llab-quvvatlash masalalari keng yoritilgan. Shuningdek, ushbu o’quv qo’llanmada kichik biznes va tadbirkorlik faoliyatini tashkil etish, rejalashtirish, boshqarish, uning moliyaviy holati va kredit bilan ta’minlash shakllari, bank, soliq, moliya muassasalari va audit tizimi bilan aloqalari, ularning soliqqa tortilish mexanizmlari va imtiyozlari, tadbirkorlik etikasi va madaniyati, kichik biznes va tadbirkorlik subyektlarining eksport salohiyati baholash usullari, shuningdek, O’zbekistonda kichik biznes va tadbirkorlikni rivojlantirish istiqbollari batafsil bayon etilgan. O’quv qo’llanma mualliflari kichik biznes va tadbirkorlik fao-liyati bilan shug’ullanuvchi xodimlar, ishbilarmonlar va oliy o’quv yurtlari talabalarining qo’llanmaning mazmuni, tuzilishi yuzasidan bildirgan taklif, mulohaza va maslahatlarini bajonidil qabul qiladilar. |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling