Tafakkur psixologiyasi predmeti

REJA:
1. Tafakkur psixologiyasi predmeti
2. Tafakkur operatsiyasi
3. Tafakkur shakllari
4. Tafakkur sifatlari
5. Tafakkur turlari

TAFAKKUR PSIXOLOGIYASI PREDMETI

PSIXOLOGIYA
LOGIKA
MANTIQ
FALSAFA
KIBERNITEKA
TAFAKKUR
P.I.IVANOV
TAFAKKUR insonning shunday aqliy faoliyatidirki, bu faoliyat voqelikni eng aniq, to’liq, chuqur va umumlashtirib aks ettirishga, insonning tag’in ham oqilona amaliy faoliyat bilan shug’ullanishga imkon beradi.
Tafakkur voqelikning umumlashgan, holda va so’z hamda o’tmish tajriba vositalariga aks ettirilishi
M.V.Gamezo
Tafakkur- bu o’z mahsuloti bilan voqelikni umumlashtirib, bavosita aks ettirishni harakterlaydigan, umumlashtirish darajasi va foydalanadigan vositalariga hamda usha umumlashmalar yangiligiga bog’liq bog’liq ravishda turlarga ajratishdan iborat jarayon,bilish faoliyatidir
TAFAKKUR- ijtimoiy –sababiy, nutq bilan chambarchas bog’liq muhim bir yangilik qidirish va ochishdan iborat psixik jarayondir, boshqacha qilib aytganda, tafakkur voqelikni analiz va sintez qilishda uni bevosita va umumlashtirib aks ettirish jarayonidir.
O.K.Tixomirov
A.V.Petrovskiy
Tafakkur psixologiyasi pretmeti yuzasidan mulohaza yuritib, tafakkurni turli yo’nalishlarga ajratadi, fikr yuritish faoliyati ekanligini tan oladi, lekin uni pretmetli-amaliy faoliyat deb nomlaydi
TAFAKKUR- bu orientirlash-tadbiqot faoliyati, orientirovka jarayonidir, ya’ni orientirovka jarayoni, orentirovka faoliyati.
A.N.Leontev
P.YA.Galperin
TAFAKKUR atrof-muhitdgi voqelikni nutq yordami bilan bavosita, umumlashgan holda aks ettiruvchi psixik jarayon, ijtimoiy-sababiy bog’lanishlarni anglashga, yangilik ochishga va bashorot qilishga yo’naltirilgan aqliy faoliyatdir.

TAFAKKUR OPERATSIYASI

Analiz va sintez
Taqqoslash
sistemalashtirish
klassifikatlashtirish
konkretlashtirish
UMUMIYLASHTIRISH
abstraksiya

• Ahunday bir tafakkur operatsiyasidirki,
• Uning yordami bilan biz narsa va hodisalarni fikran yoki amaliy va xususiyatlarini tahlil qilamiz

analiz

• Shunday bir tafakkur operatsiyasidirki, biz narsa va hodisalarning analizga bo’lingan, ajratilgan ayrim qismlarini,
• Bo’laklarini sintez yordami bilan fikran yoki amaliy ravishda birlashtirib, butun holiga keltiramiz.

sintez
Analiz va sintez o’zaro bevosita mustahkam bog’langan yagona jarayonning 2 tomonidir
Taqqoslash- shunday bir tafakkur operatsiyasidirki, bu operatsiya vositasi bilan obektiv dunyodagi narsa va hodisalarning bir-biriga o’xshashligi va bir-biridan farqi aniqlnadi.
Abstraksiya jarayonida obektdan ajratib olingan belgining o’zi tafakkurning mustaqil obekti bo’lib qoladi. Abstraksiya operatsiyasi analiz natijasida vujudga keladi.
taqqoslash
abstraksiya
UMUMLASHTIRISH
MAZMUNIGA KO’RA
ELEMENTAR
EMPIRIK
TUSHUNCHALI
NAZARIY
FIKIRNING YO’NALISHIGA KO’RA
XUSUSIYDAN UMUMIYGA
UMUMIYDAN XUSUSIYGA
YAKKADAN UMUMIYGA VA UNDAN XUSUSIYGA
UMUMIYDAN XUSUSIYGA VA O’SHA UMUMIYDAN YANADA UMUMIYGA
KAMROQ UMUMIYDAN YANADA UMUMIYGA
Umumiy mavhum belgi va hususiyatlarni yakka yolg’iz obektlarga tatbiq qilish bilan ifodalanadigan fikr yuritish operatsiyasi insonning barcha faoliyatlarida aktiv ishtirok etadi
KONKRETLASHTIRISH
Insonning bilish faoliyatida muhim rol o’ynovchi fikr yuritish operatsiyalaridan biri
klassifikatsiyalash
Fikr obektiv hisoblangan narsa va hodisalarni zamon, makon, va mantiqiy jihatdan ma’lum tartibda joylashtirishdan iborat fikr yuritish operatsiyasi bilimlarni o’zlashtirishda, ko’nikma va malakalarni tartibga solishda muhim rol o’ynaydi.
sistemalshtirish