Тақырыбы: Күрделі тұздарға байланысты есептерді шығару әдістемесі

Translated from Uzbek to Kazakh - www.onlinedoctranslator.com



Тақырыбы: Күрделі тұздарға байланысты есептерді шығару әдістемесі
Жоспар:

1. 
   Күрделі тұздардың пайда болу тарихы
   
2. 
   Күрделі тұздардың номенклатурасы
   
3. 
   Комплексті тұздарды коваленттік байланыс әдісімен алу
   

Белгілі бір химиялық қосылыстардың түзілуі үшін барлық атомдар валенттілігіне сәйкес химиялық байланыстардың белгілі бір санын құрады.

Мысалы: PtCl2×2KCl, PtCl4×2NH3, CrCl3×6NH3, CuSO4×5H2O, CoCl3×4NH3 және т.б. Бір элемент, кобальт хлоры және NH3 қатарда әртүрлі түсті қосылыстар түзді:
CoCl3×6NH3-сары; CoCl3×5NH3 қаныққан алтын;
CoCl3×4NH3-жасыл; CoCl3×4NH3- көгілдір түсті.
мұндай қосылыстар комплексті қосылыстар деп аталады.
Құрамында күрделі ион немесе қатты күйдегі барлық ерітінділерде бос радикалдар бар молекуласы бар қосылыстарды кешенді қосылыс деп атайды.аты
Ол комплексті қосылыстар элементтерінің бірлескен валенттілігін көрсету нәтижесінде пайда болды. А.Вернер мен С.Ергенсен күрделі қосылыстардың пайда болуы түріндегі негізгі координация теориясын жасады. Осы саны үшін А.Вернер химия бойынша Нобель сыйлығының лауреаты атанды (1913 ж.).
Қолданыстағы терминдердің анықтамасы бойынша кез келген күрделі қосылыс қосылыстар санымен анықталатын аралық ион (атом) (М) және лиганд-L (қосу) санынан тұрады. Жалпы, күрделі қосылыстар Cat[MeLn], [MeLn]An және [MeLn] формуласымен берілген.
Әрбір комплекстің түзілуі иондардың тотығу дәрежесі (+n) және координациялық саны (ks) арқылы анықталады. Аралық ионның тотығу дәрежесі сол ионның ағымдағы күйіне тең.Аралық ионның координациялық саны деп аралық комплексті қосылыстағы лигандалармен максималды байланыстар саны.Мысалы, Pt-аралық ионның тотығу дәрежесі. K2[PtCl4(NH3)2]+ 2 комплексті қосылыстарда координациялық саны 4(Cl)+2(NH3)=6, яғни Pt+ ионы, 4 Cl- ион және 2 NH3 молекуласы 6 химиялық байланыс түзеді:
NH3
Cl Cl
Пт
Cl Cl
NH3
Аралық иондық координациялық санның мәні иондық радиусқа, тотығу дәрежесіне, атомдық орбитальдардың гибридтенуіне, лигандтың табиғатына және иондар санына байланысты.Координациялық саны Zn2+, Cu2+, Fe3+, Fe2+, Cr3+, Al3+. , Co3+, Ni2+, Ni3+, Mg2+, Ca2+, Pt2+, Pd2+) иондары 4,5,6 тотығу дәрежесі +4 және +6 иондар (Pt4+, Pd4+, Ir4+, Os4+, Ru4+, MoO22+, WO22+ координациялық саны мүмкін) 6, 8 немесе 12-ге дейін болады. Комплексті қосылыстардың құрамдас бөліктерінің бірі лигандтар болып табылады.
иондары, NH3, CO, NO, H2O, NH(CH3)2... ұқсас молекулада күрделі қосылыстағы аралық ионның координациялық саны 1 ғана болады және оларды моноденттік лигандтар деп атайды.SO42-, CO32-, H2N- CH-2CH2-NH2, H2N-CH2-COO- сияқты иондық молекулалардың құрамында екі ковалентті жұп немесе екі жұптан көп бивалентті электрондар болады, сондықтан олар бір уақытта екі координациялық кеңістікті алады, оларды биденттік лигандтар деп атайды.Мұндай молекулалардың құрамында көбірек болады. 2-ден астам және оннан астам донорлық атомдар.Сондықтан көп тіс ауруы пайда болады. Мұндай лигандтарды полиденттік лигандтар деп атайды.Полиденттік лигандтарды «комплексондар» деп те атайды. Мұндай кешендерге этилендиаминтетрасірке қышқылының екі натрий тұзы (Трилон В) жатады.Кейбір жағдайларда бір аралық ионның координациялық (байланыстырушы) лигандасы бір мезгілде басқа аралық ионмен үйлестіріледі. Бұл жағдайда лиганд екі ионды байланыстыратын «көшірме» рөлін атқарады. Мұндай лигандтарды сол себепті «мыс» лигандтары деп атамайды.