Тақырыбы: Күрделі тұздарға байланысты есептерді шығару әдістемесі

Комплексті қосылыстардың тұрақтылығы:Күрделі қосылыстар әртүрлі еріткіштерде еритін еріткіштер пайда болды. Кейбір жағдайларда күрделі қосылыстардың синтезі кезінде ерітіндіде еріген. Ерітіндідегі күрделі қосылыстар тәуелсіз және бұл ерітіндіде олар көп негізді электролиттер сияқты әрекет етеді. Олардың ерітіндіде еруі, диссоциациялануы, реакциясы, түзілуі көп сатылы қайтымды процестерден тұрады.Үйінді түрде ерітіндідегі комплекс түзілуі Mm++nL-=[MLn](mn), егер біз формуламен анықталады. Бұл реакцияға массалық әсер заңын қолданыңыз:
Kmuv=[MLn](mn)/[Mm+]×[L-]n
Kmv – комплекс түзілу реакциясының тепе-теңдік константасы немесе кешеннің тұрақтылығы.Ол комплекс деп аталады және көп жағдайда В әрпімен белгіленеді.Кез келген комплекстің комплекстік көлемі жеткілікті үлкен болса (егер комплекс үлкен), онда комплекс тұрақты.Мысалы: [Fe( CN)6]4- сондықтан Ktruakli=1×10-³^⁷Hm [Cu(NH3)4]2+ сондықтан Ktruqlı=1×10-¹² болатын қосылыстардың бірі тұрақты болып саналады.
K=[Cu2+]*[NH3]4/[[Cu(NH3)4]2+]=1×10-12
K=[Fe2+]*[(CN)-] 6/[[Fe(CN)6]4-] =1×10-37
Комплексті қосылыстардың тұрақтылығы кешеннің металл ионының және ерітіндідегі лигандтың концентрациясына емес, күрделі қосылыстардың құрамына, температурасына, балқу табиғатына байланысты. Катиондық және аниондық комплексті қосылыстар диссоциацияланған кезде сыртқы сферадағы иондар белсенді сфераға бөлінеді.
[Cu(NH3)4SO4]= [Cu(NH3)4]2++SO2-
K4[Fe(CN)6]=4K++[Fe(CN)6]4-
Келесі қадамда жұмыс сферасы толығымен бөлінеді, яғни металл ионы лигандтарға бөлінеді:
[Cu(NH3)4]2+=[Cu(NH3)3]2++NH3 I басу
[Cu(NH3)3]2+=[Cu(NH3)2]2+ +NH3 II түймесін басыңыз

1. 
   [Fe(CN)6]4- =[Fe(CN)5]3-+CN- I басу
   

Тінтуірдің сол жақ батырмасын басу үшін Ktrakli мынаны білдіреді: Ktrakli=[[Fe(CN)5]3-*[CN-]/[[Fe(CN)6]4 b)[Fe(CN)5]3- =[Fe( CN) 4]2- + CN- II , C=[[Fe(CN)4]2-][CN-]/[[Fe(CN)4]2-] диссоциациялануын жалғастырады. қалды, бірақ өзгермейді Fe(CN)6]4- = Fe2++6CN- формулада жазылады.Теңдеулерден оның жұмыс сферасының диссоциациялануы, яғни комплекс ионы сияқты қайтымды процесс екені көрініп тұр. . Бұл қайтару процесінің тұрақты жылдамдығы бар. Сол жақ тепе-теңдік константасы комплексті қосылыс деп аталады.Күрделі қосылыстар көптеген тірі ағзалар мен адам шаруашылығында бейорганикалық және органикалық қосылыстарға қарағанда бірнеше мың есе маңызды. Мысалы, хлорофилл, гемоглобиннің гемдік бөлігі, көптеген ферменттердің коферменттік бөліктері (витамин-В12), түрлі бояғыштар (берерлин көкі), Металдарды жоюда қолданылатын катализаторлар (Сиглер-Натта катализаторлары), тұздардың күрделі қосылыстары қолданылды. Өзбекстанда профессор М.А.Азизов, академик Н.А.Парпиев кешенді оқыту мектептерін құрды.