Tairova m. M., Abdulloev a. J. Logistika

Kanal uzunligi bo'yicha ishlab chiqaruvchidan iste'molchiga 
tovarlarni ilgari surish bo'yicha ishlarni bajaradigan oraliq aloqalar 
soni tushuniladi. 
Uzunligi nolga teng bo'lgan kanal to'g'ridan-to'g'ri marketing 
kanali deb nomlanadi, chunki unda oraliq aloqalar mavjud emas, u 
faqat sotuvchi va iste'molchidan iborat. 
Taqsimot kanalining kengligi - har bir kanal darajasi uchun 
ajratilgan taqsimot kanali ishtirokchilari soni. 
Qolgan kanallar bilvosita marketing kanallari va birdan uchgacha yoki 
undan ko'p bosqichlarni o'z ichiga olishi mumkin. 
Bir bosqichli kanal bitta vositachining mavjudligini taxmin 
qiladi. Iste'mol bozorlarida ushbu vositachi odatda chakana 
sotuvchidir va ishlab chiqarilgan tovarlar sotiladigan bozorlarda ular 
ko'pincha savdo agenti yoki vositachi hisoblanadi. 
Ikki bosqichli kanal ikkita vositachini o'z ichiga oladi. Iste'mol 
bozorlarida bunday vositachilar odatda ulgurji va chakana savdo 
qilishadi; sanoat tovarlari sotiladigan bozorlarda savdogarlar sanoat 
distribyutori va dileri bo'lishi mumkin. 
Uch bosqichli kanal uchta vositachini qamrab oladi. Ko'p 
bosqichdagi kanallar mavjud, ammo ular kamroq tarqalgan. Ishlab 
chiqaruvchilarning nuqtai nazaridan, taqsimot kanali qanchalik ko'p 
bo'lsa, uni boshqarish imkoniyati shunchalik kam bo'ladi. 
Kanal kengligi, ya'ni har bir darajadagi mahsulotlarni 
taqsimotda qatnashadigan vositachilar soni. Shuning uchun har 
qanday kompaniyaning asosiy vazifasi har bir kanal darajasida qancha 
vositachidan foydalanish to'g'risida qaror qabul qilishdir. Tovarlarni 
taqsimot kanalini shakllantirishda birinchi navbatda kanalning 
tuzilishi, ya'ni kanallar soni va kanal ishtirokchilarining o'ziga xos 
tarkibi to'g'risida qaror qabul qilinadi. Asosiy va ixtisoslashtirilgan 
kanal ishtirokchilarini taqsimlanadi. 

---

36