Talabalarda amaliy va seminar mashgʻulotlarida interfaol texnologiyalarini joriy etishning pedagogik mexanizmlari adpi katta o‘qituvchisi PhD. dost. Qodirova Buzulayxo Turg‘unovna Annotatsiya

Talabalarda amaliy va seminar mashgʻulotlarida interfaol texnologiyalarini joriy etishning pedagogik mexanizmlari
ADPI katta o‘qituvchisi
PhD. dost. Qodirova Buzulayxo Turg‘unovna

Annotatsiya: Ushbu maqolada dars haqida ma'lumot, amaliy mashg‘ulot va uning turlari haqida, shuningdek, talabalarda amaliy va seminar mashgʻulotlarida interfaol texnologiyalarini joriy etishning pedagogik mexanizmlari to‘g‘risida fikr yuritilgan.
Kalit so‘zlar:dars,amaliy, interfaol, yechim,talaba, pedagogik, mazmuni, maqsad, usul
Dars- bu o'quvchilarni o'qitish, rivojlantirish va tarbiyalash muammolarini hal qilishda tizimli ravishda qo'llaniladigan o'qituvchilar va talabalarning ma'lum vaqt oralig'ida doimiy tarkibi faoliyatini tashkil etish shaklidir.
Dars- bu bir xil yoshdagi, doimiy tarkibga ega bo'lgan, qat'iy belgilangan jadval bo'yicha va hamma uchun yagona o'quv dasturiga ega bo'lgan bir guruh talabalar bilan mashg'ulotlarni tashkil etish shakli. Ushbu shaklda ta'lim jarayonining barcha tarkibiy qismlari: maqsadi, mazmuni, vositalari, usullari, tashkil etish va boshqarish faoliyati va uning barcha didaktik elementlari taqdim etiladi.Har qanday darsning tug'ilishi uning yakuniy maqsadi - o'qituvchi erishmoqchi bo'lgan narsani anglash va to'g'ri, aniq belgilashdan boshlanadi; keyin vositalarni o'rnatish - maqsadga erishishda o'qituvchiga nima yordam beradi va shundan keyingina usulni aniqlaydi - maqsadga erishish uchun o'qituvchi qanday harakat qiladi.
Darslar didaktik maqsadi, darsni tashkil etish maqsadi, darsni o`tkazish mazmuni va usullari, o`quv jarayonining asosiy bosqichlari, darsda hal etiladigan didaktik vazifalar, o`qitish usullari, o`quvchilarning bilim olishini tashkil etish yo`llari asosida tasniflanadi. tadbirlar.
Ushbu yondashuvga muvofiq quyidagi besh turdagi darslar ajratiladi:yangi o'quv materialini o'rganish darslari (1-tur);
bilim, ko'nikma va malakalarni oshirish darslari (bu ko'nikma va malakalarni shakllantirish, o'rganilgan narsalarni maqsadli qo'llash va boshqalarni o'z ichiga oladi) (2-dars turi);
umumlashtirish va tizimlashtirish darslari (3-tur),
birlashtirilgan darslar (4-tur);
bilim, ko'nikma va malakalarni nazorat qilish va tuzatish darslari (5-tur)."O'quv jarayonini tashkil etish shakllari" mavzusini o'rganish jarayonida alohida shakllarning samaradorligiga alohida e'tibor berilishi kerak. Qiziqarli narsa deb ataladi talabalar o'rganish piramidasi, Amerika tadqiqotlari natijalariga ko'ra "Maktab direktori" jurnali tomonidan taklif qilingan:
Ma'ruza-monolog
O'qish (mustaqil)
Audio-video trening
Ko'rsatish (demo)
Munozara guruhi (kichik guruhda o'quv materialini muhokama qilish)
Faoliyat jarayonida mashq qilish
Boshqalarga ta'lim berish (bola bolani o'rgatadi). Xususan, Talabalarda amaliy va seminar mashgʻulotlarida interfaol texnologiyalarini joriy etishning pedagogik mexanizmlariga to‘xtalib o‘tishni joiz deb topdik.
Amaliy mashg`ulot darslari oliy ta'lim muassasalarida o`quv jarayonining asosiy shakllaridan biri bo`lib unda, o`quvchilarning mustaqil ishlash qobiliyatlari shakllantiriladi. O`z bilimlarini chuqurlashtiradi va mustahkamlaydi.Amaliy mashg`ulot darslarini ikki turga ajratish mumkin, bular ma`ruza darsi mavjud bo`lgan va ma`ruza darsi mavjud bo`lmagan fanlardan (chet tili), o`tkaziladigan mashg`ulotlardir. Amaliy mashg`ulot darslari fanning dasturlari hamda tematik rejalariga qat`iy amal qilingan holda o`tkaziladi.

Amaliy mashg`ulot darslariga o`qituvchi juda puxta tayyorgarlik ko`rishi talab etiladi. U amaliy mashqlar yechish davomida paydo bo`ladigan har qanday muammolarni atroflicha o`quvchilarga tushuntirib berish qobiliyatiga ega bo`lishi lozim.O`qituvchi har bir amaliy mashg`ulot darsini o`tkazish rejasini puxta tuzib chiqishi kerak. Uni qanday yangi pedagogik texnologiyalaridan yoki yangi interaktiv usullardan foydalanishni aniqlab olishi zarur.

Interfaol ta`lim o`qitish jarayonining asosiy ishtirokchilari – o`qituvchi, talaba va talabalar guruhi o`rtasida yuzaga keladigan hamkorlik, qizg`in baxs-munozalar, o`zaro fikr almashish imkoniyatiga egalik asosida tashkil etiladi, ularda erkin fikrlash, shaxsiy qarashlarini ikkilanmay bayon etish, muammoli vaziyatlarda yechimlarni birgalikda izlash, o`quv materiallarini o`zlashtirishda talabalarning o`zaro yaqinliklarini yuzaga keltirish, o`qituvchi - talaba - talabalar guruhi”ning o`zaro bir-birlarini xurmat qilishlari, tushunishlari va qo`llab-quvvatlashlari, samimiy munosabatda bo`lishlari, ruhiy birlikka erishishlari kabilar bilan tavsiflanadi.
Interfaol TT mohiyatiga ko`ra suhbatning “talaba - axborot-kommunikatsion texnologiyalar” shaklida tashkil etilishi talabalar tomonidan mustaqil ravishda yoki o`qituvchi rahbarligida axborot texnologiyalari yordamida bilim, ko`nikma, malakalarning o`zlashtirilishini anglatadi.
O`qituvchi interfaol ta`lim yordamida talabalarning qobiliyatlarini rivojlantirish, mustaqillik, o`z-o`zini nazorat, o`z-o`zini boshqarish, samarali suhbat olib borish, tengdoshlari bilan ishlash, ularning fikrlarini tinglash va tushunish, mustaqil, ijodiy, tanqidiy fikrlash, muqobil takliflarni ilgari surish, fikr-muloxazalarini erkin bayon qilish, o`z nuqtai nazarlarini himoya qilish, muammoning yechimini topishga intilish, murakkab vaziyatlardan chiqa olish kabi sifatlarni shakllantirishga muvaffaq bo`ladi. Eng muhimi, interfaol TTni qo`llash orqali o`qituvchi talabalarning aniq ta`limiy maqsadga erishish yo`lida o`zaro hamkorlikka asoslangan harakatlarini tashkil etish, yo`naltirish, boshqarish, nazorat va tahlil qilish orqali xolis baholash imkoniyatini qo`lga kiritadi.
Amaliy mashg`ulotda yangi pedagogik texnologiyalar yoki interaktiv usullardan foydalanish uchun imkoniyatlar katta bo`ladi. O`qituvchi darsga kirib tashkiliy ishlarni o`tkazadi, auditoriyani darsga tayyorgarligi yozish va o`chirsh vositalarining mavjudligi hamda o`quvchilarning davomati aniqlanadi. Amaliy mashg`ulot darslarida savol-javoblar, diskussiyalar tashkil qilinadi, faol ishtirok etgan talabalar rag`batlantiradi.
Amaliy mashg`ulot darslarini dastur bo`yicha sifatli o`tilishini talabalar bilimining o`z vaqtida adolatli va xolisona baholanishini fandan ma`ruza olib boruvchi o`qituvchi muntazam nazorat qilib borishi shart. Shuningdek amaliyot o`qituvchisi bilan dastur bajarilishi uchun amaliy darslarda nimalarga alohida e`tabor qaratilishi, ma`ruzada mavzularni qaysi qismlari kam yoki ko`proq yoritilgani va boshqa o`quv-uslubiy masalalarda maslahatlashib fikrlashib turishlari lozim.
Xulosa qilib aytganda ,talabalar tomonidan yangi bilimlarni mustaqil ravishda o'zlashtirish strukturaviy element sifatida u darsda boshqa o'rinni egallaydi va turli usullar bilan amalga oshiriladi. Darsni o`quv materialini mustaqil o`rganishdan boshlash mumkin, keyin o`qituvchining tushuntirishi o`quvchilar tomonidan mustaqil ravishda olingan bilimlarni aniqlashtirish va chuqurlashtirishga qaratilgan. Talabalar uchun mavjud bo'lgan o'quv materialini mustaqil o'rganish o'qituvchining taqdimoti bilan birlashtirilishi mumkin, shuningdek olingan bilimlarni tushunish va tizimlashtirish uchun taqdimotdan keyin ham amalga oshirilishi mumkin, lekin har doim talabalarning yangi bilimlarni o'zlashtirish bo'yicha mustaqil ishi. o'qituvchining ko'rsatmasi. U doimiy ravishda talabalar faoliyatini tashkil etish haqida g'amxo'rlik qiladi, ularga rahbarlik qiladi, ish jarayonida qo'shimchalar kiritadi, ya'ni. o‘quvchilarning o‘quv faoliyatini boshqaradi.
Yangi bilimlarni idrok etish va ularni idrok etish bosqichida o‘quvchilarni ularni umumlashtirish va tizimlashtirishga to‘g‘ri yetkazish muhim ahamiyatga ega.