Talabasi Sharofova Sabinaning tarmoq texnalogiyalari fanidan tayyorlagan mustaqil ta’limi enternet tizimini yaratishda ish olib borgan olimlar ijodi

Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika

universiteti fizika matematika fakulteti matematika

-informatika ta’lim yo’nalishi 303-kechki guruh

Talabasi Sharofova Sabinaning tarmoq

texnalogiyalari fanidan tayyorlagan mustaqil

ta’limi

ENTERNET TIZIMINI YARATISHDA ISH OLIB BORGAN OLIMLAR IJODI

Internetning yaratilish tarixi sobiq Sovet Ittifoqining koinotga ilk insonni yuborgani bilan bog'liq. G ap shundaki, o ‘tgan asrning 60-yilIarida ikki qudratli davlatlar — Amerika va sobiq Sovet Ittifoqi o'rtasida ilm va harbiy sohada o ‘zaro raqobatlashish jarayoni ayni kuchaygan edi. Shu davrlarda kim ustun ekanini isbotlash maqsadida bu ikki davlat hukumatlari va olimlari atom bombasi, koinotni zabt etish kabi izlanishlar ustida jadal ish olib borishgan. Sobiq Sovet Ittifoqining koinotni o ‘rganish bo‘yicha amalga oshirgan birinchi muvafifaqiyatli tajribasi amerikaliklarni sarosimaga solib, mudofaa va atom bombasi hujumi ehtim olidan yangi himoya vositalarini ixtiro qilish va kuchaytirish borasida o ‘ylantirib qo'yadi. M ashhur Vikipediya on-layn m a'lum otnom asi bu haqdashunday deb yozadi: «1957-yilda sobiq Sovet Ittifoqi yerning s u n ’iy yo ‘Idoshini fazoga chiqarganidan s o ‘ng A Q SH Mudofaa vazirligi xavotirga tushdi. Negaki, mamlakat axborotni saqlash borasida ishonchli tizimga ega bo ‘lishi zarurati yuzaga kelgan edi.

Bugungi kungacha Internet faoliyatining asosi bo‘lmish T C P /IP umumiy protokoli bu borada har xil boshqa turdagi kom pyuter tizim larini bir yaxlit tarm oqqa birlashtira oldi. T C P /IP m a’lumotlar uzatish protokolining ixtirochilari Robert Kan va Vinton Grey Syorflar bo‘lib, ular Leonard Kleynrok boshchiligida Internetning ibtidoiy namunasi — ARPANET tarm og'i ustida ishlaganlar. Shu sababli bu uch olimni tarixchilar Internetning otalari deb ataydi. ARPA N ETning birinchi server-kompyuteri 1969-yilning 1-sentabr kuni Los-Anjelesdagi Kaliforniya universitetida o ‘rnatilgan. M azkur «Honeywell 516» (ingl. tilida «asal qudug‘i» m a’nosini bildiradi) kompyuteri atigi 12 KB operativ xotiraga ega bo'lgan. Hozirda zamonaviy «Pentium 4» shaxsiy kom pyuteri operativ xotirasining o ‘rtacha hajmi 2 GB (ya’ni, 2 097 152 KB) ga tengdir, bu birinchi server xotirasiga nisbatan 174 762 m arta ko‘proq, demakdir. Ilk bor yaratilgan m arshrutizator — m a ’lu m o tla rn i y o 'n a ltiru v c h i u sk u n an in g kattaligi esa hozirda ro ‘zg‘orda ishlatiladigan Leonard Kleynrok muzlatgichdek bo‘lgan.