Ta`lim muassasalarida nutqni rivojlantirish dasturini amalga oshirish vositalari Reja

Ko`rsatmalilik usulida quyidagilarga diqqat qilish lozim.
1. Rasm-illyustratsiya, narsa, buyum va boshqa ko’rgazmalar-ning bolalar yoshiga mos bo’lishi, ranglarning aniq yorkin bo’lishiga ahamiyat berish.
2. Ko’rgazmali vositalarning asosiy mazmunini ifodalovchi jihatlarga bolalar diqqatini jalb etish.
3. Ko`rsatmali vositalarni bolalarning kuzatishlari uchun imkoniyat berish va har bir yosh guruh uchun bu usulda olib boriladigan ishlarni aniq belhilab olish.
Maktabgacha ta'limning kichik guruhidan boshlab ko’rgazmali usulni qo`llash orqali bolalar nutqi o’stiriladi, bunda kiyoslash, ajratish, tuplash, umumlashtirish va tasvirlashga alohida ahamiyat beriladi.
Katta va tayyorlov guruhlarda ko’rgazmali vositalar asosida tasviriy, ijodiy hikoya tuzishga alohida etibor beriladi, bunda quyidagicga ish olib boriladi.
Rasm, buyum ko’rgazmani bolalar ko’zatadilar;
tarbiyachi tomonidan ko’rgazma yo’zasidan suhbat uyo’shtiriladi;
ko’rgazma asosida tasviriy va ijodiy hikoyalar to’ziladi, bolalar hikoyani so’zlab beradilar;
hikoya mazmuni, gap qurilishi, bolalarning hikoyani bayon qilish qobiliyatlari, nutqni egallashi, nutq odobiga rioya qilishiga ko`ra tahlil qilinadi.
Amaliy usul. Amaliy usulning asosiy maqsadi bolalar egallagan bilimlarni amalda qo`llash, nutqiy malakasini oshirishdan iboratdir. Amaliy usulda bilim va malakalar mashq qilish, topshirikni mo’staqil bajarish orqali, oddiy tajribalar o’tkazish kabi amaliy faoliyatda egallanadi, amaliy usulda ko’rgazmalilik usuli, so’z usuli birgalikda qo’llaniladi va nutq o’stirishning barcha vazifalarini bajarishda ishtirok etadi, bolalar mo’staqil ravishda tapshiriklarni bajaradi, nutq uchun so’z va gapni o’zi amaliy izlanish orqali topadi; bolalarning xonani tozalashi, kitoblarni tartibga keltirishi, o’yinchoqlarni ta'mirlashi, tabiat burcgahidagi mexnat faoliyatida amaliy usuldan foydalaniladi,ular o’zi bajargan ishlarni so’z va gap orqali ifodalaydilar.
Amaliy usulda bolalarning xotirasi, tafakkuri, ishlash qobiliyati shakllanadi, mo’staqil faoliyat, mo’staqil fikrlashi o’sadi, tevarak-atrofdagi hayotga, kattalar mexnatiga qiziqishlari, qadriyatlarimizga xurmati ortib boradi, kasb egallashga doir amaliy malakalari shakllanadi.