Ta’lim va taraqqiyot

 Namangan davlat pedagogika instituti “Ta’lim va taraqqiyot” ilmiy-uslubiy jurnali
2023-yil 4-son. ISSN: 2992-9008. UDK: 37
 
102 
Demak, 1991 - yilda mamlakat aholisining 40% shaharlarda yashagan bo‗lsa, 
2001 yilda 37 %, 2006 - yilda esa 36 % bunda qishloq aholisi ortib borayotgan o‗sish 
sur‘atlari, ma‘muriy cheklovlar, shuningdek, shahar aholisining bir qismining, 
ayniqsa mutaqillikning dastlabgi yillarida chetga migratsiya oqimi sabab bo‗ldi. 
2009 - yil hukumat qarori bilan 965 ta yirik qishloq aholi punktiga shahar posyolka 
maqomi berildi, buning natijasida O‗zbekiston shahar aholi soni 4,4 million kishiga 
ko‗paydi. 2012 - yil oktabr holatiga ko‗ra mamlakatimiz shahar aholisi soni 15 
milion 269,4 ming kishini yoki 51,1 %ni tashkil etdi va so‗nngi 30 yilda ikki 
barobarga ko‗paydi. 
―Urbanizatsiya darajasi bo‗yicha O‗zbekistonning jahonda tutgan o‗rni past. 
BMT xalqaro reyting ko‗rsatkichlari bo‗yicha 233 mamlakat orasida 155 – o‗rinni 
egalladi. Vaholanki, bu sohada dunyodagi o‗rtacha ko‗rsatkich 55,3% dir‖, - deyiladi 
vazirlik axborotida. 
Hozrgi kunda O‗zbekiston Respublikasida urbanizatsiya ko‗rsatkichi 50,8% ni 
tashkil etadi. Mamlakatimizning turli hududlarida urbanizatsiya ko‗rsatgichlari bir 
biridan ajralib turadi. Shaharlashish ko‗rsatkichi Namangan viloyatida respublika 
o‗rtacha ko‗rsatkichiga yuqori bo‗lsa Qoraqalpog‗isto Republikasida bu ko‗rsatkich 
respublika ko‗rsatgichidan ancha past. ( 1- jadval.) 
Viloyatlar 
nomlari 
Shahar aholisi 
Qishloq aholisi 
Urbanizatsiya 
darajasi. 
Toshkent viloyati 
1475,2 ming 
kishi 
1464,5 ming kishi 
49,1% 
Sirdaryo viloyati 
878,6 ming kishi 504,3 ming kishi 
42,6 % 
Jizzax viloyati 
659,9 ming kishi 750,7 ming kishi 
46,8 % 
Samarqand 
viloyati 
1483,1 ming 
kishi 
2548,2 ming kishi 
37 % 
Farg‗ona viloyati 
2188,7 ming 
kishi 
1707,7 ming kishi 
56, 3 % 
Namangan viloyati 
1899,5 ming 
kishi 
1031,6 ming kishi 
64,6 % 
Qashqadaryo 
viloyati 
1433 ming kishi 1901,5 ming kishi 
43 % 
Surxondaryo 
viloyati 
993,3 ming kishi 1749,9 ming kishi 
36,2 % 
Navoiy viloyati 
505,5 ming kishi 528,4 ming kishi 
48,9 % 
Buxoro viloyati 
725,5 ming kishi 
1251 ming kishi 
36,8 % 
Xorazm viloyati 
635,1 ming 
kishi 
1288,1 ming kishi 
33,1 % 

---