Ta’lim va taraqqiyot

 Namangan davlat pedagogika instituti “Ta’lim va taraqqiyot” ilmiy-uslubiy jurnali
2023-yil 4-son. ISSN: 2992-9008. UDK: 37
 
151 
Leska-mustahkam,qattiq shaffof ko‘rinishga ega bo‘lib, nozmunchoq tizishda 
ishlatiladi. Nozmunchoq bilan ishlashda diametrik 0,12-0,17mm li leskalar 
ishlatiladi (f rasmda) 
*Igna-maxsus nozmunchoq tikish uchun mo‘ljallangan bo‘lib, uning ip 
o‘tkaziladigan ko‘zi uzun va ignaning o‘zi juda ingichka bo‘ladi. Nozmunchoq tizish 
uchun 10 dan 16 raqamgacha bo‘lgan maxsus ignalar ishlatiladi (rasmda)
―Qimmatbahova bezak toshlar‖deb zargarlik buyumlari,taqinchoqlar va 
bezak berib ishlanadigan buyumlar uchun ishlatiladigan mineral va tog‘ jinslariga 
aytiladi.O‘ziga xos ranglar jilosi, shaffoflik,yaltiroqlik,qattiqlik,nur qaytarish,ishlov 
berganda estetik zavq beradigan mineral va tog‘ jinslariga aytiladi.Bezak berib 
ishlatiladigan toshlarga: lazurit,nefrit,malaxit,qahrabo,tog‘ billuri,yozuvli granitlar 
kiradi. 
Biser bu shishadan tayyorlanadigan mayda rangli toshlardir.Ayollarning 
ko‘ylak,nimcha,do‘ppi 
va 
sumkalarini 
bezashda 
,kashtado‘zlikda 
ko‘p 
ishlatiladi.Bundan tashqari kiyimlarning bezak elementlari(kol‘e,braslet,bezak 
gullar va boshqalar ) to‘qishda ham ishlatiladi.Kashtado‘zlar markaziy gul 
xoshiyalarda ham turli rangdagi mayda munchoqlarni kashtaga qo‘shib tikib 
jozibadorlikka erishishgan. 
Mayda biserlarni yonma yon terib ham gul yoki tasvir hosil qilinadi.Odatda 
baxmal,atlas,shoyi,kabi turli matolardan zamin sifatida foydalaniladi. Bezaklar 
ayollar libosini ko‘p qismini egallaydi.Ba‘zi bir zebu ziynatlar bir umr taqib 
yuriladi.Peshonaga 
taqiladigan 
tillaqosh,quloqqa 
zirak,oltin 
tumor,zebigardon,tumorcha,qo‘l 
bezagi,bilakuzuk,barmoq 
bezaklari 
va 
boshqalar.Zargarlik buyumlarini ishlash juda nozik ish hisoblanadi. 
Nozmunchoqdan gul,geometrik va boshqa shakllar to‘qish texnologiyasi 
Kerakli asbob va moslamalar:ish qutisi ,qaychi, angishvona,nozmunchoq va 
naqsh namunalri,taqilma,leska. Gullar to‘plami taqinchog‘i.Bu taqinchoq uchun 
ikki xil rangdagi nozmunchoq va kattaroq marjon kerak bo‘ladi.Ipga yoki leskaga 
10 ta bir xil rangdagi nozmunchoq tiziladi va halqa shakliga keltiriladi.Ip birinchi 
nozmunchoqdan qayta o‘tkazilib,unga marjon kiritiladi va 5- hamda 6-
nozmunchoqlar orqali o‘tkaziladi , 2ta boshqa rangdagi nozmunchq tizilib, so‘ngra 
yana 5-va 6-nozmunchoqlar orqali ip o‘tkaziladi
8ta boshqa rangdagi nozmunchoq va yana ip 2ta boshqa rangdagi 
nozmunchoqdan o‘tib marjonga kiritiladi.Endi ip boshqa rangdagi 7-va 6-
nozmunchoqdan o‘tkaziladi . 

---