Ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti analitikkim yo fanidan zamonaviy pedagogik tehnalogiyalar asosida tayyorlangan


Анализ натижаларини математик статистика усули билан кайта хисоблаш


Download 2.92 Mb.
bet45/86
Sana02.06.2024
Hajmi2.92 Mb.
#1836587
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   86
Bog'liq
portal.guldu.uz-A N A L I T I K K I M YO

2.4.Анализ натижаларини математик статистика усули билан кайта хисоблаш.
Анализ канчалик эхтиёткорлик билан бажарилмасин, албатта айрим хатоликларга йул куйилади.
Бирор компонентни аникланилаётганда бир марта килинган анализдан тугри натижа олиб булмайди. Шунинг учун хар бир анализни камида 3 марта кайтариб уртача натижа олинади. коида буйича яхши натижа олиш учун уларнинг кайта килинган (одатда параллел равишда олиб борилади) анализларнинг уртача кийматлари олинади. Бир метод билан, бир хил шароитда олинган натижаларнинг уртача кийматлари бир-бирига канчалик якин булса, кайта такрорланувчанлик (воспроизводимость) шунчалик яхши булади. кайта такрорланувчанлик даражаси стандарт четланиш билан характерланади:

Бу ерда n-аниклашлар сони, Х1, Х2, ..., Хi вариантлар деб аталувчи алохида аниклашларнинг натижалари. -хамма вариантларнинг уртача киймати. Анализда натижаларнинг кайта такрорланувчанлиги уртача киймати, нисбий стандарт четланишни характерлайди: Sr  S 


Абсолют ва нисбий стандарт четланиш кийматлари канчалик кам булса, натижаларнинг такрорланувчанлиги шунчалик яхши ва бинобарин анализ аник бажарилган булади.
Натижалар уртача кийматининг анализ килинаётган модда таокибидаги компонентнинг микдорига якинлиги унинг аниклиги дейилади. Анализнинг аниклшик даражаси, анализнинг абсолют ёки нисбий хатоси билан бахоланади.
Агар бажарилган анализ натижасида факат тасодифий хато килинган, систематик хато йук деб олсак (анализ тажрибали аналитик томонидан, узок вакт синаб курилган метод билан, тоза реактивлардан фойдаланилган булса) бажарилган ишнинг аниклигини аввалдан берилган исталган анализ сони ва стандарт четланишни хисобга олиб эхтимоллик даражаси билан аввалдан берилган натижани хисоблашимиз мумкин.
Математик статистика конунлари, аникланилаётган компонентнинг хакикий киймати, топилгпн уртача кийматни кайси эхтимоллик чегарасида булишлигини курсатувчи куйидаги формулаларни хисоблаб чикиш имконини беради:


Бунда Хпаст ва Хюкори эхтимоллик оралигининг пастки ва юкори чегаралари. S-стандарт четланиш,n-такрорий килинган анализлар сони, tp,n-Стьюдент коэффициенти.
tp,n òàêðîðèé кèëèíãàí n анализ ва бериллан р ишончлилик эхтимоллигининг функциясидир. n нинг камайиши ва p нинг 1га якинлашиши бу коэффициентни ошириб юборади. (а) ва (б) формулаларнинг киймати ишончлилик чегараси, уларнинг оралиги эса ишончлилик интервали булса топилган натижа компонентнинг хакикий киймати 0-100 % оралигида булади деб аник ишонч билан айтиш мумкин. р камайганда ишончлилик чегараси торайиб боради.
Куп холларда анализни хисоблаш учун ишончлилик эхтимоллиги 0,95 деб олинади. Демак, методнинг ишончлилик чегараси Х куйиддагига тенг:
булса, у холда анализ учун олинган модданинг хакикий киймати 100та параллел аниклашларнинг 95 тасида Х оралигида булади.
Демак хулоса килиб айтганда анализ натижаларини математик статистика методлари ёрдамида кайта хисоблаш натижалари куйидаги жадвал тарзида анализнинг охирида келтирилади.



№ тр

Хi





Хi-

i- )2

S

Sr

X


1.










...

...

.....

2.



















3.




















Download 2.92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   41   42   43   44   45   46   47   48   ...   86




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling