Ta'limi o'qituvchi qo'llanmasi
Download 1.6 Mb. Pdf ko'rish
|
STEM ta\'limi bo\'yicha o\'qituvchilar uchun qo\'llanma Son 1
|
BIRINCHI QISM
STEM ta'limi nima? 6 1.1. STEM ta'limi nima? Biz yashayotgan asrda barcha insonlardan qiziquvchan va tadqiqotchi ishlab chiqaruvchi bo'lishi kutiladi. Bu shaxslarning real muammolarini hal qilish, ushbu fanlarga bo'lgan iste'dod va qiziqishlarini ochib berish uchun ularni savol berishga, tadqiqot qilishga, ishlab chiqarishga va ixtiro qilishga undaydigan ta'lim jarayonlari bilan shug'ullanishlari zarur deb hisoblanadi. Shaxslar savollar berish, tadqiqot qilish, ishlab chiqarish, ixtiro qilish bo'yicha o'z qobiliyatlari va qiziqishlarini namoyish etishlari uchun ular STEM fanlari sohasidagi bilim va ko'nikmalarini birlashtirishi mumkin bo'lgan loyihaga asoslangan ta'lim STEM ta'lim faoliyatiga kiritilishi kerak. STEM ta'limi - bu fan, texnologiya, muhandislik va matematika fanlari o'rtasidagi tafovutni bartaraf etish va bu fanlar o'rtasida uyg'un integratsiyani yaratish orqali bolalar bog'chasidan universitetgacha bo'lgan ta'limga loyihaga asoslangan, savolga asoslangan yondashuv bo'lib, ijodkor va yangi kashfiyotlar qila oladigan avlodni tarbiyalashga qaratilgan. STEM ta'lim yondashuvi bilan talabalarning ijodiy fikrlash, tanqidiy fikrlash va muammolarni hal qilish kabi qobiliyatlari ishlab chiqarish va ixtirochilik sohasida rivojlanadi. Ular biznes olamiga kirganlarida, o'zlarining loyiha qobiliyatlari tufayli biznes hayoti xohlagan malakalarga osongina moslasha olishlari maqsad qilingan. Chunki STEM ta'limi fan va texnologiya ishlab chiqarishi va muhandislik sohasini boshqaradi, talabalarga fanlararo istiqbolni beradi va talabalarga o'z loyihalarini aniq amalga oshirish imkonini beradi. Bu ta'limning muhim yondashuvlaridan biri deyish mumkin. STEM ta'limi fan, texnologiya, muhandislik va matematika sohalaridagi nazariy bilimlarni amaliyotga, mahsulot va yangi ixtirolarga aylantirish imkonini berishi bilan ahamiyatlidir. Bundan tashqari, u qiziquvchan, boshlang‘ich va o‘rta maktablarda real muammolarni hal qilish uchun savollar berish ko‘nikmalariga ega bo‘lgan iqtidorli va qiziquvchan talabalarni aniqlash hamda universitetlarni fan, texnologiya, muhandislik va matematika sohalariga yo‘naltirish va rag‘batlantirishga qaratilgan. Bundan tashqari, u tajriba va xato orqali o'rganish, savollar berish, tadqiqot va ixtiro qilish kabi ko'nikmalarni kashf qilish va rivojlantirish imkonini beradi, bular ishchi kuchi sifatini oshirish uchun zarur strategiyadir. Bu mehnat bozorida ishlab chiqarish, ilmiy-tadqiqot, innovatsiyalar, texnik infratuzilma, jarayonlarni rivojlantirish va malakali kadrlar bo‘yicha tafovutni tugatishga xizmat qiladi. STEM ta'limi endi butun dunyo mamlakatlari uchun zaruratga aylandi. Mamlakatlar faqat mazmunan o'qitishdan va yod olishga asoslangan ta'lim tizimidan voz kechishni boshladilar va o'zlarining ta'lim tizimlarini fanlararo yondashuv bilan yashash orqali o'rganishga yo'naltirishni boshladilar. Buning sababi shundaki, keyingi yillarda axborot jamiyatida insonlarning mehnat va mushak kuchi, loyihani rejalashtirish, boshqaruv va ishlab chiqarish ko'nikmalari va munosabatlarini emas, balki ularning aqliy fikrlash jarayonlarini rivojlantirish zarurati sifatida qaralmoqda. 7 8 Hozirgi axborot va kommunikatsiya asrida STEM ta’limi mamlakatimiz uchun ham juda muhim bo‘lib, o‘z vaqtida yetarli bilimga ega bo‘lish uchun loyihaga asoslangan STEM ta’lim dasturlarini ta’lim tizimimizda imkon qadar tezroq tarqatish muhim ahamiyatga ega. STEM treningi o‘quvchilarimizga real muammolarni hal qilish uchun hamkorlik qilish va loyihalar ustida ishlashni o‘rganish orqali hayotga tayyorgarlik ko‘rishga yordam beradi. STEM ta'lim yondashuvi bilan talabalarimiz tomonidan qo'lga kiritilgan savol berish, tadqiqot, ixtiro va mahsulot ishlab chiqish ko'nikmalari tufayli o'z maktablarini bitirgan o'quvchilarimizning muvaffaqiyati va mamlakatimiz iqtisodiyotiga qo'shgan hissasi ortadi. STEM ta'limi - bu talabalarga qaratilgan ta'lim. Talabalarga eng katta hissa ularga XXI asr malakalarini berishdir. STEM darslarida talabalar real muammolarga yechim izlaydilar. STEM ta'lim jarayonida talabalar real muammolarni aniqlaydilar, o'rganadilar, yechim uchun bir nechta g'oyalarni ishlab chiqaradilar, prototip qiladilar, sinovdan o'tkazadilar, baholaydilar va maqsadlariga erishgunlaricha qayta ishlab chiqadilar va qayta baholaydilar. Mamlakatimizda deyarli har bir sohada savol-javob qiluvchi, tadqiqotchi, ishlab chiqaruvchi va ixtiro qiladigan shaxslarga ehtiyoj bor. STEM ta'limi tufayli bolalar bog'chasidan 12-sinfgacha bo'lgan har bir sinf darajasida fan va muhandislik sohasiga qobiliyat va qiziqishga ega bo'lgan o'quvchilar aniqlanadi. Bizning o'qituvchilarimiz talabalari haqiqiy muammolarni hal qilishlari uchun so'rov, tadqiqot va ixtirolarga asoslangan STEM ta'lim loyihalarini ishlab chiqish uchun o'qitilishi kerak. Fan, texnologiya, muhandislik (kasbiy kurslar), matematika o'qituvchilari o'rtasida onlayn va yuzma-yuz almashish muhitlari ta'minlanishi kerak. STEM ta'limi bilan bog'liq yaxshi loyihaga asoslangan o'quv faoliyati o'qituvchilar orasida ommalashishi kerak. |
