Tanlanma kuzatish Reja: Tanlama kuzatish mohiyati va uni qo’llash sabablari. Tanlama kuzatish reprezentativ xatolari

Eslatma. Kichik tanlamaning o’rtacha xatosini yuqoridagi formulalar yordamida aniqlash uchun uning dispersiyasi quyidagicha hisoblanadi:

8.4. Tanlanma to’plam zaruriy sonini aniqlash

Tanlanma o’rtacha miqdor xatosining chegarasiga (D_x) asoslanib, tasodifiy tanlash usuli uchun tanlanmaning zaruriy miqdori quyidagicha aniqlanadi:
Tanlash takrorlanuvchi sxemada o’tkazilsa,

bundan

Bu tengsizlikdan ko’rinadiki, tanlanmaning miqdori kamida

bo’lishi kerak ekan.
Tanlash takrorlanmaydigan sxemada o’tkazilsa,

Salmoqning xatosiga (D_r) asoslanib, yakka tartibda tasodifiy tanlash usuli uchun tanlanmaning zaruriy miqdori quyidagicha aniqlanadi:
(takrorlanuvchi) (7.13)
va
(takrorlanmaydigan) (7.14)


5. Tanlanma kuzatish natijalarini bosh to’plamga tarqatish yo’llari
Tanlanma kuzatish ma’lumotlari bosh to’plamga quyidagi ikki usul orqali tarqatiladi.
1. qayta hisoblash usuli. Faraz qilaylik, tanlanma kuzatish o’tkazilib biror belgining o’rtacha miqdori ( ) va salmog’i (R) uchun ishonch oraliqlari aniqlangan:

va

Tengsizliklar bosh to’plam miqdoriga (N) ko’paytirilsa, belgi qiymatlarining (x) yig’indisi (`xN) va o’rganilayotgan belgiga ega bo’lgan birliklarning miqdori (PN) uchun ishonch oraliqlari



va

hosil bo’ladi.
Bu miqdorlarning xatolari P(t) ehtimol bilan mos ravishda D_xN va D_rN dan oshmaydi.
2. Koeffitsiyentlar usuli. Ba’zi hollarda yoppasiga kuzatish ma’lumotlari tanlanma kuzatish metodi bilan tekshirib ko’riladi va unga tegishli o’zgartirishlar kiritiladi.